Trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam là gì? Căn cứ pháp lý và quy trình thực hiện

Trong quá trình tố tụng hình sự, việc trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam là một hoạt động có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bảo đảm cho việc tiến hành điều tra, truy tố, xét xử hoặc giải quyết một vụ việc liên quan khác. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm, căn cứ pháp lý cũng như quy trình trích xuất. Trong bài viết này, với tư cách là đơn vị chuyên sâu trong lĩnh vực hình sự, LHLegal sẽ phân tích rõ các nội dung nêu trên, giúp quý độc giả và khách hàng hiểu đúng và đầy đủ về thủ tục pháp lý này.

>>> Phân biệt tạm giữ và tạm giam theo Bộ luật Tố tụng Hình sự

>>> Thời hạn tạm giam của bị can, bị cáo khi chuẩn bị xét xử được quy định như thế nào?

Trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam là gì? Căn cứ pháp lý và quy trình thực hiện

Trích xuất người bị tạm giữ, người bị tạm giam là gì?

Căn cứ theo quy định tại Khoản 5 Điều 3 Luật Thi hành án tạm giữ, tạm giam năm 2015 “Trích xuất là việc đưa người bị tạm giữ, người bị tạm giam ra khỏi cơ sở giam giữ trong thời gian nhất định theo lệnh, quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền để thực hiện các hoạt động tố tụng hình sự, khám bệnh, chữa bệnh, thăm gặp, tiếp xúc Lãnh sự, thực hiện quyền, nghĩa vụ khác do luật định.”

Các trường hợp được phép trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam

Căn cứ theo khoản 1 Điều 20 Luật Thi hành án tạm giữ, tạm giam năm 2015, việc trích xuất người bị tạm giữ, người bị tạm giam chỉ được thực hiện khi có lệnh trích xuất của người có thẩm quyền, trong các trường hợp sau đây:

Để phục vụ cho hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án;
Đưa đi khám bệnh, chữa bệnh, giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần;
Gặp thân nhân, người bào chữa hoặc người đại diện hợp pháp để thực hiện một số quyền, nghĩa vụ do luật định;
Người nước ngoài bị tạm giữ, tạm giam tiếp xúc lãnh sự hoặc tiếp xúc với các tổ chức nhân đạo theo quy định tại điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên hoặc theo sự thỏa thuận giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với nước có người bị tạm giữ, người bị tạm giam hoặc vì lý do đối ngoại đối với từng trường hợp cụ thể.

Căn cứ theo Khoản 5 Điều 20 Luật Thi hành án tạm giữ, tạm giam năm 2015 thì không cần có lệnh trích xuất:

“Trong trường hợp thực hiện hoạt động quy định tại khoản 1 Điều này bên trong khu vực cơ sở giam giữ thì thủ trưởng cơ sở giam giữ quyết định đưa người bị tạm giữ, người bị tạm giam ra khỏi buồng tạm giữ, buồng tạm giam mà không cần lệnh trích xuất.”

Theo đó, nếu phạm vi thực hiện là bên trong khu vực cơ sở giam giữ thì không cần lệnh trích xuất mà thủ trưởng cơ sở giam giữ quyết định đưa người bị tạm giữ, người bị tạm giam ra khỏi buồng tạm giữ, buồng tạm giam.

Thẩm quyền quyết định trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam

Theo quy định tại điểm d khoản 3 Điều 13 và khoản 1 Điều 20 Luật Thi hành án tạm giữ, tạm giam năm 2015; Khoản 17 Điều 3 và Điều 40 Luật Thi hành án Hình sự năm 2019; Khoản 1 Điều 13 Thông tư Liên tịch số 01/2018/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC Quy định về quan hệ phối hợp giữa cơ sở giam giữ với Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng và Viện kiểm sát có thẩm quyền kiểm sát quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, thẩm quyền quyết định trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam trong các trường hợp cụ thể như sau:

Tòa án Nhân dân: Để xét xử, hoặc cho phép gặp thân nhân, luật sư trong quá trình tố tụng.
Cơ quan điều tra: Để phục vụ hoạt động điều tra vụ án hình sự do mình thụ lý.
Viện kiểm sát nhân dân: Để kiểm sát, thực hiện quyền công tố, hoặc phê chuẩn tiếp xúc, gặp gỡ.
Cơ quan thi hành án Hình sự: Trích xuất người đang chấp hành án để phục vụ hoạt động tố tụng khác.
Giám thị trại tạm giam/Trưởng nhà tạm giữ: Đưa đi khám bệnh, chữa bệnh, giám định pháp y, giám định tâm thần (Phải thông báo ngay cho cơ quan đang thụ lý vụ án và Viện kiểm sát có thẩm quyền).

Giám thị trại giam được trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam trong trường hợp đưa đi khám chữa bệnh

Giám thị trại giam được trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam trong trường hợp đưa đi khám chữa bệnh

Thủ tục và thời hạn trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam

Theo quy định tại Điều 20 Luật Thi hành án tạm giữ, tạm giam năm 2015, thủ tục và thời hạn trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam như sau

Bước 1: Ra lệnh trích xuất

Chỉ thực hiện khi có lệnh trích xuất do cơ quan có thẩm quyền (Tòa án, Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra, Giám thị trại tạm giam, Thủ trưởng nhà tạm giữ…) ban hành theo quy định tại Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, Luật thi hành án hình sự năm 2019 và Luật thi hành tạm giữ/tạm giam năm 2015. Lệnh phải nêu rõ:

Cơ quan, họ tên, chức vụ người ra lệnh;
Thông tin người bị trích xuất (họ tên, năm sinh, quốc tịch, nơi cư trú, hành vi, ngày tạm giữ/tạm giam);
Mục đích và thời hạn trích xuất;
Thông tin người áp giải (họ tên, chức vụ, đơn vị);
Thông tin người tiếp nhận;
Ngày ký, chữ ký và con dấu

Bước 2: Kiểm tra trường hợp được phép trích xuất

Lệnh phải phù hợp với một trong các mục đích sau:

Điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án;
Khám – chữa bệnh, giám định pháp y hoặc tâm thần;
Gặp thân nhân, luật sư hoặc đại diện pháp lý;
Người nước ngoài tiếp xúc lãnh sự hoặc tổ chức nhân đạo

Bước 3: Gửi lệnh và phối hợp thông báo

Lệnh được gửi đến cơ sở giam giữ và đơn vị áp giải;
Nếu đưa người đi khám bệnh, chữa bệnh, phải thông báo ngay cho cơ quan đang thụ lý vụ án và Viện kiểm sát có thẩm quyền.

Bước 4: Bàn giao người tại cơ sở giam giữ

Cơ sở giam giữ kiểm tra và bàn giao người cùng hồ sơ y tế (nếu cần) cho đơn vị dẫn giải;
Lập biên bản bàn giao và ghi rõ tình trạng sức khỏe, quá trình giao trong sổ theo dõi.

Bước 5: Áp giải và tiếp nhận

Đơn vị áp giải đưa người đến cơ quan ra lệnh trích xuất;
Người có thẩm quyền tiếp nhận và – cùng đơn vị áp giải & cơ sở giam giữ – chịu trách nhiệm quản lý, bảo đảm chế độ ăn, ở, sinh hoạt theo quy định

Bước 6: Hoàn thành mục đích trích xuất hoặc hết hạn trích xuất

Khi kết thúc mục đích trích xuất hoặc hết hạn:

Người có yêu cầu bàn giao lại cho cơ sở giam giữ thông qua đơn vị áp giải;
Việc giao nhận tiếp theo phải lập biên bản, trừ khi bị trả tự do theo bản án/quyết định

Bước 7: Gia hạn (nếu cần)

Nếu cần trích xuất thêm sau khi hết hạn:

Phải có lệnh gia hạn do cơ quan có thẩm quyền ban hành;
Tổng thời gian trích xuất (gốc + gia hạn) phải không vượt quá thời hạn tạm giữ/tạm giam còn lại.

Việc trích xuất người bị tạm giữ, tạm giam không chỉ là hoạt động thường thấy trong tố tụng hình sự mà còn là công cụ pháp lý hỗ trợ quá trình điều tra, truy tố và xét xử được tiến hành kịp thời, đúng pháp luật. Tuy nhiên, nếu không nắm vững căn cứ và quy trình trích xuất thì dễ xảy ra sai sót, ảnh hưởng đến quyền của bị can/bị cáo cũng như tính hợp pháp của thủ tục tố tụng. LHLegal, với kinh nghiệm thực tiễn và đội ngũ luật sư chuyên sâu hình sự, luôn sẵn sàng đồng hành và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng trong từng giai đoạn tố tụng.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự