>>> Phân biệt tranh chấp đất đai và khiếu nại đất đai

>>> 5 điều cần lưu ý trước khi khởi kiện tranh chấp đất đai

Tình trạng trước khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực

Trước đây, khi một trong các bên đang kiện tụng về đất đai có đơn gửi đến cơ quan đăng ký đất đai (như Văn phòng Đăng ký đất đai, Phòng Tài nguyên – Môi trường), đề nghị không thực hiện các thủ tục chuyển nhượng, chuyển đổi, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, hoặc nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất..., yêu cầu này thường bị từ chối với lý do quyền sử dụng đất chưa bị kê biên, ngăn chặn, hay áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời bởi các cơ quan tiến hành tố tụng như Tòa án, Cơ quan điều tra, hoặc cơ quan thi hành án.

Cách trả lời của các cơ quan đăng ký đất đai như trên rất phổ biến ở nhiều địa phương. Hệ quả là, trong nhiều vụ án, dù Tòa đang giải quyết tranh chấp đất đai, nhưng bên nắm giữ sổ đỏ vẫn âm thầm chuyển nhượng, sang tên cho nhiều người nhằm tẩu tán tài sản hoặc gây thêm phức tạp cho việc giải quyết vụ án. Tòa án Tối cao từng ban hành công văn về cách hiểu và áp dụng thuật ngữ “đất đang bị tranh chấp” là đất đang được giải quyết tranh chấp bởi Tòa án nhân dân các cấp.

Tuy nhiên, trong thực tế, khi tôi cung cấp văn bản của Tòa Tối cao, từng có cán bộ trả lời thẳng thừng rằng: “Đây là văn bản hướng dẫn nội bộ của Tòa, không phải hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường, nên không có tính áp dụng hay thi hành tại Văn phòng Đăng ký đất đai!!!”

Câu trả lời này thể hiện sự nhận thức không đầy đủ về thẩm quyền của Tòa án. Tòa án không chỉ giải quyết án dân sự mà còn các vụ kiện hành chính, trong đó đối tượng bị khởi kiện gồm các quyết định hành chính và hành vi hành chính. Vì vậy, quan điểm của vị cán bộ Phòng Đăng ký đất đai cũng có thể trở thành đối tượng bị khởi kiện trong một vụ án hành chính, và kết quả đã có thể dự đoán trước.

Kể từ khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, việc giải thích “đất đang có tranh chấp” đã trở nên rõ ràng hơn rất nhiều. Theo Khoản 16, Điều 3 Luật Đất đai 2024: “Đất đang có tranh chấp là thửa đất có tranh chấp đất đai mà đang trong quá trình được cơ quan có thẩm quyền giải quyết”.

Điều kiện để thực hiện các quyền về đất đai, như chuyển nhượng, tặng cho, góp vốn, thế chấp, thừa kế..., là “đất phải không có tranh chấp” (Điều 45, Luật Đất đai 2024). Đồng thời, Luật Đất đai 2024 cũng quy định rõ, “đất đang có tranh chấp” thuộc một trong các trường hợp không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Quy định mới về “đất đang có tranh chấp” trong Luật Đất đai 2024

Luật Đất đai 2024 đã mang đến một bước tiến quan trọng trong việc làm rõ khái niệm "đất đang có tranh chấp", giúp hạn chế những xung đột và lúng túng trong thực tiễn áp dụng pháp luật. Điều này không chỉ tăng tính minh bạch mà còn đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan, đồng thời tạo điều kiện để quá trình giải quyết tranh chấp diễn ra hiệu quả hơn.

Thực tế, văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn chuyên ngành trong lĩnh vực đất đai cũng nêu rõ tại Điều 11 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT, được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 33/2017/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường: “Từ chối hồ sơ đề nghị đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất khi nhận được văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai về việc đã tiếp nhận đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai, tài sản gắn liền với đất”.

Theo Luật sư Lê Nguyên Hòa

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự