Điểm lại những vụ án lớn về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản tại Việt Nam

Trong bối cảnh nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản đang ngày càng diễn biến phức tạp, không chỉ gây thất thoát tài sản của Nhà nước và doanh nghiệp mà còn dần mất đi niềm tin của xã hội vào tính liêm chính trong quản lý. Với vai trò là đơn vị pháp lý uy tín, LH Legal luôn theo sát các diễn biến pháp lý, phân tích những vụ án điển hình nhằm giúp doanh nghiệp và cá nhân nhận diện, phòng ngừa rủi ro pháp lý, bảo vệ tài sản hợp pháp của mình.

>>> Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản bị xử lý ra sao?

>>> Các nguyên tắc xử lý tội phạm trong Bộ luật hình sự 2015

Điểm lại những vụ án lớn về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản tại Việt Nam

Một số vụ án lớn về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản

Theo thông tin LH Legal tổng hợp được báo đài đưa tin về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, có thể kể đến 2 vụ án lớn dưới đây:

Vụ án Đinh Văn Chung cựu Phó Giám đốc Công ty thép Hòa Phát Dung Quất lạm dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản của công ty

Ngày 23/12/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Quảng Ngãi đã ra Quyết định khởi tố, khởi tố bị can và bắt tạm giam ông Đinh Văn Chung - cựu Phó Giám đốc Công ty cổ phần Thép Hòa Phát Dung Quất (doanh nghiệp có vai trò chủ đầu tư Nhà máy gang thép tại Khu kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi) về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản trong quá trình điều tra mở rộng vụ án về “đưa hối lộ, nhận hối lộ” tại Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp Quảng Ngãi. Trong quá trình quản lý các dự án xây dựng, vận hành và đầu tư thuộc khu liên hợp sản xuất gang thép tại Khu kinh tế Dung Quất, ông Chung đã lạm dụng chức vụ để chiếm đoạt tài sản của công ty. Tuy nhiên, đến nay chưa có thông tin mới liên quan đến việc điều tra, giải quyết vụ án nêu trên.

Vụ án Nguyễn Thị Kim Anh và đồng phạm lạm dụng chức vụ trong đoàn thanh tra để chiếm đoạt tài sản

Vụ án bà Nguyễn Thị Kim Anh và đồng phạm xảy ra vào năm 2019, liên quan đến Đoàn thanh tra Bộ Xây dựng tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thanh tra, bà Nguyễn Thị Kim Anh – Trưởng đoàn, cùng các thành viên Nguyễn Thị Kim Liên (em gái Kim Anh), Nguyễn Thùy Linh và Đặng Hải Anh đã lạm dụng quyền hạn để gợi ý, ép buộc và nhận tiền “chung chi” từ các đơn vị, doanh nghiệp bị thanh tra nhằm bỏ qua hoặc giảm nhẹ sai phạm. Ngày 12/6/2019, Công an tỉnh Vĩnh Phúc bắt quả tang Đặng Hải Anh đang nhận 90 triệu đồng tại Ban Quản lý dự án huyện Vĩnh Tường. Quá trình điều tra xác định, nhóm này đã chiếm đoạt tổng cộng 2,057 tỷ đồng của nhiều chủ đầu tư và cán bộ địa phương.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Phúc kết luận hành vi của các bị can có tổ chức, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ để chiếm đoạt tài sản. Sau khi vụ việc bị khởi tố, các bị can bị tạm giam để phục vụ điều tra. Năm 2020, TAND tỉnh Vĩnh Phúc tuyên phạt Nguyễn Thị Kim Anh 15 năm tù, Nguyễn Thị Kim Liên 3 năm tù, Đặng Hải Anh 2 năm 6 tháng tù, và Nguyễn Thùy Linh 2 năm 3 tháng tù. Vụ án đã gây chấn động dư luận vì tính chất nghiêm trọng, làm ảnh hưởng uy tín của cơ quan thanh tra nhà nước và thể hiện thái độ tinh thần kiên quyết xử lý tội phạm của pháp luật trong việc xử lý hành vi lạm dụng chức vụ để trục lợi cá nhân.

Các bị cáo tại TAND tỉnh Vĩnh Phúc

Các bị cáo tại TAND tỉnh Vĩnh Phúc

Bài học pháp lý chung

Từ Hai vụ án trên cho thấy một điểm chung đáng chú ý của các tội phạm về chức vụ: khi quyền lực công vụ không được kiểm soát hiệu quả, nguy cơ biến quyền hạn được giao thành công cụ chiếm đoạt tài sản là rất cao. Dưới góc độ pháp lý, hành vi “lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” được quy định tại Điều 355 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), với dấu hiệu đặc trưng là người có chức vụ, quyền hạn đã lạm dụng vị trí công tác để chiếm đoạt tài sản mà mình có điều kiện tiếp cận hoặc chi phối.

Trong vụ Nguyễn Thị Kim Anh, hành vi phạm tội thể hiện rõ yếu tố “lạm dụng quyền hạn được giao” - các bị cáo nhân danh đoàn Thanh tra Bộ Xây dựng, sử dụng uy thế công vụ để ép buộc các đơn vị nộp tiền nhằm bỏ qua sai phạm, qua đó chiếm đoạt hơn 2 tỷ đồng. Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật hình sự mà còn xâm phạm nghiêm trọng uy tín của cơ quan nhà nước và nguyên tắc liêm chính trong hoạt động thanh tra. Trong khi đó, vụ Đinh Văn Chung – Hòa Phát Dung Quất cho thấy dạng thức khác của tội phạm này trong khu vực doanh nghiệp: người quản lý nội bộ lạm dụng chức vụ điều hành, quyền phê duyệt dự án, chứng từ hoặc hợp đồng để chiếm đoạt tài sản của chính doanh nghiệp mình đang làm việc, qua đó gây thiệt hại trực tiếp cho tài sản công ty và gián tiếp ảnh hưởng đến môi trường đầu tư.

Từ hai vụ án có thể rút ra ba bài học pháp lý quan trọng:

Cơ chế giám sát quyền lực phải thực chất, không chỉ mang tính hình thức. Việc kiểm soát quyền hạn trong thanh tra, quản lý dự án hay hoạt động tài chính nội bộ cần có cơ chế hai chiều: kiểm tra thường xuyên và truy trách nhiệm cá nhân rõ ràng.
Tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình. Các quy trình phê duyệt, thanh tra, nghiệm thu hoặc chi tiền cần được thực hiện bằng văn bản, có hệ thống theo dõi điện tử và chữ ký số để tránh “thỏa thuận ngầm” giữa các bên.
Doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước phải chủ động phòng ngừa. Đào tạo, cảnh báo rủi ro pháp lý và xây dựng văn hóa tuân thủ nội bộ không chỉ giúp tránh vi phạm mà còn bảo vệ uy tín của tổ chức trước pháp luật.

Nhìn từ góc độ xã hội, hai vụ án là lời nhắc mạnh mẽ rằng mọi hành vi lạm dụng chức vụ, dù ở khu vực công hay tư, đều có thể bị xử lý nghiêm khắc. Tội “lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” không chỉ là tội phạm về tài sản, mà còn là tội xâm phạm trật tự quản lý hành chính, đạo đức công vụ và niềm tin của xã hội đối với bộ máy Nhà nước và doanh nghiệp.

LH Legal - Đồng hành cùng doanh nghiệp bảo vệ tài sản và tuân thủ pháp luật

Trong bối cảnh kinh tế - xã hội ngày càng phức tạp, các hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản không chỉ gây thiệt hại cho ngân sách và doanh nghiệp mà còn làm dần mất đi niềm tin vào bộ máy quản lý. Với vai trò là một trong những đơn vị luật chuyên sâu về phòng ngừa và xử lý rủi ro pháp lý trong quản trị doanh nghiệp, LH Legal luôn đồng hành cùng doanh nghiệp và cơ quan tổ chức trong việc xây dựng môi trường hoạt động minh bạch, tuân thủ và an toàn pháp lý.

Đội ngũ Luật sư và cộng sự LH Legal

Đội ngũ Luật sư và cộng sự LH Legal

LH Legal hỗ trợ doanh nghiệp thông qua ba nhóm giải pháp trọng tâm:

Tư vấn thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro pháp lý, giúp doanh nghiệp nhận diện sớm các nguy cơ từ việc lạm quyền, chi sai mục đích, hoặc lợi dụng, lạm dụng chức vụ trong quản lý tài chính, hợp đồng, đấu thầu, mua sắm công;
Đào tạo và bồi dưỡng nhận thức pháp lý cho đội ngũ quản lý và nhân sự, giúp họ hiểu rõ giới hạn quyền hạn, quy trình phê duyệt và trách nhiệm giải trình;
Đại diện bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp khi phát sinh tranh chấp hoặc bị thiệt hại do hành vi vi phạm của người có chức vụ, quyền hạn, bao gồm khởi kiện dân sự, yêu cầu bồi thường thiệt hại, hoặc tham gia tố tụng hình sự với tư cách người bị hại.

Với phương châm “Chính trực - Công bằng”, LH Legal không chỉ là người bảo vệ quyền lợi trong các vụ việc cụ thể, mà còn là đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp phòng ngừa rủi ro pháp lý ngay từ gốc, đảm bảo mọi hoạt động được vận hành đúng quy định pháp luật và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp. Trong hành trình phát triển bền vững, LH Legal luôn tin rằng sự tuân thủ là nền tảng vững chắc nhất để doanh nghiệp bảo vệ tài sản, uy tín và vị thế của mình trên thương trường.

Những vụ án như trên không chỉ là lời cảnh tỉnh đối với người có chức vụ, quyền hạn mà còn là hồi chuông nhắc nhở các tổ chức, doanh nghiệp phải chú trọng hơn đến quản trị liêm chính và tuân thủ pháp luật. Với kinh nghiệm đồng hành trong nhiều vụ việc hình sự – kinh tế phức tạp, LH Legal cam kết tiếp tục là người bạn pháp lý đáng tin cậy của doanh nghiệp, bảo vệ tài sản, danh tiếng và quyền lợi hợp pháp, góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và bền vững tại Việt Nam.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 12A Nguyễn Đình Chiểu, Phường Tân Định, Thành phố Hồ Chí Minh (Phường Đa Kao, Quận 1 cũ)

Chi nhánh Nha Trang: 144 Hoàng Hoa Thám, phường Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà (Phường Lộc Thọ, Thành phố Nha Trang cũ)

Theo dõi Công ty Luật LH Legal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LH Legal

Youtube: Luật sư LH Legal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LH Legal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LH Legal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự