Từ 1/7/2025: Người lao động nghỉ không lương phải tự đóng bảo hiểm y tế

Quy định mới về việc tự đóng bảo hiểm y tế

Theo Điểm 5, Khoản 10, Điều 1 của Luật BHYT sửa đổi 2024, nhóm người phải tự tham gia BHYT bao gồm:

• Người tham gia theo hộ gia đình

• Người sinh sống, được nuôi dưỡng tại các cơ sở tôn giáo, từ thiện

• Người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động

• Người không thuộc bất kỳ nhóm đóng nào khác do Nhà nước, tổ chức hoặc người sử dụng lao động chi trả

Điều này có nghĩa là: Nếu bạn là người lao động đang tạm nghỉ không lương vì lý do cá nhân, nghỉ thai sản không được hưởng chế độ, hoặc tạm hoãn hợp đồng để đi học, đi du lịch dài hạn... thì bắt buộc phải tự đóng BHYT nếu muốn duy trì quyền lợi bảo hiểm y tế liên tục.

Vì sao cần tiếp tục đóng BHYT khi nghỉ không lương?

• Tránh gián đoạn quyền lợi khám chữa bệnh: Nếu không tham gia BHYT liên tục, bạn có thể mất quyền chi trả 80–95% viện phí, và phải chờ 30 ngày sau khi tham gia lại mới được dùng thẻ.

• Duy trì thời gian tính hưởng BHYT 5 năm liên tục: Điều này giúp bạn được miễn đồng chi trả 5% chi phí KCB trong một số trường hợp.

• Hạn chế rủi ro tài chính khi ốm đau, tai nạn bất ngờ trong thời gian nghỉ việc.

Cách thức tham gia BHYT tự nguyện khi nghỉ không lương

Người lao động có thể đăng ký tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình tại:

• UBND phường/xã nơi cư trú

• Cơ quan Bảo hiểm xã hội quận/huyện

• Cổng Dịch vụ công quốc gia

Khi đăng ký, người lao động cần chuẩn bị:

• CMND/CCCD

• Sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận cư trú

• Mẫu đăng ký tham gia BHYT

Mức đóng: Tối đa bằng 4,5% mức lương cơ sở, được giảm nếu tham gia theo hộ gia đình từ người thứ 2 trở đi.

Ai sẽ phải tự đóng BHYT từ 1/7/2025?

Khi người lao động nghỉ việc hoặc tạm ngừng làm việc, câu hỏi đặt ra là ai sẽ có trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế trong thời gian này. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, trách nhiệm đóng BHYT sẽ thuộc về doanh nghiệp, cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc chính người lao động.

• Trường hợp người lao động nghỉ có lương và vẫn duy trì hợp đồng lao động, doanh nghiệp sẽ tiếp tục đóng bảo hiểm y tế như bình thường. Đây là quyền lợi hợp pháp được duy trì xuyên suốt thời gian nghỉ việc có lương, vì quan hệ lao động vẫn còn hiệu lực.

• Nếu người lao động nghỉ hưởng chế độ thai sản và đang nhận trợ cấp từ cơ quan bảo hiểm xã hội, thì cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ là bên chi trả bảo hiểm y tế trong thời gian này. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi về chăm sóc sức khỏe cho người lao động nữ trong thời kỳ nghỉ thai sản mà không bị gián đoạn bảo hiểm.

• Trường hợp người lao động nghỉ không lương hoặc tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, thì trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế sẽ không còn thuộc về doanh nghiệp. Thay vào đó, người lao động phải tự đóng bảo hiểm y tế nếu muốn duy trì thẻ BHYT và quyền lợi liên quan.

• Đối với những người đã thôi việc hoặc đang trong thời gian thất nghiệp mà chưa tìm được công việc mới, việc tham gia bảo hiểm y tế có thể thực hiện theo hình thức hộ gia đình. Người lao động sẽ tự đóng phí và được hưởng quyền lợi như các đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình khác theo quy định của pháp luật.

Việc xác định đúng chủ thể có trách nhiệm đóng BHYT giúp người lao động đảm bảo quyền lợi y tế liên tục, đồng thời tránh những rủi ro phát sinh nếu có nhu cầu khám chữa bệnh trong thời gian nghỉ việc hoặc chuyển đổi công việc.