Khi nào Ngân hàng Hợp tác xã được thực hiện thanh toán không qua tài khoản khách hàng?

Hãy cùng LHLegal tìm hiểu các quy định pháp luật hiện hành để làm rõ nội dung này.

>>> Ngân hàng Hợp tác xã ngoài hoạt động chính còn được phép làm gì theo quy định pháp luật?

>>> Ngân hàng thương mại tại Việt Nam hoạt động dưới hình thức nào?

Dịch vụ thanh toán không qua tài khoản khách hàng là gì? Gồm những hoạt động nào? 

Dịch vụ thanh toán không qua tài khoản khách hàng

Căn cứ theo khoản 3 Điều 3 Nghị định 52/2024/NĐ-CP định nghĩa dịch vụ thanh toán không qua tài khoản khách hàng như sau:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

…

3. Dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng là việc cung ứng dịch vụ thanh toán, thực hiện giao dịch thanh toán không thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng.”

Như vậy, dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng là một hình thức thanh toán đặc biệt, trong đó khách hàng không cần sở hữu hoặc sử dụng tài khoản thanh toán để thực hiện giao dịch.

Các dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng

Căn cứ theo khoản 1 Điều 18 Nghị định 52/2024/NĐ-CP quy định các hình thức của dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng như sau:

“Điều 18. Dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng

1. Dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng, bao gồm:

a) Thực hiện dịch vụ thanh toán: chuyển tiền, thu hộ, chi hộ;

b) Các dịch vụ thanh toán khác không qua tài khoản thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.”

Theo quy định nêu trên, dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng bao gồm các hoạt động cơ bản như: 

• Dịch vụ chuyển tiền, là việc tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thực hiện theo yêu cầu của bên trả tiền nhằm chuyển một số tiền nhất định cho bên thụ hưởng. Bên thụ hưởng có thể đồng thời là bên trả tiền. Dịch vụ chuyển tiền bao gồm dịch vụ chuyển tiền qua tài khoản thanh toán và dịch vụ chuyển tiền không qua tài khoản thanh toán của khách hàng (khoản 7 Điều 3 Thông tư 15/2024/TT-NHNN) ; 

• Dịch vụ thu hộ, là việc tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thực hiện ủy nhiệm của bên thụ hưởng thu tiền của bên trả tiền trên cơ sở thỏa thuận bằng văn bản giữa tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và bên thụ hưởng. Dịch vụ thu hộ bao gồm dịch vụ thu hộ qua tài khoản thanh toán của khách hàng và dịch vụ thu hộ không qua tài khoản thanh toán của khách hàng (khoản 5 Điều 3 Thông tư 15/2024/TT-NHNN); 

• Dịch vụ chi hộ, là việc tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thực hiện ủy nhiệm của bên trả tiền thay mặt bên trả tiền để chi trả cho bên thụ hưởng trên cơ sở thỏa thuận bằng văn bản giữa tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và bên trả tiền. Dịch vụ chi hộ bao gồm dịch vụ chi hộ qua tài khoản thanh toán của khách hàng và dịch vụ chi hộ không qua tài khoản thanh toán của khách hàng (khoản 6 Điều 3 Thông tư 15/2024/TT-NHNN); 

• Các dịch vụ thanh toán khác không thông qua tài khoản, được thực hiện theo hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.

Ngân hàng Hợp tác xã có được cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản không? 

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 18 Nghị định 52/2024/NĐ-CP như sau:

“Điều 18. Dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng

...

2. Các tổ chức được cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng:

a) Ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, ngân hàng chính sách;

b) Ngân hàng hợp tác xã được cung ứng một số dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng sau khi được ghi trong Giấy phép thành lập và hoạt động do Ngân hàng Nhà nước cấp;

c) Quỹ tín dụng nhân dân được cung ứng dịch vụ chuyển tiền, thực hiện nghiệp vụ thu hộ, chi hộ cho thành viên, khách hàng của quỹ tín dụng nhân dân đó sau khi được ghi trong Giấy phép thành lập và hoạt động do Ngân hàng Nhà nước cấp;

d) Tổ chức tài chính vi mô được cung ứng dịch vụ chuyển tiền, thu hộ, chi hộ cho khách hàng của tổ chức tài chính vi mô sau khi được ghi trong Giấy phép thành lập và hoạt động do Ngân hàng Nhà nước cấp;

đ) Doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích được cung ứng dịch vụ chuyển tiền, thu hộ, chi hộ sau khi đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 19 Nghị định này và được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận bằng văn bản.

…”

Theo quy định trên, Ngân hàng Hợp tác xã là một trong những tổ chức tín dụng được cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng sau khi được ghi trong Giấy phép thành lập và hoạt động do Ngân hàng Nhà nước cấp.

Doanh nghiệp cần phải đạt những điều kiện nào để cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng?

Căn cứ theo Điều 19 Nghị định 52/2024/NĐ-CP quy định doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích được cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng khi đáp ứng đầy đủ và phải đảm bảo duy trì đủ các điều kiện sau đây trong quá trình cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng:

1. Có hệ thống thông tin phục vụ cho hoạt động cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng đáp ứng yêu cầu đảm bảo an toàn hệ thống thông tin cấp độ 3 theo quy định của pháp luật.

