Người vay tiền ngân hàng qua đời, người thừa kế có phải trả nợ không?

>>> Nợ ngân hàng bao lâu thì bị khởi kiện? Nên làm gì khi nợ quá hạn ngân hàng?

>>> Đã trả hết nợ vay thế chấp sổ đỏ nhưng ngân hàng không trả lại sổ phải làm sao?

Khi người vay tiền qua đời, ai là người có nghĩa vụ trả nợ?

Nghĩa vụ khi một cá nhân chết đi sẽ được chuyển tiếp cho người thừa kế của người đó trong phạm vi di sản để lại theo quy định tại Điều 614 và Điều 615 BLDS năm 2015.

Kể từ thời điểm mở thừa kế, những người thừa kế có các quyền, nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Người thừa kế phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại theo như Điều 615 BLDS năm 2015 như sau:

• Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

• Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại.

• Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

• Trường hợp người thừa kế không phải là cá nhân hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân.

Như vậy, khi người vay tiền chết, những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Hơn thế nữa: Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế không có quyền từ chối nhận di sản nếu mục đích của việc từ chối là để trốn tránh nghĩa vụ thanh toán nợ.

Khi nào người thừa kế không phải trả nợ thay?

Trường hợp hợp đồng vay có quy định nghĩa vụ trả nợ chỉ thuộc về người vay, thì khi người vay qua đời, hợp đồng vay có thể chấm dứt theo quy định tại khoản 3 Điều 422 Bộ luật Dân sự 2015. Lúc này, ngân hàng hoặc bên cho vay sẽ không thể yêu cầu người thừa kế trả nợ.

Ngân hàng có thể khởi kiện đòi nợ không?

Bên cho vay có quyền yêu cầu người thừa kế thanh toán khoản nợ trong phạm vi di sản thừa kế. Nếu người thừa kế cố tình không trả, bên cho vay có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện, nơi người thừa kế cư trú. Khi khởi kiện, bên cho vay cần cung cấp đầy đủ hợp đồng vay, bằng chứng về giao dịch vay nợ và các tài liệu liên quan.

Người vay không trả nợ có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.”

Điều này có nghĩa nếu trước đây vay vàng, nay có thể trả nợ bằng tiền theo giá vàng ở thời điểm trả nợ (nếu được bên cho vay đồng ý).

Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

Vay không có lãi nhưng bên vay không trả nợ, bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi

Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

Thông thường, đây là quan hệ dân sự nên người thừa kế sẽ không bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, có một số trường hợp có thể dẫn đến trách nhiệm hình sự, cụ thể có các hành vi:

• Tẩu tán tài sản để trốn tránh nghĩa vụ trả nợ: Nếu người thừa kế cố tình chiếm đoạt tài sản, bán tẩu tán hoặc che giấu tài sản của người chết nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017).

• Giả mạo giấy tờ để chiếm đoạt di sản nhưng không thanh toán nợ: Nếu người thừa kế làm giả giấy tờ để chiếm đoạt tài sản mà không thực hiện nghĩa vụ trả nợ, họ có thể bị truy cứu về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS).

• Không trả nợ trong trường hợp có nghĩa vụ thanh toán theo thỏa thuận hoặc cam kết pháp lý: Nếu người thừa kế đã nhận tài sản và có cam kết sẽ thanh toán nợ nhưng sau đó cố tình không trả, tùy vào mức độ nghiêm trọng, có thể bị quy vào tội lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt tài sản.

Như vậy, khi một người vay tiền qua đời:

• Người thừa kế chỉ có nghĩa vụ trả nợ trong phạm vi di sản thừa kế, trừ khi có thỏa thuận khác.

• Nếu hợp đồng vay quy định người vay phải tự chịu trách nhiệm trả nợ, khoản nợ có thể chấm dứt khi người vay qua đời.

• Nếu người vay có dấu hiệu lừa đảo hoặc cố tình không trả nợ dù có khả năng, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Do đó, khi vay tiền, người vay và người thân nên tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật để tránh rủi ro pháp lý về sau.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự