Tóm tắt và bình luận bản án 03/2019/HS-ST ngày 23/01/2019 về tội cưỡng đoạt tài sản

>>> Tóm tắt bản án 02/2022/KDTM-ST ngày 31/03/2022 về tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa

>>> Tóm tắt và bình luận bản án số 22/2021/DS-PT ngày 30/9/2021 yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

A. Tóm tắt vụ án

Bị cáo: Lương Quyết T, sinh năm 1986 tại tỉnh Phú Thọ; Nơi cư trú: Thôn A, xã B, huyện Ea H'leo, tỉnh Đăk Lăk;

Bị hại: Chị Ngô Thị Th, sinh năm 1988; nơi cư trú: Ấp C, xã Đ, huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh

Nội dung vụ án: 

Từ giữa năm 2017, chị Ngô Thị Th. (đã có chồng con, trú tại huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh) có quan hệ tình cảm với Lương Quyết T. Trong thời gian yêu đương, hai người có quan hệ tình dục nhiều lần, và T đã bí mật quay phim, chụp ảnh chị Th trong tình trạng không mặc áo.

Đến khoảng tháng 7/2018, chị Th chấm dứt mối quan hệ vì sợ gia đình phát hiện. Tuy nhiên, T không đồng ý và bắt đầu đe dọa sẽ công khai những hình ảnh, video nhạy cảm nếu chị Th không đưa tiền. Vì lo sợ, chị Th đã nhiều lần đưa tiền cho T, tổng cộng 32.100.000 đồng.

Cụ thể:

• Lần đầu đưa trực tiếp: 5.000.000 đồng.

• 10 lần chuyển khoản: 22.100.000 đồng.

• Lần cuối (07/11/2018): T tiếp tục đe dọa đòi thêm 5.000.000 đồng. Chị Th trình báo công an và hẹn giao tiền tại nhà trọ. Khi T vừa nhận tiền thì bị bắt quả tang.

Tại cơ quan điều tra, T khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Vật chứng gồm nhiều giấy tờ tùy thân, điện thoại, thẻ nhớ chứa đoạn ghi âm.

T không có tài sản riêng nên không bị kê biên. Bị hại yêu cầu bồi thường 10.000.000 đồng nhưng T chưa bồi thường.

Xem chi tiết bản án tại đây

B. Phân tích bản án

Nhận định của Hội đồng xét xử

Các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

Hành vi phạm tội của bị cáo: Ngày 08/11/2018, Lương Quyết T đã có hành vi đe dọa sẽ đưa lên mạng hình ảnh chị Ngô Thị Th không mặc quần áo và những đoạn phim ghi lại cảnh quan hệ tình dục giữa bị cáo và chị Th, uy hiếp tinh thần nhằm chiếm đoạt số tiền 5.000.000 đồng của chị Th. Sau khi chị Th vừa giao tiền xong thì bị cáo bị Công an huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh bắt quả tang cùng tang vật. Ngoài ra, từ tháng 7/2018 đến ngày 08/11/2018, bị cáo Lương Quyết T đã nhiều lần đe dọa uy hiếp tinh thần chiếm đoạt tổng số tiền 32.100.000 đồng của chị Th. Hành vi của bị cáo Lương Quyết T đã có đủ yếu tố cấu thành tội “Cưỡng đoạt tài sản”. Bị cáo là người không có nghề nghiệp, đã 12 lần thực hiện hành vi chiếm đoạt tiền của chị Th, bị cáo đều dùng số tiền chiếm đoạt của chị Th làm nguồn sống chính, tiêu xài cá nhân nên hành vi của bị cáo Lương Quyết T bị áp dụng tình tiết định khung tăng nặng “Có tính chất chuyên nghiệp”, tội phạm và hình phạt được quy định tại điểm b khoản 2 Điều 170 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Vụ án mang tính chất rất nghiêm trọng, hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, trực tiếp xâm phạm đến tài sản hợp pháp của người khác được pháp luật bảo vệ và gây mất trật tự trị an tại địa phương. Do đó cần xử bị cáo mức án nghiêm khắc và cách ly bị cáo ra khỏi đời sống xã hội một thời gian để có điều kiện cải tạo, giáo dục bị cáo và nhằm phục vụ cho công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm.

Khi quyết định hình phạt, có xem xét tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

• Tình tiết tăng nặng: Bị cáo đã thực hiện 12 lần chiếm đoạt tài sản của bị hại nên bị áp dụng tình tiết tăng nặng “Phạm tội 02 lần trở lên” được quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự; 

• Tình tiết giảm nhẹ: Quá trình điều tra và tại phiên tòa hôm nay, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, là tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự. Do đó, có xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo để bị cáo yên tâm cải tạo sớm trở về hòa nhập với gia đình và xã hội đồng thời cũng thể hiện được chính sách nhân đạo của pháp luật xã hội chủ nghĩa.

Về hình phạt bổ sung: Theo quy định tại khoản 5 Điều 170 Bộ luật Hình sự quy định:

“Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản”.

Bị cáo có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là hình phạt tiền. Tuy nhiên theo các tài liệu, chứng cứ và lời khai của bị cáo tại phiên tòa cho thấy bị cáo Lương Quyết T không có nghề nghiệp, không có tài sản riêng. Do đó, Hội đồng xét xử quyết định không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền đối với bị cáo.

Bồi thường thiệt hại:

Bị hại Ngô Thị Th yêu cầu bị cáo Lương Quyết T bồi thường số tiền chiếm đoạt 10.000.000 đồng, bị cáo đồng ý. Do đó, cần buộc bị cáo Lương Quyết T bồi thường cho chị Th số tiền 10.000.000 đồng.

Xử lý vật chứng:

• 01 giấy chứng minh nhân dân, 02 thẻ nhựa có chữ Sacombank, 02 giấy phép lái xe của bị cáo Lương Quyết T, đây là những giấy tờ tùy thân, không liên quan đến việc thực hiện hành vi phạm tội nên cần tuyên trả cho bị cáo Lương Quyết T.

• 01 điện thoại di động hiệu Nokia, màu đen, số Imei: 358980091074840 của bị cáo Lương Quyết T không liên quan đến việc thực hiện hành vi phạm tội nên cần tạm giữ 01 điện thoại di động hiệu Nokia, màu đen, số Imei: 358980091074840 để đảm bảo thi hành án.

• 01 điện thoại di động hiệu OPPO, màu hồng, ốp lưng màu đỏ, số Imei: 86849903703214 của bị cáo Lương Quyết T dùng để chụp hình và quay video đe dọa chị Ngô Thị Th nên cần tịch thu sung vào ngân sách Nhà nước.

• 01 thẻ nhớ điện thoại di động có dung lượng 04G chứa thông tin 13 đoạn ghi âm cuộc gọi được chép ra từ điện thoại của chị Ngô Thị Th, do chị Th không yêu cầu nhận lại nên cần tịch thu tiêu hủy.

Kiến nghị Công an huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh xử phạt vi phạm hành chính đối với chị Ngô Thị Th về hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng.

Phán quyết của Hội đồng xét xử 

• Xử phạt bị cáo Lương Quyết T 03 năm tù về tội “Cưỡng đoạt tài sản”;

• Buộc bị cáo Lương Quyết T bồi thường cho chị Ngô Thị Th số tiền bị cáo chiếm đoạt 10.000.000 đồng;

• Tịch thu sung vào ngân sách Nhà nước: 01 điện thoại di động hiệu OPPO của bị cáo Lương Quyết T;

• Tịch thu tiêu hủy: 01 thẻ nhớ điện thoại di động chứa thông tin ghi âm từ điện thoại của chị Ngô Thị Th.

• Hoàn trả cho bị cáo Lương Quyết T: 01 giấy chứng minh nhân dân, 02 thẻ nhựa có chữ Sacombank, 02 giấy phép lái xe.

• Tạm giữ của bị cáo Lương Quyết T 01 điện thoại di động Nokia để đảm bảo thi hành án.

• Kiến nghị Công an huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh xử phạt vi phạm hành chính đối với chị Ngô Thị Th về hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng.

• Bị cáo Lương Quyết T phải chịu 200.000  đồng án phí hình sự sơ thẩm và 500.000 đồng án phí dân sự sơ thẩm.

Căn cứ pháp lý:

• Điểm b khoản 2 Điều 170; điểm s khoản 1 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017);

• Điều 48 Bộ luật Hình sự, Điều 589 Bộ luật Dân sự năm 2015;

• Điều 46, Điều 47 Bộ luật Hình sự năm 2015; Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015;

• Điều 135 và Điều 136 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015; khoản 1 Điều 23, Điều 26 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH 14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

C. Phân tích các vấn đề pháp lý, bài học rút ra từ vụ án so với quy định pháp luật

Cấu thành tội phạm

Hành vi của bị cáo Lương Quyết T cấu thành tội “Cưỡng đoạt tài sản” tại điểm b khoản 2 Điều 170 Bộ luật hình sự năm 2015, dưới đây là những yếu tố cấu thành tội phạm này.

Khách thể của tội phạm:

Hành vi của bị cáo Lương Quyết T xâm phạm trực tiếp quan hệ sở hữu tài sản hợp pháp của bị hại là chị Ngô Thị Th, gây mất trật tự trị an tại địa phương.

Bị cáo T đã xâm phạm trực tiếp quan hệ sở hữu tài sản hợp pháp của bị hại

Mặt khách quan:

Lương Quyết T đã có hành vi dùng thủ đoạn uy hiếp tinh thần của chị Th nhằm chiếm đoạt tài sản, cụ thể: 

• Bị cáo đe dọa sẽ đưa lên mạng hình ảnh chị Ngô Thị Th không mặc quần áo và những đoạn phim ghi lại cảnh quan hệ tình dục giữa bị cáo và chị Th, uy hiếp tinh thần nhằm chiếm đoạt số tiền 5.000.000 đồng của chị Th. Ngoài ra, bị cáo Lương Quyết T đã nhiều lần đe dọa uy hiếp tinh thần chiếm đoạt tổng số tiền 32.100.000 đồng của chị Th. 

• Hành vi của bị cáo Lương Quyết T đã có đủ yếu tố cấu thành tội “Cưỡng đoạt tài sản”. Bị cáo là người không có nghề nghiệp, đã 12 lần thực hiện hành vi chiếm đoạt tiền của chị Th, bị cáo đều dùng số tiền chiếm đoạt của chị Th làm nguồn sống chính, tiêu xài cá nhân nên hành vi của bị cáo Lương Quyết T bị áp dụng tình tiết định khung tăng nặng “Có tính chất chuyên nghiệp”, tội phạm và hình phạt được quy định tại điểm b khoản 2 Điều 170 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Mặt chủ quan:

Bị cáo Lương Quyết T thực hiện hành vi phạm tội với lỗi cố ý trực tiếp, nhận thức rõ tính trái pháp luật của hành vi và tính nguy hiểm cho xã hội nhưng vẫn thực hiện.

Chủ thể:

Bị cáo có đủ năng lực trách nhiệm hình sự (Lương Quyết T sinh năm 1986, thời điểm phạm tội vào năm 2018, là người đã thành niên).

Trách nhiệm hình sự:

Vụ án mang tính chất rất nghiêm trọng, cần xử bị cáo mức án nghiêm khắc và đủ sức răn đe, phòng ngừa tội phạm. Tuy nhiên, việc quyết định hình phạt, có xem xét tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

• Tình tiết tăng nặng: Bị cáo đã thực hiện 12 lần chiếm đoạt tài sản của bị hại nên bị áp dụng tình tiết tăng nặng “Phạm tội 02 lần trở lên” được quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017); 

• Tình tiết giảm nhẹ: Bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, là tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Do đó, có xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo để bị cáo yên tâm cải tạo sớm trở về hòa nhập với gia đình và xã hội đồng thời cũng thể hiện được chính sách nhân đạo của pháp luật xã hội chủ nghĩa.

Bị cáo chịu hình phạt tù 03 năm theo khung hình phạt tại điểm b khoản 2 Điều 170 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Về hình phạt bổ sung: Không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền đối với bị cáo do bị cáo không có tài sản, không nghề nghiệp.

Bài học, khuyến nghị 

Đối với người dân cần nâng cao cảnh giác, tuân thủ và chấp hành nghiêm quy định của pháp luật. Bởi trong tình huống thực tế đa phần tội phạm cưỡng đoạt tài sản thường dựa vào điểm yếu của bị hại để uy hiếp, buộc người bị hại giao tài sản.

Chẳng hạn, tội phạm đe dọa tố giác hành vi có dấu hiệu tội phạm mà bị hại đã thực hiện (nhận hối lộ, đưa hối lộ, …), hay công khai hành vi ngoại tình (tại bản án 03/2019/HS-ST), …

Thêm vào đó, trong xã hội hiện đại, tội phạm cưỡng đoạt tài sản dựa vào công nghệ cao ngày càng có xu hướng gia tăng, tội phạm sử dụng thủ đoạn để thu thập thông tin cá nhân, hack camera ẩn, …uy hiếp nhằm chiếm đoạt tài sản. Do đó, người dân cần có ý thức bảo mật thông tin cá nhân.

Nếu chẳng may rơi vào tình huống trên, cần nhanh chóng tố giác với cơ quan chức năng để tránh rơi vào tình huống bị uy hiếp và chiếm đoạt tài sản. 

Qua việc tóm tắt và phân tích bản án số 03/2019/HS-ST ngày 23/01/2019 về Tội “Cưỡng đoạt tài sản”, LHLegal mong muốn cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích, nhằm tránh trở thành nạn nhân của tội phạm này.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự