logo
HotlineHotline: 1900 2929 01
EmailEmail: hoa.le@luatsulh.com

Nguyên tắc suy đoán vô tội trong tố tụng hình sự Việt Nam

Suy đoán vô tội là một nguyên tắc lâu đời và có vai trò đặc biệt quan trọng trong tố tụng hình sự, là kết quả của quá trình đấu tranh bảo vệ quyền con người của nhân loại. Để hiểu rõ hơn về nguyên tắc này, bạn hãy xem ngay những nội dung trong bài viết này.

    Suy đoán vô tội là nguyên tắc có tính nền tảng của tố tụng văn minh, nếu như thiếu nó chúng ta sẽ không đạt được nền tư pháp công bằng và nhân đạo. Là thành tựu vĩ đại của văn minh pháp lý trong việc bảo vệ quyền con người, suy đoán vô tội được nhiều quốc gia xem là nguyên tắc của tố tụng hình sự.

    Khái niệm nguyên tắc suy đoán vô tội

    Suy đoán vô tội trong tiếng anh là “the right to be presumed innocent” hay “presumption of innocence”, có thể hiểu là quyền được giả định vô tội.

    Theo quy định tại khoản 1 Điều 31 Hiến pháp 2013:

    “Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự luật định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật”.

    Hoặc theo quy định tại Điều 13 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì suy đoán vô tội là:

    “Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật”.

    Căn cứ theo quy định trên, ta có thể hiểu rằng một người bị buộc tội được xem là không có tội cho tới khi chứng minh được họ có tội theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

    Người bị buộc tội được xem là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục của pháp luật quy định

     

    Người bị buộc tội được xem là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục của pháp luật quy định

    Nội dung của nguyên tắc suy đoán vô tội

    Nguyên tắc suy đoán vô tội được quy định tại Điều 13 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015::

    “Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

    Khi không đủ và không thể làm sáng tỏ căn cứ để buộc tội, kết tội theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị buộc tội không có tội”.

    Qua quy định trên, nguyên tắc suy đoán vô tội gồm các nội dung sau:

    • Người bị buộc tội được xem là không có tội cho đến khi tội của họ được chứng minh theo trình tự, thủ tục do bộ luật tố tụng hình sự 2015.

    • Khi chưa chứng minh theo trình tự, thủ tục, chưa có bản án kết tội của tòa án thì cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng không được đối xử người bị buộc tội như người phạm tội. Ngoài ra họ cũng không được có định kiến, thiên lệch khi giải quyết vụ án ngay cả khi người bị buộc tội bị áp dụng biện pháp cưỡng chế, ngăn chặn.

    • Việc chứng minh bắt buộc phải làm theo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật. Nghiêm cấm các hình thức mớm cung, bức cung trong quá trình thu thập chứng cứ vì hành động này sẽ làm vụ án đi theo hướng sai lệch và vụ án không được sáng tỏa.

    • Khi không đủ hoặc không thể làm sáng tỏ căn cứ để buộc tội, kết tội theo trình tự, thủ tục thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị buộc tội không có tội. Mọi nghi ngờ trong quá trình tố tụng đều phải được giải thích theo hướng có lợi cho người bị buộc tội.

    Trách nhiệm chứng minh phạm tội sẽ thuộc về bên người buộc tội, người bị buộc tội có thể dùng quyền im lặng để không gây ra bất lợi cho mình.

    Xem thêm: Quyền im lặng của bị can bị cáo trong tố tụng hình sự

    Ý nghĩa của nguyên tắc suy đoán vô tội

    Nguyên tắc suy đoán vô tội có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình xét xử, giải quyết vụ án hình sự như:

    • Nguyên tắc suy đoán vô tội cũng mang ý nghĩa định hướng cho việc xây dựng và thi hành pháp luật tố tụng hình sự, tạo ra hành lang pháp lý trong việc điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể tố tụng. Đảm bảo được quyền cá nhân, sự khách quan, công bằng được duy trì trật tự và phát huy.

    • Giúp cho hoạt động, quá trình chứng minh được thực hiện đúng thủ tục, quy trình, quy định pháp luật và giúp loại trừ những yếu tố, vấn đề còn nghi ngờ về hành vi phạm tội.

    • Phản ánh sự nhân đạo, nhân văn của pháp luật dân chủ và pháp quyền nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tránh trường hợp buộc tội và kết án thiếu căn cứ.

