Trường hợp nào cha mẹ không được quyền nuôi con sau ly hôn?

>>> Ly hôn cha muốn giành quyền nuôi con phải làm thế nào?

>>> Làm cách nào để giành lại quyền nuôi con từ nhà chồng?

Theo quy định pháp luật, cha mẹ có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng và bảo vệ con cái. Tuy vậy, trong một số trường hợp, cha mẹ có hành vi bạo hành hoặc bỏ bê con cái, dẫn đến việc quyền nuôi con có thể bị hạn chế hoặc tước bỏ. Vậy khi nào pháp luật quy định việc hạn chế hoặc tước quyền nuôi con của cha mẹ? Và ai có quyền yêu cầu hạn chế hoặc tước quyền này của cha mẹ?

Cha mẹ ly hôn, con sẽ ở với ai?

Theo Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình, dù cha mẹ ly hôn, cả hai vẫn có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, hoặc con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự hoặc không thể tự lo liệu cuộc sống.

Sau khi ly hôn, nếu cha mẹ đạt được thỏa thuận về việc nuôi con, Tòa án sẽ công nhận và trao quyền nuôi con cho một trong hai bên theo thỏa thuận đó. Trong trường hợp cha mẹ không thống nhất, Tòa án sẽ cân nhắc giao con cho người có khả năng đảm bảo tốt nhất các quyền lợi của con. Việc quyết định quyền nuôi con sẽ dựa vào các yếu tố sau:

• Con từ đủ 7 tuổi: Xem xét nguyện vọng của con.

• Con dưới 36 tháng tuổi: Thường được giao cho mẹ chăm sóc, trừ khi mẹ không đủ điều kiện hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác.

Người trực tiếp nuôi con phải đảm bảo các quyền lợi về mọi mặt cho con. Bên không nuôi con vẫn có quyền thăm nom, nhưng không được lạm dụng quyền này để gây cản trở hoặc ảnh hưởng xấu đến con.

Đồng thời, bên không nuôi con phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Mức cấp dưỡng do cha mẹ thỏa thuận; nếu không thống nhất, Tòa án sẽ quyết định dựa trên thu nhập, khả năng tài chính của người cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của con.

Tóm lại, khi cha mẹ ly hôn, nếu có thỏa thuận, Tòa án sẽ giao con theo thỏa thuận đó. Nếu không có, quyền nuôi con sẽ thuộc về người đảm bảo tốt nhất các quyền lợi của con; riêng con từ đủ 7 tuổi sẽ được hỏi ý kiến, còn con dưới 36 tháng tuổi thường do mẹ nuôi nếu đủ điều kiện.

Trường hợp nào cha mẹ đều không có quyền nuôi con sau ly hôn?

Theo Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình, sau khi ly hôn, Tòa án sẽ quyết định giao con cho một trong hai bên cha hoặc mẹ nếu có thỏa thuận hoặc, nếu không, sẽ dựa trên quyền lợi tốt nhất cho con.

Tuy nhiên, khoản 4 Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định rằng, khi cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con, Tòa án sẽ giao con cho người giám hộ theo Bộ luật Dân sự.

Như vậy, khi cả cha và mẹ đều không có khả năng đảm bảo quyền nuôi con, con sẽ được giao cho người giám hộ.

Con sẽ được giao cho người giám hộ nếu cha mẹ không có khả năng đảm bảo quyền nuôi con

Theo điểm b khoản 1 Điều 47 Bộ luật Dân sự, quy định như sau;

“b) Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ;”

Như vậy các trường hợp con không ở cùng cha hoặc mẹ sau ly hôn bao gồm:

• Cha, mẹ mất năng lực hành vi dân sự, gặp khó khăn trong nhận thức, điều khiển hành vi, hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.

• Cha, mẹ bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con.

• Cha, mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ.

Để làm người giám hộ, cá nhân phải đáp ứng các tiêu chí tại Điều 49 Bộ luật Dân sự, cụ thể:

• Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.

• Có phẩm chất đạo đức tốt và đủ điều kiện để thực hiện việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con.

• Không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc không bị kết án mà chưa được xóa án tích với các tội như cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản, và các tội xâm phạm danh dự, nhân phẩm người khác.

• Không bị Tòa án hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.

Như vậy, theo quy định pháp luật, trong ba trường hợp nêu trên, quyền nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con sau khi cha mẹ ly hôn sẽ được giao cho người giám hộ thay vì cha hoặc mẹ.

Trường hợp nào cha mẹ bị tước quyền nuôi con?

Không phải trong mọi trường hợp, cha mẹ đều có quyền nuôi con sau khi ly hôn. Theo Điều 85 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cha mẹ có thể bị Toà án tước quyền nuôi con nếu vi phạm một trong bốn hành vi sau:

1. Bị kết án về các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con.

2. Phá tán tài sản của con, gây ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi và tương lai của con.

3. Có lối sống đồi trụy: Hành vi này bao gồm các thói quen hoặc hành vi trái ngược với các chuẩn mực đạo đức, có tác động xấu đến sự phát triển của con.

4. Xúi giục hoặc ép buộc con làm việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội, gây ảnh hưởng xấu đến tâm lý và hành vi của con.

Cha mẹ sẽ bị tước quyền nuôi con nếu xúi giục hay ép buộc con làm việc trái pháp luật

Ngoài cha mẹ, những cá nhân, cơ quan, tổ chức khác cũng có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền nuôi con của cha mẹ nếu nhận thấy cha mẹ có hành vi vi phạm. Các đối tượng có quyền yêu cầu bao gồm:

1. Người thân, cha mẹ, người giám hộ của con chưa thành niên.

2. Cơ quan, tổ chức liên quan đến bảo vệ trẻ em và gia đình, bao gồm:

   • Người thân thích trong gia đình;

   • Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

   • Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

   • Hội liên hiệp phụ nữ.

3. Cá nhân, tổ chức khác có thể đề nghị các cơ quan trên để yêu cầu Tòa án hạn chế quyền của cha mẹ nếu phát hiện các hành vi vi phạm.

Theo quy định tại Điều 85, cha mẹ bị tước quyền nuôi con sẽ mất quyền chăm sóc, giáo dục, quản lý tài sản riêng của con hoặc đại diện pháp luật cho con trong thời gian từ 1 đến 5 năm. Tòa án có thể xem xét rút ngắn thời hạn này nếu cha mẹ có cải thiện và đáp ứng các điều kiện cần thiết để phục hồi quyền hạn của mình đối với con.

Việc tước quyền nuôi con là biện pháp nghiêm khắc nhằm bảo vệ quyền lợi, an toàn và sự phát triển lành mạnh của trẻ em.

Ngoại tình có bị tước quyền nuôi con?

Theo Điều 69 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cha mẹ có nghĩa vụ đối xử công bằng với con, không phân biệt đối xử vì tình trạng hôn nhân hay giới tính. Tuy nhiên, việc ngoại tình không phải là căn cứ để Tòa án tước quyền nuôi con.

Điều 85 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định bốn trường hợp chính mà Tòa án có thể quyết định tước quyền nuôi con của cha mẹ, bao gồm:

• Cha mẹ có hành vi bạo lực, vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục con.

• Cha mẹ phá tán tài sản của con.

• Cha mẹ có lối sống đồi trụy, liên quan đến các tệ nạn, gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của con.

• Cha mẹ ép buộc, xúi giục con thực hiện hành vi trái pháp luật hoặc đạo đức xã hội.

Như vậy, ngoại tình không phải là căn cứ trực tiếp để tước quyền nuôi con. Quyền nuôi con chỉ bị tước nếu có bằng chứng về các hành vi như lối sống đồi trụy, tệ nạn hoặc các vi phạm ảnh hưởng xấu đến con theo quy định nêu trên.

Ngoài ra, cha mẹ có các nghĩa vụ đối với con cái, bao gồm:

• Tôn trọng và lắng nghe ý kiến của con, tạo điều kiện tốt nhất để con phát triển về trí tuệ, thể chất và đạo đức.

• Chăm sóc, nuôi dưỡng và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng tự nuôi sống.

• Đại diện pháp lý, giám hộ cho con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự.

Cha mẹ có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, bảo vệ quyền lợi của con

Cha mẹ cũng bị nghiêm cấm lạm dụng sức lao động của con và ép buộc con làm những việc trái đạo đức xã hội hoặc pháp luật.

Như vậy, việc tước quyền nuôi con chỉ áp dụng trong những trường hợp cha mẹ có hành vi vi phạm nghiêm trọng ảnh hưởng đến quyền lợi và sự phát triển của con, không bao gồm ngoại tình. Mặc dù ngoại tình có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ hôn nhân, nhưng quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con vẫn được bảo vệ và duy trì. Do đó, dù trong hoàn cảnh nào, cha mẹ vẫn cần đảm bảo các quyền lợi chính đáng cho con, tạo môi trường nuôi dưỡng và giáo dục lành mạnh để con có điều kiện phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần.

Liên hệ dịch vụ hỗ trợ thủ tục ly hôn và tranh chấp nuôi con

Tại LHLegal, chúng tôi hiểu rằng ly hôn có thể là một trong những giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc đời. Đặc biệt là khi có yếu tố nước ngoài hoặc khi có tranh chấp về quyền nuôi con và tài sản. Đừng lo lắng! Đội ngũ luật sư của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.

Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn và hướng dẫn từng bước trong quá trình ly hôn, từ việc chuẩn bị hồ sơ đến việc đại diện cho bạn trước Tòa án. Với kinh nghiệm dày dạn trong lĩnh vực này, luật sư tư vấn ly hôn nhanh của chúng tôi sẽ giúp bạn bảo vệ quyền lợi của bạn và đưa ra những giải pháp tốt nhất cho tình huống của từng Quý khách hàng.

Hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại hoặc email dưới đây để được tư vấn miễn phí. Chúng tôi sẽ lắng nghe và giúp bạn tìm ra hướng đi tốt nhất cho mình và các con.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự