Của hồi môn là gì? Của hồi môn là tài sản chung hay riêng của vợ chồng?

>>> Chồng vắng mặt khi ly hôn, giải quyết sao?

>>> Giải quyết nợ của vợ chồng khi ly hôn như thế nào?

Của hồi môn là gì?

Của hồi môn là tài sản mà cha mẹ hoặc gia đình nhà gái trao cho cô dâu khi về nhà chồng. Đây có thể là tiền bạc, vàng, đất đai, trang sức hoặc các vật dụng giá trị khác. Của hồi môn thường mang ý nghĩa hỗ trợ con gái có cuộc sống ổn định sau khi kết hôn, đồng thời thể hiện sự yêu thương và bảo đảm từ gia đình ruột thịt. 

Ở một số nền văn hóa, của hồi môn còn đóng vai trò quan trọng trong các cuộc hôn nhân, có thể ảnh hưởng đến quan hệ giữa hai gia đình. Tuy nhiên, ngày nay, ý nghĩa của của hồi môn đã thay đổi nhiều, không còn là yếu tố quyết định trong hôn nhân mà mang tính chất tượng trưng nhiều hơn.

Của hồi môn là tài sản chung hay tài sản riêng?

Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng như sau: 

“Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.”

Đồng thời, theo Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về tài sản riêng của vợ chồng như sau: 

“Điều 43. Tài sản riêng của vợ, chồng

1. Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các điều 38, 39 và 40 của Luật này; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.

2. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng. Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 40 của Luật này.”

Thông qua các quy định về tài sản chung và tài sản riêng, có thể thấy không có quy định cụ thể nào khẳng định của hồi môn là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ chồng. Như đã định nghĩa của hồi môn là tài sản của gia đình nhà gái trao cho con dâu khi về nhà chồng, vì thế, nếu hiểu theo nghĩa thông thường thì của hồi môn chính là tài sản tặng cho cô dâu, tức là tài sản riêng được hình thành trước thời kỳ hôn nhân của người vợ. Và theo khoản 1 Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì tài sản được tặng cho riêng người vợ là tài sản riêng của người vợ. 

Tuy nhiên, trên thực tế, không ít trường hợp gia đình nhà gái mong muốn tặng của hồi môn cho hai vợ chồng. Chính vì thế, việc xác định của hồi môn là tài sản chung hay tài sản riêng còn phù thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như ý chí của người tặng cho (cha mẹ cô dâu); thỏa thuận giữa các bên; hợp đồng, văn bản…

Vì vậy, không thể khẳng định chính xác của hồi môn là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ chồng. 

Xác định của hồi môn là tài sản chung hay tài sản riêng còn phù thuộc vào nhiều yếu tố

Khi ly hôn, của hồi môn được chia như thế nào?

Của hồi môn có thể là tài sản riêng của vợ hoặc là tài sản chung của vợ chồng, tùy thuộc vào ý chí của người cho (cha mẹ vợ); thỏa thuận các bên; văn bản; hợp đồng… Chính vì thế, việc chia của hồi môn sau ly hôn cần phải căn cứ vào nhiều yếu tố nêu trên. Cho nên, việc chia của hồi môn sau ly hôn sẽ được chia thành 02 trường hợp như sau: 

Trường hợp 1: Của hồi môn là các tài sản bắt buộc phải đăng ký

Các tài sản bắt buộc phải đăng ký bao gồm đất đai, nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất đai, xe máy, ô tô… Đối với loại tài sản này, chúng ta có thể căn cứ vào hợp đồng, văn bản chuyển nhượng, tặng cho… để xác định là tài sản chung hay tài sản riêng. 

Nếu trên văn bản, hợp đồng chỉ ghi tên người vợ thì đó là tài sản riêng của người vợ. Và theo khoản 4 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tài sản riêng của vợ vẫn thuộc quyền sở hữu của người vợ sau ly hôn. 

Nếu trên văn bản, hợp đồng ghi tên cả hai vợ chồng thì đó là tài sản chung của vợ chồng. Và theo khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định như sau: 

“2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.”

Theo quy định trên, tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn sẽ được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố luật định. Như vậy, trường hợp của hồi môn là tài sản bắt buộc phải đăng ký là tài sản chung của vợ chồng thì khi ly hôn, của hồi môn đó sẽ chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố luật định. 

Trường hợp 2: Của hồi môn là tài sản không bắt buộc phải đăng ký quyền sở hữu khác

Của hồi môn là tài sản không bắt buộc phải đăng ký quyền sở hữu khác có thể bao gồm tiền, vàng, trang sức… Đối với trường hợp này, việc xác định của hồi môn là tài sản riêng hay tài sản chung có phần phức tạp hơn, bởi vì không có hợp đồng, văn bản để chứng minh, xác định. Chính vì thế, khi ly hôn, việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo khoản 1 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:

“Điều 59. Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn

1. Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này.

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.”

Theo quy định trên, có thể thấy, về nguyên tắc, khi chia tài sản ly hôn, trước hết Tòa án vẫn tôn trọng sự thỏa thuận giữa các bên trong việc giải quyết tài sản. Nếu các bên không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ tiến hành thu thập lời khai của cha mẹ vợ, người làm chứng… để xác định của hồi môn là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ chồng. 

Nếu Tòa án xác định của hồi môn trong trường hợp này là tài sản riêng của người vợ thì theo khoản 4 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tài sản riêng của vợ vẫn thuộc quyền sở hữu của người vợ sau ly hôn. 

Nếu Tòa xác định của hồi môn là tài sản riêng thì sẽ là tài sản riêng của người đó khi ly hôn

Nếu Tòa án xác định của hồi môn trong trường hợp này là tài sản chung của vợ chồng thì theo khoản 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn sẽ được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố luật định.

Nếu bạn có thắc mắc hay đặt câu hỏi gì, hãy liên hệ ngay đến chúng tôi để được sự hỗ trợ nhanh chóng và kịp thời nhất.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự