Cảnh báo hơn 72 triệu người dùng Facebook tại Việt Nam: Chiêu trò lừa đảo tinh vi dưới vỏ bọc tick xanh

Dấu tick xanh: Từ biểu tượng uy tín thành công cụ bị lợi dụng

Ban đầu, tick xanh được Facebook cấp cho các tài khoản chính chủ của người nổi tiếng, doanh nghiệp, tổ chức lớn – như một cách xác minh uy tín và danh tính. Tuy nhiên, kể từ tháng 3/2023, khi Meta triển khai dịch vụ trả phí "Meta Verified", bất kỳ ai cũng có thể mua dấu tick xanh với giá khoảng 12 USD/tháng. Điều này đã vô tình làm mất đi giá trị xác thực vốn có của biểu tượng này.

Tại Việt Nam, nhiều dịch vụ hỗ trợ "đăng ký tick xanh miễn phí" hoặc không yêu cầu xác minh nghiêm ngặt đã mọc lên như nấm. Kẻ xấu lợi dụng sự dễ dãi này để tạo ra các fanpage mạo danh cơ quan nhà nước, tổ chức tài chính, thương hiệu lớn… nhằm thực hiện hành vi lừa đảo.

Những trang facebook có tick xanh nhưng là giả mạo, lập ra để lừa đảo. Ảnh: Công an tỉnh Nghệ An

Thủ đoạn mạo danh ngày càng tinh vi

Một trong những thủ đoạn phổ biến là lập fanpage giả mạo cơ quan chức năng, như “Bộ Tài chính”, “Cục An ninh”, hay các tổ chức “Hỗ trợ tài chính”, “Hoàn tiền lừa đảo”. Các trang này thường có tick xanh, tên gọi chuyên nghiệp và sử dụng hình ảnh, logo giống với đơn vị thật.

Một trường hợp điển hình là fanpage có tên "Tiếp nhận Xử lý Thu hồi và Hoàn Trả Vốn Treo", mạo danh Bộ Tài chính, sử dụng tick xanh để tạo lòng tin. Trang này yêu cầu người dùng cung cấp thông tin cá nhân và chuyển tiền “phí xử lý” để nhận lại tiền đã mất do bị lừa đảo trước đó. Tuy nhiên, sau khi nhận tiền, kẻ xấu lập tức cắt liên lạc.

Tương tự, fanpage giả mạo Cục An ninh – Bộ Công an cũng từng gây xôn xao cộng đồng mạng. Dù có tick xanh và lượng theo dõi cao, nhưng khi kiểm tra kỹ phần "Tính minh bạch của trang", người dùng phát hiện quản trị viên là người nước ngoài, lịch sử đổi tên không rõ ràng – những dấu hiệu rõ rệt cho thấy đây là trang lừa đảo được "hóa trang" tinh vi.

Lừa đảo không chỉ dừng ở tin giả – còn là các dịch vụ “ảo”

Theo chuyên gia an ninh mạng Ngô Tuấn Anh, mục đích của các trang mạo danh không chỉ để phát tán thông tin giả, mà còn để bán hàng lừa đảo, nhận tiền đặt cọc dịch vụ du lịch, vé máy bay, khách sạn, hoặc dẫn dụ đầu tư vào ứng dụng chứng khoán ảo. Nhiều trang sử dụng tài khoản ảo và công cụ tự động để tăng tương tác, khiến người dùng tưởng rằng đó là trang uy tín.

Làm sao để kiểm tra một trang Facebook có đáng tin hay không?

Để xác minh độ uy tín của một fanpage có tick xanh, người dùng nên thực hiện các bước sau:

1. Vào trang Facebook → Chọn “Giới thiệu” → Xem mục “Tính minh bạch của Trang” → Nhấn “Xem tất cả”.

2. Kiểm tra:

   • Ngày lập trang: Trang mới lập gần đây thường không đáng tin.

   • Lịch sử đổi tên: Đổi tên nhiều lần, tên không liên quan nhau là dấu hiệu nguy hiểm.
     Quản trị viên trang: Nếu là trang liên quan đến Việt Nam nhưng quản trị viên lại ở nước ngoài, rất có thể đó là trang mạo danh.

3. Xem tương tác bài viết:

   • Nhiều trang lừa đảo dùng phần mềm để tạo tương tác ảo.

   • Hãy nhấn vào danh sách "thích", bình luận... rồi kiểm tra từng tài khoản. Nếu thấy hầu hết là tài khoản mới lập, không có hoạt động thực tế, khả năng cao là tương tác giả.

Cảnh báo cuối cùng từ chuyên gia

Dấu tick xanh không còn là bảo chứng duy nhất cho uy tín. Người dùng cần tỉnh táo, không nên tin vào dấu hiệu bề ngoài mà luôn kiểm tra kỹ thông tin, nguồn gốc và tương tác thật của trang Facebook. Chỉ cần một lần mất cảnh giác, bạn có thể trở thành nạn nhân của một trò lừa đảo tinh vi, mất tiền, lộ thông tin cá nhân, và có thể đối mặt với các rủi ro nghiêm trọng hơn về an toàn dữ liệu.

Công ty Luật TNHH LHLegal khuyến nghị người dân cần thường xuyên cập nhật kiến thức bảo mật, cảnh giác trước mọi giao dịch trên mạng xã hội và tuyệt đối không chuyển tiền hay cung cấp thông tin cá nhân cho bất kỳ trang Facebook nào nếu chưa xác minh đầy đủ.