Căn cứ pháp lý về tội bức tử

Căn cứ theo Điều 130 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017) quy định:

“Người nào đối xử tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình làm người đó tự sát, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:

• Đối với 02 người trở lên;

• Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai.”

Theo đó, bức tử là làm người khác phải tự sát do những có hành vi có lỗi của mình như là đối xử tàn ác, ức hiếp, ngược đãi, làm nhục họ một cách thường xuyên (lặp đi lặp lại). Bức tử là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ về tính mạng của người khác.

Nạn nhân ở tội bức tử phải là người bị lệ thuộc vào kẻ phạm tội trong những quan hệ xã hội nhất định như quan hệ gia đình, quan hệ nuôi dưỡng… Người phạm tội đã lợi dụng quan hệ lệ thuộc này để có những hành vi xâm phạm sức khoẻ, xúc phạm nhân phẩm; danh dự của nạn nhân. 

Các dấu hiệu cấu thành tội bức tử được quy định tại Điều 130 BLHS hiện hành

Về mặt chủ thể của tội bức tử

Chủ thể của tội này là bất kỳ người có năng lực trách nhiệm hình sự có quan hệ lệ thuộc nhất định với nạn nhân.

Ngoài ra chủ thể này còn là người mà lại nhân có mối quan hệ lệ thuộc nhất định (có thể coi là chủ thể đặc biệt). Trong đó, nạn nhân là người bị lệ thuộc vào người phạm tội như lệ thuộc về kinh tế; bị ràng buộc về quan hệ hôn nhân, gia đình, quan hệ công tác hay quan hệ tín ngưỡng…

Về mặt khách thể của tội bức tử

Tội phạm xâm phạm đến mối quan hệ liên quan đến sức khỏe, tính mạng của con người được pháp luật hình sự bảo vệ, quyền được sống của con người được pháp luật bảo vệ.
Xem thêm: Tội ngộ sát là gì? Hình phạt tội ngộ sát như thế nào?

Về mặt chủ quan của tội bức tử

Người thực hiện hành vi phạm tội bức tử do lỗi do lỗi vô ý hoặc cố ý gián tiếp.

Lỗi cố ý gián tiếp: Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình có thể khiến cho người bị hại tự sát, thấy trước hậu quả là người bị hại sẽ tự sát của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả đó xảy ra.

Lỗi vô ý:

• Lỗi vô ý do quá tự tin: Người phạm tội tuy thấy trước hành vi của mình có thể khiến cho người bị hại tự sát nhưng cho rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được.

• Lỗi vô ý do quá cẩu thả: Người phạm tội không thấy trước hành vi của mình có thể khiến cho người bị hại tự sát, mặc dù phải thấy trước và có thể thấy trước hậu quả đó.

Về mặt khách quan của tội bức tử

Về hành vi:

• Mặt khách quan của tội phạm thể hiện ở hành vi đối xử tàn ác, ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình một cách thường xuyên lặp đi lặp lại nhiều lần.

• Đó có thể là những hành vi như đánh đập, bỏ đói, bỏ rét; đối xử bất công, đối xử tồi tệ trái với luân lí, đạo đức; hoặc là hành vi làm tổn hại nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự… làm cho nạn nhân quyết định tự sát.

• Cần lưu ý, hành vi đối xử tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình… đã là một bộ phận cấu thành tội phạm bức tử nên người thực hiện hành vi không bị xử lý thêm về tội hành hạ người khác theo Điều 140 Bộ luật hình sự 2015 hay tội làm nhục người khác quy định tại Điều 155 BLHS hiện hành.

• Trường hợp nếu người phạm tội mong muốn nạn nhân tự sát khi thực hiện hành vi phạm tội của mình thì hành vi của họ không còn là bức tử mà là hành vi giết người (Điều 123 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017) với thủ đoạn đặc biệt.

Nếu người phạm tội mong muốn nạn nhân tự sát thì đây là hành vi giết người

Về mặt hậu quả: Là hành vi tự sát của nạn nhân. Tội phạm hoàn thành từ thời điểm người lệ thuộc vào người phạm tội có hành vi tự sát, không phụ thuộc vào việc người tự sát có chết hay không.

Về hình phạt tội bức tử được quy định tại điều 130 BLHS 2015 (sửa đổi bổ sung 2017)

“Người nào đối xử tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình làm người đó tự sát, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:

Đối với 02 người trở lên;

Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai.”

Theo đó khung hình phạt cơ bản mà người phạm tội phải chịu là phạt tù từ 02 đến 07 năm tù

Khung hình phạt tăng nặng là phạt tù từ 05 đến 12 năm đối với trường hợp bức tử 02 người trở lên hay người dưới 16 tuổi, phụ nữ biết là có thai.

Những vướng mắc gặp phải của tội bức tử quy định tại Điều 13 BLHS hiện hành

Theo Khoản Điều 130 BLHS 2015 hiện hành quy định “Người nào đối xử tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình làm người đó tự sát, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.”  Tuy nhiên pháp luật hình sự lại không có quy định cụ thể như thế nào là hành vi tàn ác vì vậy theo tác giả cần có một văn bản hướng dẫn thi hành quy định một cách cụ thể để không bỏ lọt tội phạm.

Đồng thời hành vi đối xử tàn ác không cần phải là một hành vi thực hiện thường xuyên còn hành vi ức hiếp, ngược đãi, làm nhục phải là hành vi xảy ra một cách thường xuyên thì mới vi phạm tội này. Tuy nhiên trên thực tế việc ức hiếp, ngược đãi, làm nhục người khác một lần hay hai lần cũng đủ làm cho nạ nhân nghĩ đến việc tự sát, hay quyết định tự sát. Theo tác giả quy định này còn hơi lỏng lẻo và bỏ sót tội phạm trong thực tế.

Về tình tiết định khung tăng nặng hình phạt tại khoản 2, Điều 130 Bộ luật Hình sự 2015 có quy định trường hợp phạm tội “Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết có thai”. Qua nghiên cứu, tác giả thấy rằng nên quy định thêm các đối tượng khác cũng thuộc trường hợp này như người già yếu, người mắc bệnh hiểm nghèo, người ốm đau, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng sẽ đầy đủ hơn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh, răn đe, phòng ngừa tội phạm. Theo tác giả cần quy định lại khoản 2 Điều 140 như sau:

“2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:

a) Đối với 02 người trở lên;

b) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 06 tháng tuổi, người già yếu, người mắc bệnh hiểm nghèo, người ốm đau, người khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng.”

Phạm tội đối với 2 người trở lên thì bị phạt tù từ 5 đến 12 năm

Hành vi nào thì bị xem là tội bức tử?

Người nào có hành vi đối xử tàn ác, thường xuyên bị ức hiếp ngược đãi hoặc bị làm nhục người khác làm cho họ quyết định tự sát thì vi phạm tội bức tử

Những hành vi đó có thể là những hành vi như đánh đập, bỏ đói, bỏ rét; đối xử bất công, đối xử tồi tệ trái với luân lý, đạo đức; hoặc là hành vi làm tổn hại nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự… làm cho nạn nhân tự sát và đã thực hiện việc tự sát nhưng không đòi hỏi nạn nhân có chết hay không thì được xem là vi phạm tội bức tử.

Còn trường hợp người có vi tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi làm nhục nhưng nạn nhân không tự sát hoặc tự sát vì nguyên nhân khác thì không vi phạm tội bức tử.

Câu hỏi: Thưa Luật sư LHLegal, cho tôi xin được hỏi tôi có đứa con gái kết hôn được 3 năm. Khi vừa sinh em bé xong con tôi ở nhà chăm em bé nhỏ và chưa xin được việc làm. Thời gian đó người chồng (tên K) suốt ngày chửi bới con tôi ăn bám, la làng cho hàng xóm nghe đồng thời còn có những hành vi tàn bạo với vợ mình. Đau khổ, mất mặt với hàng xóm con tôi quyết định tự sát. Luật sư cho tôi hỏi tôi có thể tố cáo K về tội nào? và K có bị đi tù không?

Câu trả lời: Cảm ơn câu hỏi của bạn. Công ty Luật TNHH LHLegal - Luật sư chuyên hình sự tại Thành phố Hồ Chí Minh sẽ trả lời câu hỏi của bạn như sau.

Theo Khoản 1 Điều 130 BLHS hiện hành quy định về tội bức tử như sau: “Người nào đối xử tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình làm người đó tự sát, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.”

K đã có những hành vi tàn ác đồng thời còn làm nhục chị trước hàng xóm khiến chị bị mất danh dự nhân phẩm, tổn thất về tinh thần và sức khỏe. Tận cùng của sự đau đớn và tủi nhục nên chị mới tự sát vì vậy K sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội bức tử. 

Với tội này K phải mức phạt tù từ 02 năm đến 07 năm tùy vào phán quyết của tòa án sau khi xem xét hành vi của anh K. 

Trên đây là câu trả lời của Công ty LHLegal gửi đến bạn, hy vọng bạn sẽ hài lòng với câu trả lời.

Liên hệ dịch vụ luật hình sự - Công ty Luật TNHH LHlegal

Công ty Luật  TNHH LHLegal với đội ngũ luật sư giỏi về hình sự chuyên tư vấn pháp luật hình sự với trình độ chuyên môn cao. Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ tư vấn luật hình sự một cách nhanh chóng, chính xác và hoàn toàn bảo mật.

Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ tham gia tranh tụng, bào chữa bị can, bị cáo với những luật sư chuyên luật hình sự và bào chữa giỏi. Ngoài ra còn cung cấp dịch vụ tổng đài tư vấn pháp luật, mọi liên hệ vui lòng gọi hotline: 1900 2929 01.

Mọi người chỉ cần sử dụng điện thoại gọi đến tổng đài 1900 2929 01 nghe lời chào và làm theo hướng dẫn.

Tư vấn luật hình sự qua điện thoại LH Legal có đội ngũ Luật sư, Luật gia, Chuyên gia tư vấn am hiểu chuyên sâu về các lĩnh vực pháp luật riêng biệt nên luôn sẵn sàng lắng nghe và giải đáp vướng mắc của người dân dù là vụ việc nhỏ nhất. Tất cả cuộc gọi của quý khách hàng được bảo mật một cách tối đa. Hãy gọi đến số tổng đài 1900 2929 01 chúng tôi có thể đồng hành và tư vấn các vấn đề pháp lý xảy ra trong cuộc sống của bạn.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự