Trường hợp nào được coi là tranh chấp về chất lượng hàng hóa?

Điều 54 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2007 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) quy định trường hợp được coi là tranh chấp về chất lượng hàng hóa bao gồm:

• Tranh chấp giữa người mua với người nhập khẩu, người bán hàng hoặc giữa các thương nhân với nhau do hàng hóa không phù hợp với tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng hoặc thỏa thuận về chất lượng trong hợp đồng.

• Tranh chấp giữa tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh với người tiêu dùng và các bên có liên quan do hàng hóa không bảo đảm chất lượng gây thiệt hại cho người, động vật, thực vật, tài sản, môi trường.

Trách nhiệm đối với hàng hoá không phù hợp với hợp đồng

Điều 40 Luật Thương mại năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2017, 2019) quy định:

“Trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác, trách nhiệm đối với hàng hóa không phù hợp với hợp đồng được quy định như sau:

1. Bên bán không chịu trách nhiệm về bất kỳ khiếm khuyết nào của hàng hóa nếu vào thời điểm giao kết hợp đồng bên mua đã biết hoặc phải biết về những khiếm khuyết đó;

2. Trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, trong thời hạn khiếu nại theo quy định của Luật này, bên bán phải chịu trách nhiệm về bất kỳ khiếm khuyết nào của hàng hóa đã có trước thời điểm chuyển rủi ro cho bên mua, kể cả trường hợp khiếm khuyết đó được phát hiện sau thời điểm chuyển rủi ro;

3. Bên bán phải chịu trách nhiệm về khiếm khuyết của hàng hóa phát sinh sau thời điểm chuyển rủi ro nếu khiếm khuyết đó do bên bán vi phạm hợp đồng”.

Như vậy, nếu các bên không có thoả thuận khác, thì bên bán không phải chịu trách nhiệm về khiếm khuyết của hàng hóa nếu vào thời điểm giao kết hợp đồng bên mua đã biết/phải biết về những khiếm khuyết đó. 

Tuy nhiên, nếu khiếm khuyết phát sinh sau thời điểm chuyển rủi ro cho bên mua do bên bán vi phạm hợp đồng, hoặc có căn cứ chứng minh rằng tại thời điểm giao kết hợp đồng, bên mua hoàn toàn không biết về những khiếm khuyết của hàng hoá thì bên bán phải chịu trách nhiệm về bất kỳ khiếm khuyết nào của hàng hóa đã có trước thời điểm chuyển rủi ro cho bên mua, kể cả trường hợp sau thời điểm chuyển rủi ro cho bên mua, khiếm khuyết đó mới được phát hiện.

Các hình thức giải quyết tranh chấp chất lượng hàng hóa

Điều 55 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2007 quy định các hình thức giải quyết tranh chấp hàng hóa chất lượng hàng hóa:

• Thương lượng giữa các bên tranh chấp về chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

• Hòa giải giữa các bên do một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân được các bên thỏa thuận chọn làm trung gian.

• Giải quyết tại trọng tài hoặc toà án.

Khi lựa chọn hình thức giải quyết tranh chấp hàng hóa chất lượng hàng hóa cần lưu ý 2 vấn đề: 

Thứ nhất, luật hình thức/luật tố tụng được áp dụng: Thủ tục giải quyết tranh chấp về chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại trọng tài hoặc toà án được tiến hành theo quy định của pháp luật về tố tụng trọng tài hoặc tố tụng dân sự, nếu đã chọn khởi kiện ra toà án/trọng tài thì buộc người khởi kiện phải tuân thủ trình tự giải quyết của luật tố tụng tương ứng: Luật trọng tài thương mại/Bộ luật Tố tụng dân sự.

Thủ tục giải quyết tranh chấp chất lượng hàng hóa tại tòa án hoặc trọng tài

Thứ hai, căn cứ Điều 56 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2007, thời hiệu khiếu nại, khởi kiện tranh chấp về chất lượng sản phẩm, hàng hóa như sau:

(i) Thời hiệu khởi kiện về chất lượng sản phẩm, hàng hóa giữa người mua với người bán hàng được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.

(ii) Thời hiệu khiếu nại, khởi kiện về chất lượng sản phẩm, hàng hóa giữa các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh được thực hiện theo quy định của Luật Thương mại 2005.

(iii) Thời hiệu khiếu nại, khởi kiện đòi bồi thường do sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm chất lượng gây thiệt hại cho người, động vật, thực vật, tài sản, môi trường là 2 năm, kể từ thời điểm các bên được thông báo về thiệt hại với điều kiện thiệt hại xảy ra trong thời hạn sử dụng của sản phẩm, hàng hóa có ghi hạn sử dụng và 5 năm kể từ ngày giao hàng đối với sản phẩm, hàng hóa không ghi hạn sử dụng.

Xem thêm: https://luatsulh.com/phap-luat/luat-su-tu-van-giai-quyet-tranh-chap-hop-dong-mua-ban-hang-hoa-606.html

Các bên tranh chấp có được quyền chỉ định tổ chức giám định chất lượng hàng?

Điều 57 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2007 quy định:

• Cơ quan, tổ chức giải quyết tranh chấp chỉ định hoặc các bên đương sự thoả thuận đề nghị cơ quan, tổ chức có chuyên môn, nghiệp vụ thực hiện việc kiểm tra, thử nghiệm, giám định sản phẩm, hàng hóa tranh chấp về chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

• Căn cứ kiểm tra, thử nghiệm, giám định sản phẩm, hàng hóa tranh chấp bao gồm:

  • Thoả thuận về chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong hợp đồng;

  • Tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng đối với sản phẩm, hàng hóa.

Vậy bên nào phải chi trả chi phí yêu cầu giám định?

Căn cứ Điều 58 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007:

Người khiếu nại, khởi kiện phải trả chi phí lấy mẫu và thử nghiệm hoặc giám định chất lượng sản phẩm, hàng hóa tranh chấp. Trong trường hợp kết quả thử nghiệm hoặc giám định khẳng định tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm, hàng hóa vi phạm quy định về chất lượng sản phẩm, hàng hóa thì tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh phải trả lại chi phí lấy mẫu và thử nghiệm hoặc giám định chất lượng sản phẩm, hàng hóa tranh chấp cho người khiếu nại, khởi kiện.

Như vậy, các bên tranh chấp có quyền chỉ định hoặc thỏa thuận đề nghị tổ chức giám định, nhưng bên khiếu nại, khởi kiện phải trả trước chi phí giám định.

Nếu nếu kết quả giám định chứng minh hàng hóa không đạt chất lượng do lỗi của bên sản xuất, kinh doanh thì bên sản xuất, kinh doanh phải hoàn trả chi phí giám định cho người khiếu nại, khởi kiện.

Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, các tranh chấp về mua bán hàng hoá nói chung và chất lượng hàng hóa nói riêng là điều không tránh khỏi. Việc tìm hiểu và nắm rõ quy định về giải quyết tranh chấp chất lượng hàng hóa giúp các bên bảo vệ được quyền và lợi ích của mình một cách tốt nhất trong trường hợp có mâu thuẫn xảy ra.