Tóm tắt bản án số 23/2024/HS-PT ngày 09/05/2024 về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự

>>> Tóm tắt bản án số 90/2019/DS-PT ngày 02/04/2019 về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất

>>>  Bản án số 233/2023/DS-PT về tranh chấp hợp đồng mua bán căn hộ chung cư

Xem chi tiết bản án tại đây

I. Tóm tắt vụ án

Nguyên đơn:

Nguyễn Thị Th, sinh ngày 09/3/1983, tại tỉnh T. Nơi cư trú: khóm A, phường A, thành phố T, tỉnh T; 

Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan: 

Bà Tô Thị Kiều U, sinh ngày 15/8/1967. Nơi cư trú: Số Z, khóm C, phường G, thành phố T, tỉnh T.

II. Tóm tắt Nhận định và phán quyết của Hội đồng xét xử sơ thẩm

Tại bản án hình sự sơ thẩm số: 09/2024/HS - ST ngày 20/01/2024 của Tòa án nhân dân thành phố T, tỉnh T đã quyết định:

• Tuyên bố bị cáo Nguyễn Thị Th phạm tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. 

• Xử phạt bị cáo Nguyễn Thị Th 06 (sáu) tháng tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù được tính từ bắt bị cáo chấp hành án.

• Ngoài ra bản án sơ thẩm còn quyết định về xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Căn cứ pháp lý: 

Khoản 2 Điều 201; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 38 Bộ luật Hình sự.

III. Tóm tắt Nhận định và phán quyết của Hội đồng xét xử phúc thẩm

Về hình thức

Đơn kháng cáo của bị cáo là còn trong thời hạn luật định nên được Hội đồng xét xử chấp nhận xem xét theo thủ tục phúc thẩm.

Về nội dung

Đối với yêu cầu kháng cáo của bị cáo Nguyễn Thị Th. Hội đồng xét xử xét thấy: Tại phiên tòa hôm nay bị cáo Nguyễn Thị Th thừa nhận do quen biết nhau và cần tiền tiêu xài. Trong khoảng thời gian từ tháng 7/2019 đến tháng 9/2021 bị cáo đã 12 lần cho bà Tô Thị Kiều U vay tiền, số tiền cho vay dao động từ 10.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng, với mức lãi suất vượt gấp 09 lần mức lãi suất cao nhất theo quy định của Bộ luật Dân sự (180%/năm so với mức lãi suất cao nhất cho phép là 20%/năm). Tổng số tiền mà bị cáo Th đã cho bà U vay là 300.000.000 đồng, thu lợi bất chính 1.000.732.877 đồng. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Thị Th phạm tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” được quy định tại khoản 2 Điều 201 Bộ luật Hình sự với tình tiết tăng nặng phạm tội hai lần trở lên là phù hợp với quy định pháp luật không oan, không sai.

Xét hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, hành vi của bị cáo đã xâm phạm trật tự quản lý kinh tế trong lĩnh vực tín dụng, ngân hàng, xâm phạm đến lợi ích tài chính của công dân, mọi hành vi cho vay lãi nặng nhằm thu lợi bất chính đều phải bị xử lý nghiêm; bị cáo có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, biết cho vay lãi nặng là trái pháp luật; bị cáo đã lợi dụng người đi vay tiền đang gặp hoàn cảnh khó khăn, cần tiền giải quyết công việc trong cuộc sống; bị cáo cho vay với mức lãi suất cao hơn 09 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự. Vì vậy, cần phải áp dụng mức hình phạt tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo nhằm răn đe, giáo dục và phòng ngừa chung. Tòa án cấp sơ thẩm đã áp dụng tình tiết giảm nhẹ thành khẩn khai báo, ăn năn hối theo điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự và các tình tiết giảm nhẹ tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự, với các tình tiết giảm nhẹ trên Tòa án cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo 06 (sáu) tháng tù là đảm bảo tính răn đe phòng ngừa và đảm bảo phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương trong tình hình cho vay lãi nặng trong thời gian qua. Đối với yêu cầu kháng cáo xem xét lại phần tiền lãi bị cáo chỉ thu từ tháng 6/2022 trở về trước, tuy nhiên, lời khai của bị cáo tại Cơ quan điều tra Công an thành phố T thể hiện bị cáo đã nhận lãi của bà U đến hết tháng 12/2022 (BL 373, 575, 517-518). Tại phiên tòa hôm nay bị cáo trình bày các căn cứ xin được sửa án sơ thẩm từ hình phạt tù sang hình giảm nhẹ hình phạt tiền cũng như về phần tiền lãi bị cáo thu lợi bất chính nhưng bị cáo không cung cấp thêm tài liệu, chứng cứ cũng như tình tiết giảm nhẹ nào mới. Vì vậy, cấp phúc thẩm không có cơ sở để chấp nhận kháng cáo của bị cáo. Từ những phân tích trên Hội đồng xét không có căn cứ chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bị cáo Nguyễn Thị Th. Giữ nguyên Bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân thành phố T, tỉnh T.

Quyết định

• Không chấp nhận toàn bộ yêu cầu kháng cáo của bị cáo Nguyễn Thị Th.

• Giữ nguyên bản án hình sự sơ thẩm số: 07/2024/HS-ST, ngày 23/01/2024 của Tòa án nhân dân thành phố T, tỉnh T.

• Tuyên bố bị cáo Nguyễn Thị Th phạm tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. Xử phạt bị cáo Nguyễn Thị Th 06 (sáu) tháng tù, thời hạn tù tính từ ngày bị cáo đi chấp hành án.

• Về án phí: Buộc bị cáo Nguyễn Thị Th phải nộp 200.000đ (Hai trăm ngàn đồng) án phí hình sự phúc thẩm.

Căn cứ pháp lý

Điểm a khoản 1 Điều 355, Điều 356 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021).

Khoản 2 Điều 201; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Điều 136 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021), Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

IV. Bài học rút ra từ vụ án so với quy định pháp luật, có khuyến nghị

Có thể rút ra những đặc trưng sau về tội phạm này, căn cứ quy định tại Điều 201 Bộ luật Hình sự hiện hành, văn bản hướng dẫn và thực tiễn xét xử:

Nhận diện tội phạm

(1) Khách thể: Xâm phạm đến quyền sở hữu, định đoạt, sử dụng tài sản, đến trật tự quản lý xã hội.

(2) Mặt chủ quan: Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp.

(3) Mặt khách quan:  Tội cho vay là hành vi cho vay lãi nặng và thỏa mãn điều kiện về hậu quả của hành vi.

• Hành vi cho vay lãi nặng: là hành vi cho người khác vay với lãi suất cao với mức lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự. Trong đó, Khoản 1 Điều 468 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định các bên có thỏa thuận về lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản vay.

• Hậu quả: hành vi phạm tội trên còn phải có đủ một trong các điều kiện sau: (i) thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng; (ii) là đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này nhưng trong thời hạn là mười hai tháng; (ii) là đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

(4) Chủ thể: Chủ thể của tội này là người từ đủ 18 tuổi, có năng lực trách nhiệm hình sự.

Chủ thể tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự là người từ đủ 18 tuổi

Hình phạt

Bộ luật Hình sự hiện hành quy định 2 khung hình phạt tương ứng 2 mức độ hậu quả khác nhau:

• Người có hành vi cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

• Phạm tội mà thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Như vậy, pháp luật không những không bảo vệ những người cho cho vay lãi nặng (lãi suất gấp 100%/năm trở lên) mà còn có chế tài xử lý về dân sự (hoàn trả, bồi thường thiệt hại…), hành chính (phạt tiền…), hình sự (phạt tù đến 03 năm). Mỗi cá nhân, tổ chức cần hiểu rõ về hành vi cho vay lãi nặng để tránh vi phạm.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự