Tù chung thân không giảm án thay cho tử hình

Theo tờ trình, Chính phủ đề xuất thay thế hình phạt tử hình bằng án tù chung thân không được xét giảm án đối với 8 tội danh. Đây là bước điều chỉnh mang tính nhân đạo nhưng vẫn bảo đảm tính răn đe và cách ly người phạm tội khỏi xã hội.

Ngoài ra, dự thảo luật còn đề xuất bổ sung quy định không thi hành án tử hình đối với các trường hợp đặc biệt như: người mắc ung thư giai đoạn cuối, người nhiễm HIV chuyển sang AIDS,… nhằm đảm bảo phù hợp với thực tế và yếu tố nhân đạo trong thi hành án.

Quan điểm của cơ quan thẩm tra: còn nhiều tranh luận

Về nội dung này, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết có hai luồng ý kiến chính:

• Ý kiến thứ nhất: Đồng thuận với đề xuất của Chính phủ, cho rằng việc thay thế tử hình bằng án tù chung thân không xét giảm án là phù hợp trong xu hướng cải cách hình sự hiện nay.

• Ý kiến thứ hai (đa số): Ủng hộ chủ trương giảm án tử hình, nhưng cho rằng việc bãi bỏ cần xem xét thận trọng từng tội danh cụ thể, tránh ảnh hưởng đến tính răn đe, phòng ngừa và xử lý tội phạm. Đặc biệt, đề nghị giữ nguyên hình phạt tử hình đối với các tội nghiêm trọng như: tham ô tài sản, nhận hối lộ, vận chuyển trái phép chất ma túy.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp

Đề xuất tăng hình phạt với các tội danh về môi trường, an toàn thực phẩm

Bên cạnh đề xuất sửa đổi về án tử hình, dự thảo luật cũng nâng mức phạt tù và phạt tiền đối với một số tội danh như:

• Tội phạm về môi trường

• Sản xuất, buôn bán hàng giả, thực phẩm, thuốc chữa bệnh giả

• Vi phạm an toàn thực phẩm

Chính phủ cho rằng, việc tăng hình phạt là cần thiết để nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm, bảo vệ quyền lợi chính đáng của Nhà nước và công dân.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản đồng tình với quan điểm này, song cũng đề nghị làm rõ thêm căn cứ và tính hợp lý của việc tăng mức hình phạt nhằm bảo đảm tính thuyết phục và đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Về tăng mức phạt tiền - nên ưu tiên hình phạt tài chính

Dự thảo luật cũng đề cập đến việc nâng mức phạt tiền (cả phạt chính và bổ sung) với một số tội danh trong các chương: tội phạm về môi trường, xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng.

Một số ý kiến nhấn mạnh cần tuân thủ tinh thần Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, theo đó: nếu trong cùng một khung hình phạt có cả tù và tiền, nên ưu tiên áp dụng phạt tiền, đặc biệt đối với tội phạm kinh tế, môi trường. Đồng thời, yêu cầu người phạm tội phải khắc phục hậu quả do hành vi vi phạm gây ra.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang trình bày Tờ trình dự án Luật

Thông qua theo thủ tục rút gọn

Chính phủ đề xuất Quốc hội xem xét và thông qua dự án luật theo trình tự, thủ tục rút gọn tại kỳ họp thứ 9, nhằm kịp thời hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và xu hướng cải cách tư pháp hiện nay.