Thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con sau ly hôn?

Thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con sau ly hôn theo quy định pháp luật?

Theo quy định pháp luật hiện hành, không có điều khoản nào quy định chi tiết thu nhập bao nhiêu mới được quyền nuôi con sau ly hôn. 

Theo khoản 2, 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:

“2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”

Như vậy, theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình thì vợ, chồng được thỏa thuận về việc xác định người trực tiếp nuôi con. Trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con. 

Mặc dù quy định trên không đề cập trực tiếp đến việc thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con, nhưng trên thực tế, Tòa án sẽ căn cứ vào nhiều điều kiện khác nhau giữa người cha và người mẹ để ra quyết định giao cho ai trực tiếp nuôi dưỡng con. Tòa án có thể căn cứ vào điều kiện kinh tế, môi trường sống, môi trường giáo dục… của cả hai vợ chồng. 

Cho nên, dù không quy định về thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con, nhưng Tòa án có thể dựa vào thu nhập của ai cao hơn để quyết định giao quyền nuôi con cho người đó. Bởi vì về cơ bản Tòa án phải đảm bảo quyền lợi của con một cách tốt nhất. 

Ngoài ra, trường hợp con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi. Tuy nhiên, nếu người mẹ không đủ điều kiện nuôi con thì có thể giao con cho người cha nuôi dưỡng. Như vậy, một lần nữa có thể thấy rằng mặc dù không quy định cụ thể về thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con, nhưng Tòa án vẫn sẽ ưu tiên xem xét thu nhập cũng như tài chính của mỗi người để ra quyết định giao con cho ai nuôi dưỡng, chăm sóc.  

Điều kiện giành quyền nuôi con sau ly hôn

Cha mẹ sau khi ly hôn muốn giành quyền nuôi con phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện như sau: 

• Trước tiên, vợ, chồng sẽ thỏa thuận với nhau trước về vấn đề ai là người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con.

• Nếu như thỏa thuận không được, các bên phải chứng minh điều kiện của mình có thể bảo đảm quyền lợi tốt nhất về mọi mặt cho con như sau: 

  • Điều kiện về vật chất: thu nhập, tài chính của các bên; chỗ ở; ăn uống; sinh hoạt; các điều kiện khác…

  • Điều kiện về tinh thần: môi trường sống; môi trường giáo dục; điều kiện để con được học tập, vui chơi; thời gian dành cho con…

  • Ngoài ra, Tòa án có thể xem xét đến tình trạng nhận thức và làm chủ hành vi của các bên; trình độ học vấn; nhân cách đạo đức của người trực tiếp nuôi dưỡng sau ly hôn…

Bởi vì sau cùng, Tòa án mong quyền lợi của đứa con phải được đảm bảo một cách tốt nhất về mọi mặt. 

Tòa án sẽ dựa vào quyền lợi của con để quyết định giao con cho cha/mẹ trực tiếp nuôi dưỡng

Hồ sơ và thủ tục giành quyền nuôi con sau ly hôn

Hồ sơ giành quyền nuôi con sau ly hôn

Căn cứ vào các điều kiện mà chúng tôi đã trình bày, để yêu cầu Tòa án giải quyết quyền nuôi con sau khi ly hôn, bạn cần phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ như sau: 

• Đơn khởi kiện/đơn xin thay đổi quyền nuôi con (trong trường hợp có yêu cầu thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn); Tải mẫu đơn tại đây.

• Bản sao Giấy khai sinh của con (có công chứng hoặc chứng thực);

• Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (trong trường hợp ly hôn). Trường hợp làm mất Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn thì có thể xin trích lục tại cơ quan đăng ký hộ tịch;

• Bản sao bản án/quyết định ly hôn của Tòa án (trong trường hợp đã ly hôn);

• Giấy tờ chứng minh điều kiện nuôi: bảng lương; hợp đồng lao động; giấy tờ nhà đất; tài sản khác; giấy tờ chứng minh môi trường sống, giáo dục tốt…

• Tài liệu chứng minh bên kia không đủ điều kiện để nuôi con: chứng minh về bạo lực gia đình; lạm dụng trẻ em; nghiện ngập; thất nghiệp…

Thủ tục giành quyền nuôi con sau ly hôn

Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án

• Nộp hồ sơ tại Tòa án cấp quận/huyện nơi cư trú, làm việc của vợ/chồng.

• Trường hợp thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn, nộp đơn tại Tòa án đã giải quyết vụ việc ly hôn ban đầu.

Bước 2: Thụ lý vụ án

Sau khi nhận đủ hồ sơ, Tòa án sẽ xem xét và thụ lý vụ án nếu hồ sơ hợp lệ và đúng thẩm quyền giải quyết.

Bước 3: Tham gia hòa giải

Tòa án sẽ tổ chức buổi hòa giải để hai bên tự thỏa thuận với nhau. Nếu không thỏa thuận được thì sẽ đưa vụ án ra xét xử.

Bước 4: Xét xử tại Tòa án

Tòa án sẽ căn cứ vào các giấy tờ chứng minh về điều kiện nuôi con, lắng nghe ý kiến của con (nếu con từ đủ 7 tuổi), và đưa ra phán quyết cuối cùng. 

Cha mẹ có được yêu cầu thay đổi người nuôi con hay không?

Căn cứ theo Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định như sau:

“Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:

a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.

5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:

a) Người thân thích;

b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

d) Hội liên hiệp phụ nữ.”

Như vậy, theo quy định trên, cha hoặc mẹ hoàn toàn có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn nếu có căn cứ chứng minh việc thay đổi này là cần thiết để bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho con về mọi mặt. 

Cha/mẹ có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con

Về căn cứ để thay đổi người nuôi con, Tòa án chỉ xem xét và chấp nhận yêu cầu thay đổi người nuôi con khi có những căn cứ sau: 

• Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện để nuôi dưỡng con: 

  • Mất khả năng tài chính (không có thu nhập ổn định; không có việc làm…)

  • Môi trường sống không phù hợp với sự phát triển của con (bạo lực gia đình; nghiện ngập…)

  • Không quan tâm, bỏ mặc con hoặc có hành vi bạo hành, ngược đãi con…

• Người yêu cầu phải chứng minh mình có đủ điều kiện tốt hơn để nuôi con như: 

  • Có tài chính ổn định hơn, thu nhập cao hơn

  • Có môi trường sống, giáo dục tốt cho con hơn

  • Có thời gian để nuôi dưỡng, nuôi dạy con hơn

• Trường hợp con từ đủ 7 tuổi: Tòa án sẽ lắng nghe ý kiến của con khi từ đủ 7 tuổi, sau đó Tòa án sẽ xem xét khi quyết định thay đổi người nuôi con. 

Trường hợp nào cha/mẹ bị hạn chế quyền nuôi con chưa thành niên

Theo Điều 85 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: 

“Điều 85. Hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên 

1. Cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau đây: 

a) Bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con; 

b) Phá tán tài sản của con; 

c) Có lối sống đồi trụy; 

d) Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội. 

2. Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, Tòa án có thể tự mình hoặc theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức quy định tại Điều 86 của Luật này ra quyết định không cho cha, mẹ trông nom, chăm sóc, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con hoặc đại diện theo pháp luật cho con trong thời hạn từ 01 năm đến 05 năm. Tòa án có thể xem xét việc rút ngắn thời hạn này.”

Theo đó, cha hoặc mẹ có thể bị hạn chế quyền nuôi con khi có căn cứ cho thấy hay vi hoặc điều kiện của họ gây bất lợi nghiêm trọng đến sự phát triển của con cũng như quyền lợi của con không được đảm bảo. Quy định trên nhằm đảm bảo quyền lợi của con phải được tốt nhất về mọi mặt.

Các trường hợp cụ thể cha hoặc mẹ bị hạn chế quyền nuôi con chưa thành niên

Có hành vi bạo lực gia đình:

• Hành vi ngược đãi, hành hạ, đánh đập con

• Có thái độ xúc phạm nhân phẩm, danh dự của con

• Đe dọa, ép buộc trẻ phải thực hiện những việc gây tổn thương đến sức khỏe và tinh thần.

Lối sống không lành mạnh, nguy hiểm cho trẻ

• Sử dụng rượu bia, ma túy, chất gây nghiện khác…

• Tham gia các hoạt động phạm pháp hoặc tiêu cực ảnh hưởng đến con (cờ bạc, mại dâm…)

Không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục con

• Bỏ mặc, không quan tâm đến cuộc sống của con

• Không giáo dục con

• Không chu cấp tài chính hoặc không đảm bảo điều kiện sống cơ bản cho con

Có hành vi lợi dụng trẻ em

• Lạm dụng sức lao động của trẻ em

• Xâm hại tình dục trẻ em

Mắc bệnh lý nghiêm trọng ảnh hưởng đến việc nuôi con

• Bệnh tâm thần

• Bệnh khác khiến cho cha hoặc mẹ không đủ khả năng để thực hiện việc nuôi dưỡng, giáo dục con.

Cha/mẹ mắc bệnh tâm thần sẽ bị hạn chế quyền nuôi con chưa thành niên

Hậu quả pháp lý khi bị hạn chế quyền nuôi con chưa thành niên

Cha hoặc mẹ vẫn có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con dù không trực tiếp nuôi con.

Quyền thăm nom con có thể bị giới hạn hoặc bị cấm hoàn toàn nếu việc đó gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến con. 

Thông qua bài viết này, LHLegal mong rằng sẽ giải đáp được những thắc mắc của bạn về vấn đề liên quan đến thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con và cũng như những câu hỏi liên quan khác. 

Nếu có thắc mắc hoặc đặt câu hỏi hay Quý khách hàng cần thuê Luật sư giải quyết ly hôn LHLegal, hãy liên hệ với chúng tôi ngay để được tư vấn và giải quyết nhanh chóng nhất.