2. Điều kiện về nhân sự: 

• Người đại diện theo pháp luật, 

• Tổng Giám đốc (Giám đốc), 

Người phụ trách cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng của doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích phải có bằng đại học trở lên về một trong các ngành kinh tế, quản trị kinh doanh, luật, công nghệ thông tin.

Các cán bộ chủ chốt thực hiện cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng (gồm Trưởng phòng (ban) hoặc tương đương và các cán bộ kỹ thuật) có bằng cao đẳng trở lên về một trong các ngành kinh tế, quản trị kinh doanh, luật, công nghệ thông tin hoặc lĩnh vực chuyên môn đảm nhiệm.

3. Có đầy đủ các điều kiện sau đây:

• Có quy trình nghiệp vụ kỹ thuật đối với từng loại dịch vụ; 

• Có biện pháp đảm bảo khả năng thanh toán, duy trì số dư tài khoản thanh toán của đơn vị mình tại ngân hàng và tiền mặt lớn hơn số tiền phải trả cho khách hàng tại thời điểm chi trả; 

• Quy trình kiểm tra, kiểm soát nội bộ; 

• Cơ chế quản lý rủi ro; 

• Các nguyên tắc chung và quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; 

• Quy trình và thủ tục giải quyết yêu cầu tra soát, khiếu nại, tranh chấp; 

• quy định quyền và trách nhiệm của các bên có liên quan.

4. Đảm bảo thực hiện đầy đủ các điều kiện:

• Có phương án thu gom, vận chuyển tiền mặt đảm bảo cuối ngày nộp vào tài khoản thanh toán mở tại ngân hàng, đảm bảo an ninh, an toàn đối với việc luân chuyển tiền mặt; 

• Trang bị các thiết bị đảm bảo việc giao nhận, bảo quản tiền mặt, quy định hạn mức chuyển tiền, nhận tiền, mức tồn quỹ tại các điểm cung cấp dịch vụ; 

• Đảm bảo công tác phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật.

Như vậy, để được phép cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng, doanh nghiệp phải là doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích và đáp ứng đầy đủ và duy trì liên tục các điều kiện theo quy định trên. Đây là những yêu cầu bắt buộc về hạ tầng kỹ thuật, năng lực nhân sự, quy trình nghiệp vụ, kiểm soát rủi ro cũng như an ninh, an toàn trong hoạt. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện này không chỉ đảm bảo tính hợp pháp trong hoạt động cung ứng dịch vụ mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi của khách hàng.

Đáp ứng đủ các điều kiện, ngân hàng hợp tác xã sẽ được phép cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thành toán của khách hàng

Trường hợp nào doanh nghiệp phải ngừng cung cấp dịch vụ thanh toán không qua tài khoản khách hàng?  

Căn cứ khoản 6 Điều 20 Nghị định 52/2024/NĐ-CP quy định về việc thu hồi văn bản chấp thuận hoạt động cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng của doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích như sau:

“Điều 20. Hồ sơ, quy trình, thủ tục chấp thuận bằng văn bản, thu hồi văn bản hoạt động cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng của doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích

…

6. Ngay khi nhận được Quyết định của Ngân hàng Nhà nước về việc thu hồi văn bản chấp thuận, doanh nghiệp bị thu hồi văn bản chấp thuận phải lập tức ngừng cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày có quyết định của Ngân hàng Nhà nước về việc thu hồi văn bản chấp thuận, doanh nghiệp phải gửi thông báo bằng văn bản tới các tổ chức và cá nhân liên quan để thanh lý hợp đồng và hoàn tất các nghĩa vụ, trách nhiệm giữa các bên theo quy định pháp luật.

Khi doanh nghiệp đã hoàn tất các nghĩa vụ, trách nhiệm giữa các bên theo quy định của pháp luật, sau thời hạn 03 năm kể từ ngày doanh nghiệp bị thu hồi văn bản chấp thuận trong trường hợp quy định tại khoản 4 (trừ điểm a khoản 4) Điều này, doanh nghiệp được đề nghị cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng theo quy định tại Điều 19 Nghị định này. Quy trình, thủ tục, hồ sơ thực hiện theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này.”

Theo quy định trên, khi bị thu hồi văn bản chấp thuận hoạt động cung ứng dịch vụ thanh toán không qua tài khoản thanh toán của khách hàng, doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích phải ngay lập tức chấm dứt việc cung ứng dịch vụ nàyvà khẩn trương thực hiện nghĩa vụ thông báo, thanh lý hợp đồng, hoàn tất các trách nhiệm pháp lý với các bên liên quan trong thời hạn 30 ngày. Chỉ sau khi đã hoàn thành đầy đủ các nghĩa vụ này và sau thời gian tối thiểu 03 năm (trừ trường hợp bị thu hồi theo điểm a khoản 4 Điều 20), doanh nghiệp mới được phép nộp hồ sơ đề nghị cấp lại văn bản chấp thuận. Quy định này nhằm đảm bảo tính nghiêm minh trong quản lý hoạt động thanh toán, đồng thời tạo cơ chế phục hồi minh bạch, có điều kiện đối với các doanh nghiệp từng vi phạm nhưng đã khắc phục đầy đủ hậu quả.

Cảm ơn Quý bạn đọc đã theo dõi.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Xuân Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Nam Nha Trang, Tỉnh Khánh Thuận

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự

Kênh Zalo OA

Hồ sơ năng lực LHLegal