Phòng xét xử không vành móng ngựa có ý nghĩa như thế nào?

Vành móng ngựa là gì?

Vành móng ngựa đã trở thành một hình ảnh biểu tượng khi nói đến các phiên tòa hình sự. Vành móng ngựa là chỗ dành cho người phạm tội đứng vào để Tòa án phán quyết.

Từ lâu vành móng ngựa ở tại các phiên tòa xét xử án hình sự đã trở nên phổ biến không chỉ ở nước ta mà ở nhiều nước trên thế giới. Nó có xuất xứ từ đâu, vào thời điểm nào… đã được nhiều nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa, giới khoa học pháp lý nghiên cứu, xem xét nhưng vẫn chưa đưa ra được một giải đáp chính xác.

Ở Việt Nam, vành móng ngựa có từ bao giờ cũng chưa ai xác định chắc chắn nhưng đều cho rằng nó du nhập vào nước ta từ khi bị thực dân Pháp xâm lược. Pháp chính thức áp đặt bộ máy thống trị tại Việt Nam; và sử dụng vành móng ngựa trong những vụ án xét xử người phạm tội.

Tại sao phải bỏ vành móng ngựa?

Xuất phát từ nguyên tắc suy đoán vô tội

Thực tiễn tại nước ta, có nhiều người nhận định rằng bất kỳ ai đứng trước vành móng ngựa đều bị hiểu là người có tội và sẽ bị pháp luật trừng trị nghiêm khắc nên họ sẽ đối với người này như người có tội. Trong khi đó trước khi bị tuyên án, bị cáo vẫn được xem là vô tội để Tòa án có thái độ hoàn toàn khách quan.

Từ đó mà quá trình cải cách tư pháp, nguyên tắc “suy đoán vô tội” được đề cao và “không ai bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi chưa có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật”. Để thực hiện hóa nguyên tắc suy đoán vô tội này, tại Thông tư 01/2017/TT;-TANDTC ngày 28/7/2017 của Tòa án nhân dân tối cao quy định về phòng xử án. Cụ thể tại Điều 5 quy định trang thiết bị trong phòng xử án có “bục khai báo” của bị cáo. (thay thế cho vành móng ngựa).

Xem thêm: Quyền im lặng và nguyên tắc suy đoán vô tội trong tố tụng hình sự

Tạo điều kiện thuận lợi cho bị cáo

Khi nhìn vào “vành móng ngựa” sẽ khó có chỗ cho bị cáo để tài liệu và chứng cứ tranh tụng. Trong khi đó, bục khai báo sẽ có diện tích đủ rộng để bị cáo có thể sử dụng tài liệu, chứng cứ chứng minh lời khai của mình.

Bục khai báo có diện tích đủ rộng để bị cáo để tài liệu và chứng cứ tranh tụng

Hiện nay trên thế giới, phiên tòa hình sự hầu hết đều không còn “vành móng ngựa” mà sẽ thay thế bằng ghế bị cáo. Như tại Mỹ, khi tham gia phiên tòa bị cáo sẽ được ngồi cùng với Luật sư bào chữa.

Ngoài ra khi thay thế vành móng ngựa vừa tránh được tâm lý “đã có tội” vừa tạo điều kiện thuận lợi cho người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng theo dõi diễn biến của phiên tòa. Đồng thời khi có vụ cũng tăng cường vai trò trung tâm của hội đồng xét xử trong việc điều hành và duy trì trật tự phiên tòa.

Ý nghĩa của việc phòng xét xử không vành móng ngựa

Nếu như trước đây bị cáo sẽ phải đứng trước vành móng ngựa để khai báo thì nay sẽ không còn vành móng ngựa nữa, thay vào đó là bục khai báo. Việc thay đổi này là phù hợp với các quy định của Hiến pháp, nguyên tắc cơ bản của Bộ luật tố tụng hình sự đó là nguyên tắc suy đoán vô tội.

Theo đó, sẽ không ai bị coi là có tội, phải chịu hình phạt khi chưa có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật. Điều này phù hợp với xu hướng chung của Tố tụng hình sự thế giới, thể hiện tính nhân văn trong hoạt động xét xử.

Bỏ vành móng ngựa phù hợp với xu hướng chung của tố tụng hình sự thế giới

Khi buộc bị cáo phải đứng trước vành móng ngựa như các phiên tòa trước đây, hình ảnh này tạo cảm giác bị cáo đang đứng sau những tấm song ngăn cách, cách ly khỏi xã hội. Do vậy, bỏ vành móng ngựa, thay bằng bục khai báo là để cụ thể hóa một cách toàn diện nguyên tắc suy đoán vô tội trên thực tế.

Nếu cần tư vấn pháp luật hình sự vui lòng liên với luật sư hình sự nổi tiếng LHLegal thông qua các cách thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự