Xúi giục người khác phạm tội là gì? Xúi giục trẻ em bị xử phạt thế nào?

>>> Người dưới 18 tuổi phạm tội: Khung hình phạt cao nhất là gì?

>>> Người phạm tội dưới 18 tuổi có phải chịu hình phạt tử hình không?

Khái niệm xúi giục phạm tội là gì?

Là hành vi xúi giục người khác thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Trong đó, người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm. Hành vi xúi giục có thể được thực hiện bằng nhiều thủ đoạn như kích động, lôi kéo, cưỡng ép, dụ dỗ, lừa dối…

Nếu hành vi xúi giục phạm tội thoả mãn các dấu hiệu của hành vi đồng phạm thì người xúi giục phải chịu trách nhiệm hình sự về tội đã xúi giục với vai trò là người xúi giục trong đồng phạm.

Theo khoản 3 Điều 17 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định rõ:

“Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.”

Như vậy, người xúi giục không trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội, nhưng đóng vai trò quan trọng trong tác động ý chí và hành vi của người phạm tội. Họ có thể sử dụng lời nói, hành động hoặc sự hứa hẹn để thúc đẩy người khác phạm tội. Dù người xúi giục không trực tiếp thực hiện tội phạm nhưng tất cả những người đồng phạm đều phải chịu trách nhiệm về toàn bộ tội phạm do người thực hành gây ra. 

Ví dụ:

Một đối tượng lớn tuổi xúi giục học sinh cấp 2 đi trộm điện thoại rồi hứa sẽ “che chở và chia tiền”.

Hành vi xúi giục trẻ em phạm tội: Đặc điểm và ví dụ thực tế

Trẻ em dễ bị tác động

Theo Điều 1 Luật Trẻ em năm 2016, trẻ em là người dưới 16 tuổi – nhóm tuổi chưa phát triển toàn diện về nhận thức, hành vi và kỹ năng tự bảo vệ. Do đó, hành vi xúi giục trẻ em phạm tội mang tính lợi dụng sự non nớt và thiếu hiểu biết.

Hành vi có tính chủ động và có mục đích

Người xúi giục thường có dụng ý cá nhân như trốn tránh trách nhiệm, trục lợi, hoặc thực hiện các hành vi trái pháp luật thông qua người không đủ năng lực hành vi, người thiếu hiểu biết pháp luật….

Ví dụ:

Một trường hợp khác, người đàn ông cho trẻ em đi cùng để vận chuyển hàng cấm qua biên giới vì cho rằng “trẻ em sẽ không bị khám xét”.

Đây là hành vi bị nghiêm cấm:

Căn cứ Khoản 5 Điều 6 Luật Trẻ em năm 2016:

“Nghiêm cấm hành vi dụ dỗ, lôi kéo, ép buộc trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.”

Trách nhiệm pháp lý đối với người xúi giục phạm tội chưa thành

Nhiều người cho rằng nếu hành vi chưa gây hậu quả, hoặc người bị xúi giục không thực hiện thì sẽ "không sao". Tuy nhiên, pháp luật hình sự Việt Nam quy định rõ ràng về trường hợp xúi giục phạm tội chưa đạt.

1. Căn cứ Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 2015:

“Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng chưa đạt được mục đích vì nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội.”

Do đó, hành vi xúi giục nhưng người bị xúi giục không làm theo vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu xác định có hành vi chuẩn bị phạm tội.

2. Theo khoản 1 Điều 57 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định:

“Đối với hành vi chuẩn bị phạm tội và hành vi phạm tội chưa đạt, hình phạt được quyết định theo các điều của Bộ luật này về các tội phạm tương ứng tùy theo tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi, mức độ thực hiện ý định phạm tội và những tình tiết khác khiến cho tội phạm không thực hiện được đến cùng.”

Như vậy, người chuẩn bị phạm tội chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với một số tội đặc biệt nghiêm trọng hoặc nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu hành vi xúi giục đi kèm việc cung cấp công cụ, chỉ dẫn kế hoạch, thì có thể cấu thành tội phạm hoàn thành trong vai trò đồng phạm.

Quy trình xử lý khi phát hiện hành vi xúi giục phạm tội chưa thành

Việc phát hiện, tố giác và xử lý hành vi xúi giục phạm tội, nhất là với trẻ em, cần tuân theo trình tự tố tụng hình sự chặt chẽ:

Bước 1: Tố giác và thu thập thông tin

Theo Điều 144 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 người phát hiện có thể gửi đơn tố giác đến Công an cấp xã/phường hoặc cơ quan điều tra, Viện kiểm sát. Ngoài ra, cơ quan tiếp nhận có trách nhiệm bảo vệ người tố giác.

Bước 2: Xác minh và đánh giá ban đầu

Cơ quan điều tra có thể tiến hành xác minh thông tin, lấy lời khai trẻ em, kiểm tra công cụ hỗ trợ, thiết bị điện tử, camera, tin nhắn, v.v.

Bước 3: Khởi tố vụ án hình sự nếu có dấu hiệu tội phạm

Nếu đủ căn cứ cho thấy có hành vi xúi giục với động cơ rõ ràng, có tài liệu chứng minh, Cơ quan điều tra có thể khởi tố vụ án.

Bước 4: Truy cứu trách nhiệm người xúi giục

Người xúi giục có thể bị xử lý theo vai trò đồng phạm, hoặc bị xử lý độc lập nếu hành vi gây hậu quả riêng biệt (ví dụ: dụ dỗ trẻ em rời khỏi nơi cư trú, đưa ma túy, tổ chức đánh bạc...).

Người xúi giục người khác phạm tội có thể bị truy cứu trách nhiệm đồng phạm hoặc bị xử lý độc lập

Cách nhận biết dấu hiệu trẻ em bị xúi giục và biện pháp phòng ngừa

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị xúi giục phạm tội:

• Đột nhiên tiếp xúc với người lớn lạ mặt, đặc biệt là người hay cho tiền/quà

• Trẻ hay giấu đồ vật không rõ nguồn gốc, hoặc có dấu hiệu đi vào khu vực nguy hiểm

• Thái độ thay đổi, lo lắng, hoảng sợ khi nhắc đến một người cụ thể

• Trẻ sử dụng điện thoại lén lút, có tin nhắn lạ...

Biện pháp phòng ngừa từ gia đình và nhà trường:

• Giáo dục pháp luật cơ bản cho trẻ từ sớm

• Xây dựng mối quan hệ gần gũi, quan tâm, chia sẻ để trẻ tương tác, trao đổi thông tin, tâm sự và không giấu diếm những thông tin hay những hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật,....

• Tránh cho trẻ tiếp xúc và qua lại với người lạ, 

• Giám sát môi trường mạng, nhóm bạn và sinh hoạt của trẻ

• Phối hợp chặt chẽ với nhà trường, phát hiện sớm dấu hiệu nghi vấn

Vai trò của chính quyền và xã hội:

• Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ trẻ em

• Phối hợp các đoàn thể để giám sát người từng có tiền án/tiền sự

• Tăng cường vai trò của Tổ dân phố, Công an khu vực, đặc biệt ở khu dân cư phức tạp

Hành vi xúi giục người khác, đặc biệt là trẻ em, phạm tội không chỉ vi phạm đạo đức mà còn là hành vi nguy hiểm bị nghiêm cấm và xử lý nghiêm khắc theo pháp luật Việt Nam. Mỗi cá nhân, gia đình và tổ chức xã hội cần nắm rõ quy định pháp luật để phòng ngừa, phát hiện sớm, và bảo vệ trẻ khỏi sự tác động xấu từ những người có ý đồ xấu.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự

Kênh Zalo OA

Hồ sơ năng lực LHLegal