Chiều muộn ngày 30 tháng 09 năm 2019, Tòa án Nhân dân Quận Cầu Giấy, Hà Nội đã tuyên án vụ Tập đoàn FLC kiện Báo Giáo dục Việt Nam vì có bài viết đưa tin mang tính một chiều, không đúng tôn chỉ mục đích hoạt động của báo.

 

Theo thông tin, FLC đã thắng kiện. Còn Báo Giáo Dục Việt Nam thì bị Tòa án Quận Cầu Giấy tuyên buộc phải gỡ các bài viết không đúng sự thật về FLC, đồng thời đăng bài đính chính, xin lỗi.

 

Vụ kiện này được Tòa án Quận Cầu Giấy thụ lý giải quyết từ tháng 11/ 2018. Tôi có theo dõi từ thời điểm đó đến giờ. Sự vụ này khiến tôi quan tâm, bởi bối cảnh và sự việc nó khá giống với một vụ tôi tham gia tư vấn cho Khách hàng là một doanh nghiệp gần giống FLC và cũng bị một vài bạn tự xưng là Phóng viên, Nhà báo gì đó... của một Tờ báo này kia gọi điện để tìm hiểu tin tức, nhưng mục đích sâu xa là muốn đe dọa Khách hàng của bên tôi.

 

Việc các bạn nhà báo đăng bài để truyền tải thông tin, phản ánh dư luận xã hội là tôn chỉ và cũng là sứ mạng của các bạn. Nên tôi không quýnh giá ở đây. Tuy nhiên, rất tiếc vẫn tồn tại nhiều bạn lấy sự cao cả của nghề nghiệp để đi điều hướng dư luận và tạo ra dư luận xấu không đúng sự thật.

 

Đặc biệt, nhiều bạn cầm Thẻ Nhà Báo xong là tự cho mình là Bao Công thích tuyên án bất kỳ ai mà không cần qua xác minh, điều tra, tranh luận, xét xử gì cả.

 

Phần phản biện của vị Phó Tổng Biên Tập Báo Giáo Dục Việt Nam đưa ra khi bị phía FLC cho rằng Báo Giáo dục Việt Nam không kiểm chứng, xác minh sự thật nhưng viết bài rất sai sự thật là: "Tác giả đã trực tiếp liên hệ với người đứng đầu FLC qua điện thoại, tin nhắn, e-mail song không có hồi đáp". Vị này còn biện hộ “Nếu FLC phản hồi sau bài báo đăng, chúng tôi khẳng định sẽ đưa trung thực ý kiến của họ”. Nghe anh phát biểu thì thấy hay lắm, nhưng xin thưa lại là FLC có nghĩa vụ phải cung cấp thông tin với bạn không? Dưới đây là phân tích của tôi bằng Lý chứ chưa dùng Luật nhiều để thấy cái lý sự hơi “cùn” một chút của phía Bị đơn:

 

Một là, doanh nghiệp có quyền được giữ bí mật thông tin trong quá trình hoạt động kinh doanh, bao gồm cả giao dịch với các khách hàng, đối tác. Trong vụ việc này, phía Hòa Bình cung cấp thông tin cho bên thứ ba là Báo chí biết là đã vi phạm nghĩa vụ bảo mật với chính FLC. Nhưng không đồng nghĩa rằng, FLC cũng được quyền vi phạm nghĩa vụ bảo mật như Hòa Bình. Do đó, họ có quyền từ chối cung cấp thông tin cho bất kỳ bên thứ ba nào, chứ không riêng gì các bạn báo chí.

 

Hai là, cái bạn tự xưng là phóng viên, nhà báo gì đó liên hệ qua điện thoại, tin nhắn và email cho người đứng đầu của FLC để lấy thông tin, thì vấn đề đặt ra là cách thức liên hệ lấy thông tin như bạn có tuân thủ đúng quy trình để đảm bảo FLC tin cậy cung cấp thông tin cho bạn? Hay các bạn chỉ liên hệ cho có hình thức để có cớ nói rằng các bạn đã liên hệ xác minh nhưng không được hợp tác? Rồi từ đó viết bài theo ý thích và động cơ riêng?

 

Vấn đề này tôi đã trực tiếp xử lý nên tôi rất rõ: cũng vào thời điểm FLC khởi kiện Báo Giáo Dục Việt Nam, thì anh Chủ tịch của Tập đoàn BĐS là khách tư vấn thường xuyên của LHLegal gọi điện cho tôi nói: “Hòa ơi, có một bạn xưng là Nhà báo của Báo ....gọi điện cho anh đòi xác minh xyz. Hòa tiếp bạn này giùm anh nhé!" Tôi oke ngay vì nói chuyện là nghề của tôi, mà tôi nói thì được Khách trả tiền theo giờ, nên tôi không ngại bạn nào cả. Tôi gọi điện vào số điện thoại bạn tự xưng là Nhà báo này. Sau 10s chào hỏi, tôi vô thẳng vấn đề rằng: Một, là doanh nghiệp chúng tôi rất sẵn lòng làm việc với Báo chí nếu cần thiết (chứ không hẳn với bạn); Hai, chúng tôi sẵn lòng trao đổi thông tin nếu thấy không ảnh hưởng đến thông tin mật đã cam kết với đối tác hoặc bí mật kinh doanh riêng; Ba, vì yếu tố tin cậy, chúng tôi chỉ làm việc: (i) trực tiếp, chứ không qua điện thoại (vì tôi không biết bạn là ai ngoại trừ bạn tự xưng bạn là Nhà báo), (ii) nếu bạn đến từ Báo nào thì bạn nên mang theo Giấy giới thiệu của Tòa soạn đến vì thú thật, bất kỳ cái gì làm bằng giấy hoặc nhựa đều có thể làm giả được. Cuối cùng, bạn nên đăng ký trước lịch để chúng tôi có thời gian chuẩn bị (thậm chí xác minh bạn từ đâu hiển linh), chúng tôi rất bận kinh doanh kiếm tiền nuôi bao nhiêu nhân viên, con em của họ, nên không phải lúc nào cũng có thể ngồi tiếp bạn.

 

Nếu một Nhà báo thiện chí tác nghiệp, muốn xác minh thông tin để viết bài một cách có Tâm và Chính thống, thì bạn đó sẽ kiên nhẫn hợp tác, vì đề nghị của tôi rất thiện chí và quan trọng nội dung vụ việc mà bạn quan tâm là hạng xoàng, không phải là đề tài Hot Trend gì cả mà thuần túy chỉ là vấn đề dân sự, không có mấy người quan tâm ngoại trừ những người trong cuộc hoặc đối thủ. 

 

Nhưng bạn tự xưng là Nhà báo này sừng cổ lên, cho rằng tôi bệnh nghề nghiệp, đòi hỏi thủ tục vô lý. Tôi xin thưa rằng, các bạn là Nhà báo, nhưng đồng thời các bạn cũng là Công dân, nên ngoại trừ Luật Báo chí và các quy tắc ứng xử của Nhà báo ra thì bạn còn phải tuân thủ các Luật khác và chấp nhận các luật chơi riêng với đối tượng mà bạn muốn chơi nếu luật chơi đó không bị Cấm. Các bạn muốn lấy thông tin riêng của người ta, các bạn muốn gặp khi nào cũng được, các bạn muốn hỏi gì cũng được, rồi bắt người ta phải cung cấp hết thông tin cho bạn, trong khi người ta không thích bạn, không muốn cung cấp thông tin cho bạn và đặc biệt người ta không xác tín được bạn là thần linh nào trên trời rơi xuống, hay quỷ ma ở dưới đâu chui lên, thì sao người ta dám tiếp bạn. Bạn chơi zậy ai chơi lại???

 

Bạn này thấy nói chuyện với tôi không xong, thì nhắn tin riêng cho anh Chủ tịch Công ty, rồi dọa sẽ cho đăng bài thế này thế nọ. Thậm chí bạn đó còn nói xấu tôi. Ôi giời, tất cả tin nhắn của bạn thì anh ấy đều gửi lại cho tôi đọc hết. Tôi rất vui vẻ tư vấn lại cho anh nhắn với bạn đó rằng: "Bạn có quyền đăng bài, nhưng phải tuân thủ đúng Luật pháp chứ không phải chỉ riêng Luật báo chí. Nếu bạn vội vàng đăng tin, thì bạn đang sai nhiều lắm đó. Chắc chắn bạn không muốn làm vậy đâu".

 

Không biết nhận được tin nhắn này, bạn ấy sẽ thái độ thế nào. Nhưng tôi được biết cái tờ báo của bạn ấy không cho đăng bất kỳ thứ gì về Khách hàng của tôi cả.

 

Thế đấy, chúng tôi rất hợp tác các bạn ạ. Rất sẵn lòng để trao đổi thông tin cơ mà. Nhưng bạn đừng vội lấy danh nghĩa Nhà báo ra để dọa chúng tôi, vì bạn có thể viết, nhưng tôi nắm rõ Luật và có thể kiện bạn bất kỳ lúc nào mà. Vậy nên, chúng ta nên tôn trọng nhau hơn, thân ái với nhau hơn.

 

Luật sư Lê Nguyên Hòa – Giám đốc Điều hành Công ty Luật LHLegal.