    Nguyên tắc suy đoán vô tội giúp cho quá trình chứng minh được thực hiện đúng thủ tục, quy trình

    Nguyên tắc suy đoán vô tội giúp cho quá trình chứng minh được thực hiện đúng thủ tục, quy trình

    Giải pháp đảm bảo thực hiện nguyên tắc suy đoán vô tội

    Để nguyên tắc suy đoán vô tội được áp dụng vào thực tiễn một cách hiệu quả thì cần những giải pháp như sau:

    • Hoàn thiện quy định của pháp luật về nguyên tắc suy đoán vô tội.

    • Thường xuyên bồi dưỡng, mở lớp đào tạo cho công chức, cán bộ có thẩm quyền tiến hành tố tụng để nâng cao nghiệp vụ trong xét xử.

    • Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến người dân, đặc biệt là nâng cao nhận thức của người dân về quyền được suy đoán vô tội trong trường hợp, tình huống nào. Đảm bảo tốt quyền lợi của bản thân, tránh những trường hợp không biết gây thiệt hại cho bản thân.

    • Nên bổ sung nguyên tắc suy đoán vô tội ở giai đoạn thi hành án hình sự.

    Một số quy định thể hiện nguyên tắc suy đoán vô tội

    Bên cạnh việc trao cho bị can, bị cáo quyền giữ im lặng thì các nhà lập pháp Việt Nam cũng dần dần ban hành những quy định  để thay đổi quan điểm điều tra, truy tố, xét xử trong tố tụng hình sự. Nguyên tắc suy đoán vô tội trong TTHS ở Việt Nam được thể hiện qua các quy định như: 

    Bỏ mặc đồ tù nhân

    Trang phục của bị cáo khi ra Tòa: Các bạn có nhớ trước năm 2004, năm mà BLTTHS 2003 chưa có hiệu lực. Lúc đó bị cáo ra tòa phải mặc đồ tù nhân. Điều này thể hiện rõ trong vụ án Năm Cam. Tuy nhiên, từ năm 2004 thì các phiên Tòa mới dần bỏ việc này. Bị cáo khi ra Tòa mặc đồ bình thường như bao người khác.

    Quy định lại bố trí phòng xét xử

    Quy định về bố trí phòng xét xử tại Thông tư 01/2017/TT-TANDTC như sau:

    • Bỏ vành móng ngựa, thay vào đó là bục khai báo.

    • Đặc vị trí của Đại diện VKS và Người bào chữa ngang hàng nhau.

    Theo quy định thông tư 01/2017/TT-TANDTC sẽ bỏ vành móng ngựa thay bằng bục khai báo

    Theo quy định thông tư 01/2017/TT-TANDTC sẽ bỏ vành móng ngựa thay bằng bục khai báo

    Xem thêm: Phòng xét xử không vành móng ngựa có ý nghĩa như thế nào?

    Hai sự thay đổi này nếu nhìn dưới góc độ kỹ thuật thì có lẽ nhiều người nghĩ sẽ không quá quan trọng. Nhưng đứng dưới góc độ của pháp luật thì hoàn toàn khác.

    Trước đây tại một phiên Tòa hình sự, đại diện VKS ngồi ở phía trên so với vị trí của người bào chữa. Điều đó thể hiện trạng thái bề trên, trong khi bản chất người buộc tội và người gỡ tội phải được đặt ngang hàng nhau. Sự ngang hàng về mặt vị trí về mặt vật chất sẽ kéo theo là ngang hàng về mặt quan điểm, tư tưởng. Tòa ngồi giữa sẽ đánh giá vụ án qua lời buộc tội, gỡ tội một cách công minh hơn, giảm thiểu được thiên khiến sai lệch khi đưa ra phán quyết cuối cùng.

    Việc thay đổi quan điểm trong tố tụng hình sự bằng cách áp dụng triệt để nguyên tắc suy đoán vô tội và trao quyền im lặng cho bị can, bị cáo mục đích cuối cùng là hướng đến những bản án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của luật pháp.

    Trên là những nội dung về “Nguyên tắc suy đoán vô tội trong tố tụng hình sự” nếu như quý bạn đọc còn bất kỳ thắc mắc hoặc cần tư vấn pháp lý hãy tìm luật sư hình sự giỏi LHLegal ngay, chúng tôi sẽ giúp bạn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tốt nhất.

    Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

    Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

    Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

    Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

    Website: https://luatsulh.com/

    Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

    Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

    Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

    Website: https://luatsulh.com/

    Facebook: Luật sư LHLegal

    Youtube: Luật sư LHLegal

    Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

    Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

    Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự

    Chia sẻ:
    Người đăng:

    Sự kiện mới

    Công ty Luật TNHH LHLegal đạt danh hiệu Sản phẩm - Dịch vụ chất lượng Quốc gia 2023

    Công ty Luật TNHH LHLegal đạt danh hiệu Sản phẩm...

    Ngày 28/10/2023 Luật sư Nguyễn Thị Trúc - đại diện Công ty Luật TNHH LHLegal tham gia LỄ CÔNG...

    Tập thể Công ty Luật LHLegal chinh phục chuyến du lịch team bulding 2023 tại Mũi Né

    Tập thể Công ty Luật LHLegal chinh phục chuyến du...

    Có thể nói, Mũi Né là một điểm đến tuyệt vời để tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ....

    Ngày 30/11 LHLegal đã tổ chức thành công buổi training nội bộ với chủ đề Hiểu não để dùng não

    Ngày 30/11 LHLegal đã tổ chức thành công buổi training...

    Ngày 30/11 LHLegal đã tổ chức thành công buổi training nội bộ trong khuôn khổ lịch trình teambuiding...

    LHLegal đồng hành cùng hội thảo quốc tế EPCCPL 2023

    LHLegal đồng hành cùng hội thảo quốc tế EPCCPL ...

    Công ty Luật TNHH LHLegal đồng hành cùng hội thảo quốc tế “Environmental Protection and Climate...

    Công ty Luật LHLegal tổ chức Teambuilding 3 ngày 2 đêm tại Mũi Né

    Công ty Luật LHLegal tổ chức Teambuilding 3 ngày 2 đêm...

    Nhắc đến biển Mũi Né, người ta thường nghĩ đến những bãi cát trắng mịn, sóng biển...

    Luật sư Lê Nguyên Hòa chào đón các thành viên BCH CLB Doanh Nhân Việt Nam

    Luật sư Lê Nguyên Hòa chào đón các thành viên BCH...

    Ngày 26/11 Luật sư Lê Nguyên Hòa - Giám đốc Điều hành LHLegal - Uỷ viên BCH Câu lạc bộ Doanh...

    Ngày 03/11/2023 LHLegal đã tổ chức buổi training nội bộ với chủ đề “Xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với Nhãn hiệu”

    Ngày 03/11/2023 LHLegal đã tổ chức buổi training nội...

    Vừa qua LHLegal đã tổ chức buổi training nội bộ với chủ đề: “Xâm phạm quyền sở hữu...

    Luật sư Lê Nguyên Hoà và Luật sư Trần Thị Thanh Tuyền tham gia phiên xét xử sơ thẩm

    Luật sư Lê Nguyên Hoà và Luật sư Trần Thị Thanh...

    Ngày 25/10 Luật sư Lê Nguyên Hoà và Luật sư Trần Thị Thanh Tuyền - Công ty Luật TNHH LHLegal...

    Chúc mừng luật sư Lê Nguyên Hòa trở thành thành viên mới của ban chấp hành CLB doanh nhân Việt Nam

    Chúc mừng luật sư Lê Nguyên Hòa trở thành thành...

    CLB Doanh nhân Việt Nam là tổ chức trực thuộc Trung ương Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa...

    Ngày 07/10 Công ty Luật TNHH LHLegal đã tổ chức thành công buổi training nội bộ

    Ngày 07/10 Công ty Luật TNHH LHLegal đã tổ chức thành...

    Buổi tranning với chủ đề: Thoả thuận bảo mật thông tin trong quan hệ lao động đã diễn...

    Ngày 25/8 Công ty Luật TNHH LHLegal đã tổ chức buổi training nội bộ

    Ngày 25/8 Công ty Luật TNHH LHLegal đã tổ chức buổi...

    Buổi training với nội dung: Lấy biểu quyết của cổ đông qua văn bản - Dưới sự dẫn dắt...

    Luật sư Lê Nguyên Hòa làm Ban giám khảo Cuộc thi Khắc dấu tài năng luật mùa III

    Luật sư Lê Nguyên Hòa làm Ban giám khảo Cuộc thi...

    Ngày 13/5 vừa qua Chung kết Cuộc thi KHẮC DẤU TÀI NĂNG LUẬT mùa III do Đoàn Khoa Luật Kinh...

    Chung kết cuộc thi “Đấu trường công lý - Justice Battle” lần VII diễn ra thành công tốt đẹp

    Chung kết cuộc thi “Đấu trường công lý - Justice...

    Ngày 07/5 vừa qua Đội hình tư vấn và giảng dạy pháp luật cộng đồng Trường đại học...

    LHLegal vinh danh tại Thương hiệu mạnh Asean 2022

    LHLegal vinh danh tại Thương hiệu mạnh Asean 2022

    Trong chương trình Asean Brands Award 2022 Công Ty Luật TNHH LHLegal là Công ty Luật duy nhất vinh...

     Công ty Luật TNHH LHLegal - thông báo nhận giải thưởng dịch vụ tốt & thương hiệu nổi tiếng năm 2021

    Công ty Luật TNHH LHLegal - thông báo nhận giải thưởng...

    Chúng tôi xin trịnh trọng thông báo đến Quý Khách hàng và Quý Đối tác về việc Công ty...

    Bài viết pháp luật

    Lừa đảo mua bán nhà đất bị xử lý ra sao?

    Lừa đảo mua bán nhà đất bị xử lý ra sao?

    Với đặc thù hoạt động kinh doanh trên lĩnh vực bất động sản, đối tượng lừa đảo...

    Làm sao để tố cáo người cho vay lãi nặng? Làm gì khi bị uy hiếp đòi nợ?

    Làm sao để tố cáo người cho vay lãi nặng? Làm gì...

    Cho vay lãi nặng ở Việt Nam đang ngày càng diễn biến phức tạp và có nhiều biến tướng...

    Cho vay nặng lãi có đòi lại tiền được không? Làm sao để không đi tù?

    Cho vay nặng lãi có đòi lại tiền được không? Làm...

    Hiện nay việc cho vay nặng lãi đang có diễn biến rất phức tạp và thông qua nhiều hình thức...

    Cho vay lãi suất bao nhiêu thì có thể phạm tội cho vay lãi nặng?

    Cho vay lãi suất bao nhiêu thì có thể phạm tội cho...

    Cho vay lãi suất bao nhiêu thì phạm tội cho vay nặng lãi? Người cho vay nặng lãi có bị truy...

    Cầm giữ tài sản theo quy định bộ Luật Dân sự 2015 mới nhất 2024

    Cầm giữ tài sản theo quy định bộ Luật Dân sự...

    Cầm giữ tài sản là gì? Việc cầm giữ tài sản được thực hiện như thế nào? Thực hiện...

    Đã xóa án tích liệu có được coi là vẫn còn tiền án tiền sự không?

    Đã xóa án tích liệu có được coi là vẫn còn tiền...

    Theo quy định pháp luật xoá án tích là một trong những quy định thể hiện tính nhân văn...

    Vì sao Ngọc Trinh đã bị phạt hành chính mà còn bị xử lý hình sự?

    Vì sao Ngọc Trinh đã bị phạt hành chính mà còn bị...

    Vừa qua Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM ra quyết định số 20231041/QĐ-CQCSĐT(PC01-Đ3) về việc khởi...

    Vì sao nữ hoàng nội y Ngọc Trinh bị bắt?

    Vì sao nữ hoàng nội y Ngọc Trinh bị bắt?

    Chiều 19.10, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM khởi tố bị can, lệnh khám xét chỗ ở và lệnh bắt...

    Ca sĩ L.T.T, người mẫu L.H.P,... tham gia đường dây bán dâm sẽ bị xử lý ra sao?

    Ca sĩ L.T.T, người mẫu L.H.P,... tham gia đường dây...

    Ngày 03/11 vừa qua, thông tin CQ CSĐT Bộ Công an triệt phá đường dây môi giới mại dâm 'siêu...

    Khởi tố tài xế xe Thành Bưởi bị tước bằng vẫn lái xe gây tai nạn chết người

    Khởi tố tài xế xe Thành Bưởi bị tước bằng vẫn...

    Sáng ngày 2/10, công an huyện Định Quán (Đồng Nai) đã ra quyết định khởi tố bị can và...

    Dịch vụ luật sư giỏi ly hôn ở TP HCM

    Dịch vụ luật sư giỏi ly hôn ở TP HCM

    Dịch vụ Luật sư giỏi ly hôn ở TP HCM là dịch vụ luật sư giỏi chuyên tư vấn các vấn...

    Dịch vụ luật sư tư vấn tranh chấp đất đai giỏi tại TPHCM

    Dịch vụ luật sư tư vấn tranh chấp đất đai giỏi...

    Dịch vụ luật sư giỏi về nhà đất tại TPHCM chuyên giải đáp các thắc mắc về tranh chấp...

    Chân dung Tiến sĩ Luật Lưu Bình Nhưỡng - Người vừa bị bắt vì cáo buộc cưỡng đoạt tài sản

    Chân dung Tiến sĩ Luật Lưu Bình Nhưỡng - Người...

    Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thái Bình vừa ra quyết định khởi tố, bắt tạm...

    Vì sao con trai ông chủ Thành Bưởi bị bắt? Hình phạt tù có thể đối diện là bao nhiêu?

    Vì sao con trai ông chủ Thành Bưởi bị bắt? Hình...

    Ngày 10/11, Cơ quan CSĐT Công an huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai đã tống đạt quyết định...

    Facebook chat