>>> Tư vấn giải quyết tranh chấp quyền thừa kế đất đai

>>> Người nước ngoài có được thừa kế quyền sử dụng đất không?

Câu hỏi:

Trả lời:

Cám ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến LHLegal, sau đây Luật sư của chúng tôi sẽ giải đáp thắc mắc của bạn như sau:

Căn cứ xác định quyền thừa kế khi không có di chúc

Thừa kế theo pháp luật khi không có di chúc

Theo Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Trong trường hợp người chết không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp pháp, không chỉ định người thừa kế rõ ràng, thì toàn bộ tài sản của họ sẽ được chia theo pháp luật. Đây là cơ chế đảm bảo quyền lợi công bằng giữa các cá nhân có quan hệ huyết thống hoặc hôn nhân hợp pháp với người chết.

Hàng thừa kế theo quy định pháp luật

Căn cứ Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, hàng thừa kế thứ nhất gồm:

• Vợ, chồng của người chết;

• Con đẻ, con nuôi của người chết;

• Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi của người chết.

Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được hưởng di sản bằng nhau nếu không có thỏa thuận khác hoặc không thuộc trường hợp bị truất quyền thừa kế theo Điều 621 BLDS 2015 hoặc từ chối nhận di sản.

Nguyên tắc thỏa thuận chia di sản và vai trò của người ở nước ngoài

Theo Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015, thừa kế có yếu tố nước ngoài thuộc trong các trường hợp sau: Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài; Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài, Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng di sản thừa kế đó ở nước ngoài.

Điều 660 BLDS 2015 quy định rằng những người thừa kế có quyền tự thỏa thuận về việc phân chia di sản. Những người thừa kế có thể yêu cầu phân chia di sản mà mình được hưởng bằng hiện vật. Nếu không thể chia đều bằng hiện vật có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật. Trong trường hợp không thể thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.

Căn cứ điều 656 bộ luật dân sự 2015 quy định mọi thỏa thuận của những người thừa kế phải được lập thành văn bản, văn bản thỏa thuận này thường được lập tại văn phòng công chứng hoặc tổ chức hành nghề công chứng và phải có chữ ký xác nhận của tất cả những người thừa kế theo quy định tại điều 57 Luật công chứng 2014.

Tuy nhiên, nếu một trong các đồng thừa kế đang ở nước ngoài và không hợp tác hoặc không cung cấp địa chỉ liên lạc cụ thể, văn bản thỏa thuận không thể lập hợp lệ. Tình trạng này dẫn đến bế tắc vì một người không hợp tác có thể ảnh hưởng đến quyền của tất cả những người còn lại. Khi đó, con đường khởi kiện tại Tòa án là phương án bắt buộc.

Giải pháp trường hợp đồng thừa kế ở nước ngoài không hợp tác

Lựa chọn ủy quyền

Điều 78 Luật Công chứng 2014 và các điều ước quốc tế quy định rằng người đang ở nước ngoài có thể lập văn bản ủy quyền thông qua Cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam tại nước sở tại. Sau đó, văn bản này cần được gửi về Việt Nam, có thể yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự nếu quốc gia nơi lập ủy quyền không có điều ước tương trợ tư pháp với Việt Nam.

Người được ủy quyền tại Việt Nam có thể tham gia vào quá trình ký kết văn bản thỏa thuận chia di sản hoặc tham gia tố tụng thay mặt cho người ủy quyền.

Người được ủy quyền có thể tham gia vào quá trình ký kết văn bản thỏa thuận chia di sản

Khởi kiện chia di sản tại Tòa án

Nếu người thừa kế ở nước ngoài không phản hồi hoặc cố tình né tránh, các đồng thừa kế còn lại có quyền nộp đơn khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi có bất động sản (theo điều 37, điểm c khoản 1 Điều 39, điều 469, điều 470 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015).

Khó khăn phát sinh là việc xác minh địa chỉ của bị đơn. Nếu không có địa chỉ cụ thể, Tòa án có thể từ chối thụ lý. Tuy nhiên, nếu có đủ chứng cứ chứng minh bị đơn cố tình trốn tránh hoặc không thể xác định được địa chỉ, Tòa có thể áp dụng thủ tục:

• Niêm yết thông báo theo Điều 179, 180 BLTTDS 2015;

• Xét xử vắng mặt theo Điều 228 BLTTDS 2015.

Phán quyết của Tòa án có thể được sử dụng làm cơ sở để đăng ký sang tên phần tài sản của các thừa kế tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc là căn cứ để ghi nhận người nào được nhận hiện vật và nhận tiền. Nếu đồng thừa kế nước ngoài vắng mặt thì Tòa án sẽ chỉ định một bên tạm giữ và quản lý phần thừa kế của đồng thừa kế này và phải giao lại cho người thừa kế đó khi họ yêu cầu.

Các vấn đề pháp lý khác liên quan

Căn cứ Điều 623 BLDS 2015 quy định thời hiệu để yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản. 

Pháp luật áp dụng: Điều 680 BLDS quy định di sản là bất động sản tại Việt Nam thì pháp luật Việt Nam sẽ điều chỉnh, bất kể người thừa kế đang ở nước ngoài hay quốc tịch khác.

Thẩm quyền giải quyết: Điều 470 BLTTDS 2015 xác định Tòa án Việt Nam có thẩm quyền riêng biệt trong giải quyết tranh chấp về quyền đối với tài sản là bất động sản nằm trên lãnh thổ Việt Nam.

Trong thực tiễn hành nghề, nhiều vụ án tương tự đã được Tòa án chấp nhận xét xử dù bị đơn ở nước ngoài không cung cấp địa chỉ. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết là nguyên đơn phải thể hiện rõ:

• Đã thực hiện nghĩa vụ tìm kiếm địa chỉ của bị đơn;

• Cung cấp tài liệu chứng minh hành vi trốn tránh hoặc không hợp tác;

• Có đủ hồ sơ pháp lý và chứng cứ sở hữu tài sản, quan hệ nhân thân.

Hồ sơ cần chuẩn bị để khởi kiện bao gồm:

• Giấy chứng tử của cha mẹ;

• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất;

• Giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, căn cước công dân của các đồng thừa kế;

• Biên bản hòa giải (nếu có);

• Đơn khởi kiện chia thừa kế.

Luật sư giỏi giải quyết phân chia di sản thừa kế

Tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài không hiếm gặp và thường phức tạp do rào cản pháp lý và địa lý. Tuy nhiên, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, hiểu đúng pháp luật và áp dụng đúng quy trình, việc chia di sản trong trường hợp có đồng thừa kế không hợp tác vẫn có thể tiến hành hợp pháp và hiệu quả. Gia đình nên chủ động xử lý sớm, tránh để thời hiệu khởi kiện hết hiệu lực, và nên nhờ sự hỗ trợ của Luật sư LHLegal chuyên về thừa kế để tránh những sai sót trong hồ sơ và thủ tục tố tụng.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự