Nguy cơ và giải pháp tuân thủ quyết định phong tỏa tài khoản từ phía ngân hàng

>>> Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời “phong tỏa tài khoản tại ngân hàng”

>>> Trách nhiệm của Ngân hàng khi không tuân thủ quyết định phong tỏa dẫn đến tẩu tán tài sản

Các rủi ro pháp lý khi ngân hàng không thực hiện quyết định phong tỏa

Nguy cơ bị xử phạt hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự

Ngân hàng có thể phải đối mặt với nhiều hình thức xử lý nghiêm khắc tùy theo tính chất và mức độ vi phạm. Theo quy định tại Nghị định 88/2019/NĐ-CP, hành vi không tuân thủ quyết định phong tỏa tài khoản có thể bị phạt tiền từ 150 triệu đến 250 triệu đồng, đồng thời có thể bị áp dụng các biện pháp bổ sung như đình chỉ hoạt động hoặc hạn chế quyền kinh doanh trong một thời gian nhất định. Nếu hành vi vi phạm có yếu tố cố ý hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, tổ chức tín dụng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 385 hoặc Điều 396 BLHS. Các hình phạt có thể bao gồm phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, phạt tiền hoặc cấm đảm nhiệm chức vụ liên quan trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Ngoài ra, theo Luật Các tổ chức tín dụng 2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có quyền áp dụng các biện pháp kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tín dụng không tuân thủ quy định pháp luật, làm ảnh hưởng đến tính minh bạch của hệ thống tài chính.

Ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động kinh doanh của ngân hàng

Việc không tuân thủ quyết định phong tỏa có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với ngân hàng. Trước hết, điều này làm suy giảm lòng tin của khách hàng, đối tác và cơ quan quản lý, ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của ngân hàng trong hệ thống tài chính. Ngoài ra, ngân hàng có thể bị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đưa vào danh sách giám sát đặc biệt theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng 2024, từ đó chịu các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn, bao gồm hạn chế mở rộng tín dụng, giới hạn hoạt động kinh doanh hoặc thậm chí bị áp dụng các biện pháp tái cơ cấu bắt buộc. Hơn nữa, nếu hành vi vi phạm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của bên thứ ba hoặc cản trở quá trình thực thi pháp luật, ngân hàng có thể đối mặt với các chế tài hành chính nặng nề theo Nghị định 88/2019/NĐ-CP, cũng như khả năng bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu cố ý vi phạm hoặc tiếp tay cho hành vi tẩu tán tài sản theo BLHS. 

Khả năng bị yêu cầu bồi thường thiệt hại

Nếu ngân hàng gây thiệt hại, bên bị ảnh hưởng có thể khởi kiện ngân hàng yêu cầu bồi thường theo quy định tại Điều 584 BLDS, trong đó xác định trách nhiệm bồi thường khi có hành vi gây thiệt hại trái pháp luật. Cụ thể, ngân hàng phải bồi thường nếu không thực hiện quyết định phong tỏa, dẫn đến việc bên có quyền lợi hợp pháp không thu hồi được tài sản. Điều 585 Bộ luật này cũng quy định nguyên tắc bồi thường, trong đó ngân hàng phải bồi thường toàn bộ thiệt hại thực tế và có thể phải bồi thường tổn thất về tinh thần cho người bị ảnh hưởng. Ngoài ra, Điều 589 quy định chi tiết về bồi thường thiệt hại do tài sản bị xâm phạm, trong đó nếu hành vi của ngân hàng làm thất thoát tài sản mà lẽ ra phải phong tỏa, thì trách nhiệm bồi thường sẽ bao gồm giá trị tài sản bị tẩu tán cùng với các thiệt hại phát sinh khác.

Ngân hàng cần làm gì để tuân thủ quy định phong tỏa tài khoản?

Quy trình tiếp nhận và thực hiện quyết định phong tỏa đúng quy định

Tiếp nhận quyết định: Ngay khi nhận được quyết định phong tỏa từ cơ quan có thẩm quyền, ngân hàng phải xác minh hiệu lực pháp lý và nội dung quyết định. Nếu có bất kỳ nghi vấn nào về tính hợp pháp của quyết định, ngân hàng cần tham vấn cơ quan có thẩm quyền liên quan để xác nhận.

Thực hiện phong tỏa: Ngân hàng phải ngay lập tức phong tỏa tài khoản theo phạm vi quy định trong quyết định phong tỏa, theo đúng trình tự được hướng dẫn tại các văn bản quy phạm pháp luật đã liệt kê.

Thông báo đến khách hàng: Ngân hàng phải thông báo bằng văn bản đến chủ tài khoản hoặc chủ sở hữu tài sản về tình trạng phong tỏa, nêu rõ lý do và cơ sở pháp lý, đồng thời hướng dẫn khách hàng các bước tiếp theo.

Lưu trữ hồ sơ: Lập biên bản ghi nhận việc thực hiện phong tỏa, đảm bảo chứng từ giao dịch và lệnh phong tỏa được lưu trữ. 

Ngân hàng cần lập biên bản ghi nhận việc phong tỏa để đảm bảo tuân thủ quy định phong tỏa tài khoản

Cách xác minh và kiểm soát giao dịch để tránh tẩu tán tài sản

Áp dụng công nghệ giám sát giao dịch tự động: Hệ thống ngân hàng phải có cơ chế tự động phát hiện các giao dịch đáng ngờ, đặc biệt là giao dịch rút tiền hoặc chuyển tiền số lượng lớn sau khi nhận được quyết định phong tỏa.

Kiểm tra chéo thông tin giữa các chi nhánh và ngân hàng khác: Đảm bảo rằng tài khoản  bị phong tỏa không bị chuyển nhượng qua hệ thống khác để trốn tránh việc thi hành quyết định.

Báo cáo ngay với cơ quan chức năng: Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu tẩu tán tài khoản  nào sau khi quyết định phong tỏa được ban hành, ngân hàng phải báo cáo ngay với cơ quan ra quyết định phong tỏa để có biện pháp xử lý kịp thời.

Hướng dẫn xử lý tình huống khi phát sinh tranh chấp về phong tỏa tài khoản 

Tham vấn ý kiến của luật sư: Khi có tranh chấp liên quan đến phong tỏa tài khoản, ngân hàng cần có bộ phận pháp chế hoặc tư vấn luật sư để đảm bảo quyết định xử lý phù hợp với quy định pháp luật.

Phối hợp chặt chẽ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền: Trong trường hợp khách hàng khiếu nại hoặc có yêu cầu giải thích về quyết định phong tỏa, ngân hàng phải phối hợp với tòa án, cơ quan điều tra hoặc cơ quan thi hành án để làm rõ nội dung và căn cứ pháp lý.

Đảm bảo quyền lợi hợp pháp của khách hàng: Trong phạm vi pháp luật cho phép, ngân hàng cần hỗ trợ khách hàng hiểu rõ về quyền lợi và nghĩa vụ của họ khi tài khoản  bị phong tỏa, tránh gây hoang mang hoặc mất niềm tin vào hệ thống ngân hàng.

Việc tuân thủ quyết định phong tỏa tài khoản không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp, cẩn trọng trong vận hành hệ thống ngân hàng. Trong bối cảnh pháp lý ngày càng được siết chặt, mọi sai sót trong việc xử lý các yêu cầu từ cơ quan nhà nước có thể khiến ngân hàng rơi vào thế bị động, chịu trách nhiệm bồi thường và tổn thất uy tín. Vì vậy, các ngân hàng cần rà soát lại quy trình nội bộ, tăng cường đào tạo chuyên môn và xây dựng hệ thống tiếp nhận – xử lý quyết định phong tỏa một cách chặt chẽ, minh bạch, đảm bảo tuân thủ pháp luật và an toàn pháp lý cho cả tổ chức lẫn khách hàng.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự