>>> Chồng tẩu tán tài sản trước khi ly hôn phải làm gì để ngăn chặn?

>>> Vợ chồng tôi chia tài sản chung ngay trong hôn nhân được không? Thủ tục thực hiện ra sao?

Sổ tiết kiệm là gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 7 Thông tư 48/2018/TT-NHNN quy định về thẻ tiết kiệm như sau: 

“Điều 7. Thẻ tiết kiệm

1. Thẻ tiết kiệm hoặc sổ tiết kiệm (sau đây gọi chung là Thẻ tiết kiệm) là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu tiền gửi tiết kiệm của người gửi tiền tại tổ chức tín dụng, được áp dụng đối với trường hợp nhận tiền gửi tiết kiệm tại địa điểm giao dịch hợp pháp thuộc mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng.”

Theo quy định trên, sổ tiết kiệm được hiểu là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu tiền gửi tiết kiệm của người gửi tiền tại tổ chức tín dụng, được áp dụng đối với trường hợp nhận tiền gửi tiết kiệm tại địa điểm giao dịch hợp pháp thuộc mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng.    

Sổ tiết kiệm chỉ đứng tên 1 người là tài sản chung hay riêng?

Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng bao gồm: 

“Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.”

Theo quy định trên, tài sản chung của vợ chồng bao gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung…

Đồng thời, theo Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về tài sản riêng của vợ, chồng như sau: 

“Điều 43. Tài sản riêng của vợ, chồng

1. Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các điều 38, 39 và 40 của Luật này; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.

2. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng. Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 40 của Luật này.”

Theo quy định trên, tài sản riêng của vợ, chồng bao gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.

Từ các quy định trên, để xác định sổ tiết kiệm chỉ đứng tên một người là tài sản chung hay riêng cần phải xem xét nhiều yếu tố như: 

• Nguồn gốc hình thành: tiền gửi tiết kiệm được hình thành từ tặng cho riêng, thừa kế riêng… (tài sản riêng) hoặc từ tặng cho chung, thừa kế chung… (tài sản chung).

• Thời điểm hình thành: tiền gửi tiết kiệm được hình thành từ trước thời kỳ hôn nhân hay trong thời kỳ hôn nhân.

• Quyền sở hữu: tiền gửi tiết kiệm thuộc quyền sở hữu chung của vợ chồng hay thuộc quyền sở hữu của một bên vợ hoặc chồng.

Có thể thấy, việc xác định sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ hoặc chồng là tài sản chung hay riêng phải xem xét đến nhiều yếu tố nêu trên, bởi vì sổ tiết kiệm chỉ là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu tiền gửi tiết kiệm (động sản) của người gửi tiền tại tổ chức tín dụng; cho nên việc xác định sổ tiết kiệm là tài sản chung hay tài sản riêng rất khó trong thực tế. 

Tóm lại, không thể khẳng định sổ tiết kiệm chỉ đứng tên một bên vợ, chồng là tài sản riêng hoặc tài sản chung của vợ chồng vì còn phải xem xét đến nhiều yếu tố khác như nguồn gốc hình thành, thời điểm hình thành, quyền sở hữu…

Sổ tiết kiệm là tài sản riêng hay chung của vợ chồng?

Sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ thì chia như thế nào?

Trường hợp 1: Sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ là tài sản riêng của vợ

Theo Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tài sản riêng của vợ, chồng được quy định như sau: 

“Điều 43. Tài sản riêng của vợ, chồng

1. Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các điều 38, 39 và 40 của Luật này; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.

2. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng. Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 40 của Luật này.”

Theo quy định trên, sổ tiết kiệm được hình thành trước khi kết hôn; được thừa kế riêng; tặng cho riêng… hoặc tiền gửi tiết kiệm được hình thành từ tài sản riêng của vợ thì là tài sản riêng của vợ. 

Căn cứ khoản 4 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn trong trường hợp tài sản riêng được quy định như sau: 

“4. Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật này.”

Từ quy định trên, trường hợp sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ được xác định là tài sản riêng của vợ thì khi chia tài sản sau ly hôn, sổ tiết kiệm đó vẫn được xác định là thuộc quyền sở hữu riêng người vợ. 

Trường hợp 2: Sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ nhưng là tài sản chung của vợ chồng

Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tài sản chung của vợ chồng được quy định như sau: 

“Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.”

Ngoài ra, theo các Điều 24 và Điều 26 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về đại diện giữa vợ và chồng trong trong trường hợp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản chung nhưng chỉ ghi tên vợ hoặc chồng như sau: 

“Điều 24. Căn cứ xác lập đại diện giữa vợ và chồng

1. Việc đại diện giữa vợ và chồng trong xác lập, thực hiện, chấm dứt giao dịch được xác định theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng có thể ủy quyền cho nhau xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch mà theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng.

3. Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bên mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà bên kia được Tòa án chỉ định làm người đại diện theo pháp luật cho người đó, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật thì người đó phải tự mình thực hiện quyền, nghĩa vụ có liên quan.

Trong trường hợp một bên vợ, chồng mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn thì căn cứ vào quy định về giám hộ trong Bộ luật dân sự, Tòa án chỉ định người khác đại diện cho người bị mất năng lực hành vi dân sự để giải quyết việc ly hôn.

Điều 26. Đại diện giữa vợ và chồng trong trường hợp giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng đối với tài sản chung nhưng chỉ ghi tên vợ hoặc chồng

1. Việc đại diện giữa vợ và chồng trong việc xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch liên quan đến tài sản chung có giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản chỉ ghi tên vợ hoặc chồng được thực hiện theo quy định tại Điều 24 và Điều 25 của Luật này.

2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng có tên trên giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản tự mình xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch với người thứ ba trái với quy định về đại diện giữa vợ và chồng của Luật này thì giao dịch đó vô hiệu, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật mà người thứ ba ngay tình được bảo vệ quyền lợi.”

Theo các quy định trên, trường hợp sổ tiết kiệm được hình thành từ tài sản chung của vợ chồng nhưng chỉ đứng tên vợ hoặc chồng thì được xác định là tài sản chung của vợ chồng, vì trong trường hợp này được xác định là đại diện giữa vợ và chồng khi giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với tài sản chung nhưng chỉ ghi tên vợ hoặc chồng theo các Điều 24, Điều 26 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. 

Và theo khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn trong trường hợp tài sản chung của vợ chồng như sau: 

“2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.”

Sổ tiết kiệm chia đôi khi ly hôn nếu chứng minh được đó là tài sản chung vợ chồng

Từ quy định trên, sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ được xác định là tài sản chung của vợ chồng thì khi ly hôn, về nguyên tắc, sổ tiết kiệm đó sẽ được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố như: 

• Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

• Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

• Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

• Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

Tóm lại, khi ly hôn, sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ sẽ được giải quyết như sau: 

• Chia đôi khi sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ nhưng được xác định là tài sản chung của vợ chồng.

• Thuộc quyền sở hữu riêng của người vợ khi sổ tiết kiệm chỉ đứng tên vợ được xác định là tài sản riêng của vợ. 

Nếu bạn có thắc mắc hay muốn đặt câu hỏi nào hãy liên hệ ngay đến LHLegal để được hỗ trợ nhanh chóng và kịp thời nhất.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự