Vấn đề pháp lý nổi bật: Trốn thuế và vi phạm hóa đơn

Theo cơ quan thuế, BQT đã không kê khai và nộp thuế TNDN đối với khoản thu nhập từ việc cho thuê trạm viễn thông, dẫn đến số thuế trốn là 2,24 triệu đồng. Ngoài ra, khoản thu hơn 5,5 tỉ đồng trong 30 tháng từ 242 căn hộ (gồm phí quản lý, tiền xe, nước, gas...) cũng bị cho là thu từ việc cung cấp dịch vụ, nhưng không lập hóa đơn, không kê khai, nộp thuế GTGT và TNDN với số thuế gần 451 triệu đồng.

Từ đó, cơ quan thuế ra quyết định xử phạt hành vi không lập 7.260 hóa đơn và trốn thuế, tổng số tiền bị phạt lên đến gần 120 tỉ đồng.

BQT có thật sự là người cung cấp dịch vụ?

Một điểm đáng chú ý là các khoản thu trên thực tế là thu hộ – chi hộ, vì nước sạch, gas, xử lý nước... đều do các công ty chuyên môn cung cấp. BQT chỉ đứng ra thu tiền theo mức chia bình quân để thanh toán cho nhà cung cấp, chứ không trực tiếp tạo ra dịch vụ hay hàng hóa.

Do đó, việc không lập hóa đơn, mà chỉ lập phiếu thu để theo dõi, là một hình thức kế toán phù hợp với vai trò thu hộ – chi hộ. Đặc biệt, chênh lệch đơn giá do hao hụt trên đường ống là bình thường, không phải cơ sở để đánh giá rằng BQT tự cung cấp dịch vụ cho cư dân.

Có nên chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra?

Theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi 2017), trốn thuế phải đạt đến mức độ nhất định về giá trị và tính chất mới cấu thành tội phạm. Trong trường hợp này, nếu chỉ có hành vi trốn thuế hơn 2,24 triệu đồng, thì không đủ yếu tố để khởi tố hình sự. Do đó, việc chuyển hồ sơ qua công an là không phù hợp.

Xử phạt gần 120 tỉ: Có đúng với Luật Quản lý thuế?

Theo Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, nếu hành vi vi phạm hóa đơn dẫn đến trốn thuế, thì chỉ xử phạt theo hành vi trốn thuế, không đồng thời xử phạt hành vi vi phạm về hóa đơn. Cụ thể:

“Vi phạm hành chính về hóa đơn dẫn đến trốn thuế thì không xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn, mà bị xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế.”

Như vậy, nếu cơ quan thuế cho rằng BQT có vi phạm về hóa đơn dẫn đến trốn thuế thì phải xử phạt theo mức phạt hành vi trốn thuế, không được cộng thêm phạt do không lập hóa đơn. Do đó, khoản phạt lên đến gần 120 tỉ đồng là không phù hợp với luật hiện hành.

Khả năng khắc phục và hướng xử lý phù hợp

Với mức trốn thuế chỉ 2,24 triệu đồng, kể cả khi bị phạt 1,5 lần thì tổng số tiền cũng chỉ hơn 3 triệu đồng - hoàn toàn nằm trong khả năng khắc phục nhanh chóng của BQT. Nếu có vi phạm, cần xử lý đúng người, đúng hành vi, tránh gây thiệt hại không cần thiết cho cả ban quản trị và cư dân chung cư.
Vụ xử phạt gần 120 tỉ đồng này là một lời cảnh tỉnh về việc áp dụng pháp luật phải chính xác, khách quan. Nếu không, hậu quả không chỉ là gánh nặng tài chính vô lý với người dân, mà còn làm xói mòn niềm tin vào công lý và pháp luật.