Trên thực tế, đây là nhóm chính sách có phạm vi ảnh hưởng rất rộng, tác động trực tiếp đến hàng triệu người lao động cũng như nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp sử dụng lao động.

Dưới đây là 4 điểm thay đổi quan trọng nhất về chính sách BHXH năm 2026 mà người lao động và người sử dụng lao động cần đặc biệt lưu ý.

Điều chỉnh mức lương tối thiểu làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

Theo quy định của pháp luật bảo hiểm xã hội hiện hành, tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm công việc hoặc chức danh giản đơn nhất trong điều kiện lao động bình thường.

Khi Nghị định 293/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh tăng tại cả 4 vùng, đồng nghĩa với việc ngưỡng tối thiểu để tính đóng BHXH bắt buộc cũng được nâng lên tương ứng.

Cụ thể, từ năm 2026, mức lương tối thiểu tháng theo vùng như sau:

• Vùng I: 5.310.000 đồng/tháng

• Vùng II: 4.730.000 đồng/tháng

• Vùng III: 4.140.000 đồng/tháng

• Vùng IV: 3.700.000 đồng/tháng

Việc điều chỉnh này buộc doanh nghiệp phải rà soát lại thang bảng lương, hợp đồng lao động và mức đóng BHXH, nhằm bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật và hạn chế rủi ro bị truy thu, xử phạt hành chính.

Bên cạnh lương tháng, mức lương tối thiểu theo giờ cũng được điều chỉnh tăng, làm căn cứ quan trọng đối với các mô hình lao động bán thời gian, lao động linh hoạt – vốn đang ngày càng phổ biến trong thực tiễn.

Mức hưởng chế độ thai sản tăng tương ứng với tiền lương đóng BHXH

Đối với lao động nữ sinh con

Theo Điều 59 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, tiền trợ cấp thai sản của lao động nữ trong thời gian nghỉ sinh con được xác định trên cơ sở 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng liền kề trước khi nghỉ sinh.

Do đó, khi mức lương đóng BHXH tăng theo lương tối thiểu vùng, mức hưởng thai sản của lao động nữ cũng tăng theo một cách trực tiếp và rõ rệt. Đây là điểm thay đổi mang ý nghĩa an sinh quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh chi phí sinh hoạt và chăm sóc trẻ ngày càng gia tăng.

Đối với lao động nam khi vợ sinh con

Không chỉ lao động nữ, lao động nam tham gia BHXH khi vợ sinh con cũng được hưởng chế độ thai sản theo quy định tại Điều 59 Luật BHXH 2024.

Mức hưởng được tính dựa trên tiền lương bình quân tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ, chia theo số ngày nghỉ thực tế theo luật định. Vì vậy, việc điều chỉnh tiền lương đóng BHXH sẽ làm gia tăng mức trợ cấp mà lao động nam được hưởng, góp phần bảo đảm sự chia sẻ trách nhiệm gia đình và bình đẳng giới trong chính sách an sinh xã hội.

Mức trợ cấp thất nghiệp tối đa được điều chỉnh tăng

Từ năm 2026, Luật Việc làm 2025 chính thức có hiệu lực, trong đó quy định rõ: mức trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 06 tháng gần nhất, nhưng không vượt quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động.

Quy định này cho thấy mối liên hệ trực tiếp giữa lương tối thiểu vùng và trần hưởng trợ cấp thất nghiệp. Khi lương tối thiểu tăng, mức trợ cấp thất nghiệp tối đa mà người lao động có thể nhận cũng được nâng lên tương ứng.

Bên cạnh đó, pháp luật còn giới hạn mức tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa bằng 20 lần lương tối thiểu vùng. Điều này đồng nghĩa với việc cả mức đóng và mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp đều chịu tác động từ chính sách điều chỉnh lương tối thiểu vùng năm 2026.

Tiền lương ngừng việc tối thiểu tăng theo lương tối thiểu vùng

Theo Điều 99 Bộ luật Lao động 2019, trong một số trường hợp người lao động phải ngừng việc do nguyên nhân khách quan hoặc lỗi không xuất phát từ chính người lao động, người sử dụng lao động vẫn có nghĩa vụ trả lương ngừng việc.

Cụ thể:

• Trường hợp ngừng việc do lỗi của người lao động khác: tiền lương ngừng việc không được thấp hơn lương tối thiểu vùng.

• Trường hợp ngừng việc do sự cố điện, nước, thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm: trong 14 ngày đầu, mức lương ngừng việc ít nhất bằng lương tối thiểu vùng.

Do đó, khi mức lương tối thiểu vùng tăng từ năm 2026, ngưỡng tiền lương ngừng việc tối thiểu mà doanh nghiệp phải chi trả cho người lao động cũng tăng theo, làm phát sinh nghĩa vụ tài chính lớn hơn nếu doanh nghiệp không có phương án quản trị rủi ro lao động phù hợp.

Việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng từ ngày 01/01/2026 không chỉ là thay đổi về con số thu nhập, mà còn tạo ra tác động dây chuyền đến toàn bộ hệ thống chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và quyền lợi lao động.

Đối với người lao động, đây là cơ hội để gia tăng mức hưởng các chế độ an sinh.

Đối với doanh nghiệp, đây là thời điểm cần rà soát lại hợp đồng lao động, thang bảng lương và nghĩa vụ bảo hiểm, nhằm bảo đảm tuân thủ pháp luật và hạn chế rủi ro tranh chấp.

LHLegal sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động:

• Rà soát nghĩa vụ BHXH – BHTN theo chính sách mới

• Tư vấn điều chỉnh hợp đồng, thang bảng lương đúng quy định

• Giải quyết tranh chấp lao động, bảo hiểm xã hội phát sinh

Liên hệ LHLegal để được tư vấn chuyên sâu và kịp thời theo quy định pháp luật mới nhất.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 12A Nguyễn Đình Chiểu, Phường Tân Định, Thành phố Hồ Chí Minh (Phường Đa Kao, Quận 1 cũ)

Chi nhánh Nha Trang: 144 Hoàng Hoa Thám, phường Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà (Phường Lộc Thọ, Thành phố Nha Trang cũ)

Theo dõi Công ty Luật LH Legal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LH Legal

Youtube: Luật sư LH Legal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LH Legal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LH Legal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự

Kênh Zalo OA

Hồ sơ năng lực LH Legal