Người giám hộ có quyền bán tài sản của người được giám hộ trong trường hợp nào?

>>> Trách nhiệm và quyền hạn của người giám hộ: Những vấn đề pháp lý cần nắm rõ

>>> Người giám hộ là gì? Điều kiện để được làm người giám hộ theo pháp luật Việt Nam

Quy định pháp luật về quản lý tài sản của người được giám hộ

Điều 59 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quản lý tài sản của người được giám hộ như sau: 

• Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có trách nhiệm quản lý tài sản của người được giám hộ như tài sản của chính mình; được thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ.

• Việc bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, cho vay, cầm cố, thế chấp, đặt cọc và giao dịch dân sự khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.

• Người giám hộ không được đem tài sản của người được giám hộ tặng cho người khác. Các giao dịch dân sự giữa người giám hộ với người được giám hộ có liên quan đến tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu, trừ trường hợp giao dịch được thực hiện vì lợi ích của người được giám hộ và có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.

• Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi được quản lý tài sản của người được giám hộ theo quyết định của Tòa án trong phạm vi được quy định tại khoản 1 Điều này.

Như vậy, người giám hộ có trách nhiệm quản lý tài sản của người được giám hộ, được thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ. 

Đồng thời, người giám hộ còn có quyền bán tài sản của người được giám hộ nếu được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ. 

Trường hợp người giám hộ có quyền bán tài sản của người được giám hộ

Khi giám hộ người chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự

Theo điểm a khoản 1 Điều 58 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quyền của người giám hộ, trong đó: 

"Điều 58. Quyền của người giám hộ

1. Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có các quyền sau đây:

a) Sử dụng tài sản của người được giám hộ để chăm sóc, chi dùng cho những nhu cầu thiết yếu của người được giám hộ;"

Đồng thời, tại khoản 1 Điều 59 Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng quy định về quyền của người giám hộ như sau: 

"Điều 59. Quản lý tài sản của người được giám hộ

1. Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có trách nhiệm quản lý tài sản của người được giám hộ như tài sản của chính mình; được thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ."

Việc bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, cho vay, cầm cố, thế chấp, đặt cọc và giao dịch dân sự khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.

Như vậy, người giám hộ có quyền bán tài sản của người được giám hộ trong trường hợp chăm sóc, chi dùng những nhu cầu thiết yếu của người được giám hộ. Những chi dùng thiết yếu có thể bao gồm chi phí sinh hoạt, ăn uống, học tập, giáo dục, y tế hoặc các nhu cầu quan trọng khác.

Người giám hộ được bán tài sản của người được giám hộ để dùng chăm sóc, chi dùng những nhu cầu thiết yếu của người được giám hộ

Ngoài ra, trường hợp tài sản của người được giám hộ không còn phù hợp hoặc không còn cần thiết để sử dụng thì người giám hộ có thể bán để phục vụ nhu cầu thiết yếu cho người được giám hộ. Hoặc trường hợp người giám hộ có thể bán tài sản để đầu tư hoặc chuyển đổi tài sản để đảm bảo hiệu quả quản lý tài sản tốt hơn (chẳng hạn như bán đất để mua tài sản khác có giá trị hơn). Nhìn chung, mục đích cuối cùng của việc bán tài sản của người được giám hộ là để đảm bảo lợi ích tốt nhất cho người được giám hộ.

Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng đối với tài sản có giá trị lớn thì phải có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ. Mặc dù vậy, tài sản giá trị lớn là bao nhiêu, cũng như chi phí phục vụ cho nhu cầu thiết yếu được xác định như thế nào… thì pháp luật không có quy định hướng dẫn cụ thể. 

Với người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi

Theo khoản 2 Điều 58 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quyền của người giám hộ đối với người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi như sau: 

"2. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi có quyền theo quyết định của Tòa án trong số các quyền quy định tại khoản 1 Điều này."

Đồng thời, theo khoản 2 Điều 59 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quản lý tài sản của người được giám hộ là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi như sau: 

"2. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi được quản lý tài sản của người được giám hộ theo quyết định của Tòa án trong phạm vi được quy định tại khoản 1 Điều này."

Thông qua đó, có thể thấy người giám hộ đối với người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi được quyền bán tài sản trong trường hợp có quyết định của Tòa án trong phạm vi quy định của pháp luật. Tức là trong trường hợp Tòa án có quyết định cho phép người giám hộ được quyền bán tài sản của người được giám hộ để phục vụ các nhu cầu thiết yếu thì người giám hộ được quyền bán tài sản của người được giám hộ. Những nhu cầu thiết yếu cũng tương tự như quy định đối với người được giám hộ là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, bao gồm chi phí sinh hoạt, ăn uống, học tập, giáo dục, y tế hoặc các nhu cầu quan trọng khác. Ngoài ra, trường hợp tài sản có giá trị lớn thì phải có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ. Việc bán tài sản của người được giám hộ cũng phải xuất phát từ việc đảm bảo lợi ích tốt nhất cho người được giám hộ. 

Thủ tục bán tài sản là nhà, đất thông qua người giám hộ

Việc bán tài sản là nhà, đất thông qua người giám hộ phải được tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Hồ sơ cần chuẩn bị

Người giám hộ cần phải chuẩn bị các giải tờ sau: 

• Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu nhà ở (Sổ đỏ hoặc sổ hồng)

• Giấy tờ chứng minh tư cách giám hộ: 

  • Quyết định công nhận giám hộ của cơ quan có thẩm quyền (UBND cấp xã)

  • Văn bản ủy quyền giám hộ (nếu có)

  • Giấy tờ tùy thân: CCCD hoặc CMND còn hạn, hộ chiếu…

• Giấy tờ của người được giám hộ: 

  • Giấy khai sinh hoặc giấy tờ chứng minh mối quan hệ với người giám hộ

  • Giấy chứng nhận tình trạng pháp lý của người được giám hộ (chứng minh họ không đủ năng lực hành vi dân sự hoặc là trẻ em chưa đủ 15 tuổi)

  • Giấy tờ tùy thân của người được giám hộ: CCCD hoặc CMND còn hạn, hộ chiếu, giấy xác nhận cư trú (nếu có); giấy đăng ký kết hôn (nếu có), giấy xác nhận tình trạng hôn nhân…

• Giấy tờ chứng minh việc đồng ý cho bán tài sản của người được giám hộ từ người giám sát việc giám hộ. 

• Dự thảo hợp đồng chuyển nhượng nhà, đất (được xác lập bằng văn bản, có công chứng, chứng thực).

Bên mua cần phải chuẩn bị: 

• Giấy tờ tùy thân: CCCD hoặc CMND còn hạn, hộ chiếu, giấy đăng ký kết hôn (nếu có), giấy xác nhận tình trạng hôn nhân…

• Dự thảo hợp đồng chuyển nhượng nhà, đất (nếu trường hợp các bên thỏa thuận bên mua là người chuẩn bị).

Bên mua cần chuẩn bị giấy tờ tùy thân và hợp đồng chuyển nhượng nhà đất

Cơ quan giải quyết

Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người được giám hộ cư trú: kiểm tra tính hợp pháp của giao dịch và xem xét việc bán tài sản có đảm bảo lợi ích cho người được giám hộ không.

Văn phòng công chứng/phòng công chứng: tiến hành xác lập và công chứng hợp đồng mua bán nhà, đất.

Văn phòng Đăng ký đất đai cấp huyện/Sở Tài nguyên và Môi trường: tiến hành sang tên cho người mua. 

Thời gian giải quyết

Ủy ban nhân dân cấp xã: xem xét và quyết định trong vòng 05-07 ngày làm việc.

Văn phòng công chứng/phòng công chứng: theo khoản 2 Điều 43 Luật Công chứng năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) thì thời hạn công chứng không quá 02 ngày làm việc; đối với hợp đồng, giao dịch có nội dung phức tạp thì thời hạn công chứng có thể kéo dài hơn nhưng không quá 10 ngày làm việc.

Văn phòng đăng ký đất đai/Sở Tài nguyên và Môi trường: thủ tục sang tên thường tiến hành trong vòng 05 – 15 ngày làm việc tùy từng trường hợp được quy định tại khoản 2 Điều 22 Nghị định số 101/2024/NĐ-CP về Quy định về điều tra cơ bản đất đai; đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và Hệ thống thông tin đất đai.

Các khoản tiền phải nộp

Khi thực hiện việc chuyển nhượng nhà, đất thì các bên phải nộp các khoản tiền như sau: 

• Thuế thu nhập cá nhân: 2% giá trị chuyển nhượng (khoản 2 Điều 17 Thông tư 92/2015/TT-BTC quy định về sửa đổi, bổ sung Điều 12 Thông tư số 111/2013/TT-BTC)

• Lệ phí trước bạ: 0,5% giá trị nhà, đất (khoản 1 Điều 8 Nghị định 10/2022/NĐ-CP)

• Phí công chứng: khoản phí căn cứ vào giá bán do các bên thỏa thuận được nêu trong hợp đồng chuyển nhượng nhà, đất.

• Thù lao công chứng: do tổ chức hành nghề công chứng tự thỏa thuận với bên yêu cầu công chứng. 

Người nộp tiền có thể là bên mua hoặc bên bán tùy thuộc vào thỏa thuận giữa các bên. 

Trên đây là nội dung tổng quan về việc người giám hộ bán tài sản của người được giám hộ. Nếu bạn có thắc mắc gì thì hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn một cách nhanh chóng nhất.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự