Quyền khiếu nại của người lao động? Trình tự để người lao động khiếu nại như thế nào?

>>> Doanh nghiệp sa thải người lao động để né thưởng tết? NLĐ cần làm gì để bảo vệ mình?

>>> Vấn đề người sử dụng lao động giữ lương trong bộ luật lao động 2019

Thông qua bài viết này, LHLegal sẽ hướng dẫn việc thực hiện đúng trình tự và hình thức khiếu nại, từ đó giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động một cách hiệu quả.

Quyền khiếu nại của người lao động?

Khiếu nại về lao động là việc người lao động yêu cầu người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại về lao động xem xét lại quyết định, hành vi về lao động của người sử dụng lao động khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó vi phạm pháp luật lao động, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình. ( Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định số 24/2018/NĐ-CP ngày 27 tháng 2 năm 2018 của Chính phủ về Giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực lao động (“Nghị định số 24/2028”))

Ngoài ra, khoản 1 Điều 10 Nghị định 24/2018/NĐ-CP còn quy định về quyền của người lao động khi tiến hành khiếu nại:

“1. Người khiếu nại có quyền sau đây:

a) Tự mình khiếu nại hoặc ủy quyền cho người khác khiếu nại;

b) Tham gia đối thoại hoặc ủy quyền cho người đại diện hợp pháp tham gia đối thoại;

c) Được biết, đọc, sao chụp, sao chép tài liệu, chứng cứ do người giải quyết khiếu nại thu thập để giải quyết khiếu nại; trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước hoặc bí mật của người bị khiếu nại theo quy định của pháp luật;

d) Yêu cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan đang lưu giữ, quản lý thông tin, tài liệu liên quan tới nội dung khiếu nại cung cấp nội dung thông tin, tài liệu đó cho mình trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày có yêu cầu và giao cho người giải quyết khiếu nại để giải quyết khiếu nại; trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước hoặc bí mật của người bị khiếu nại theo quy định của pháp luật;

đ) Yêu cầu người giải quyết khiếu nại áp dụng biện pháp khẩn cấp để ngăn chặn hậu quả có thể xảy ra do việc thi hành quyết định, hành vi bị khiếu nại;

e) Đưa ra chứng cứ về việc khiếu nại và giải trình ý kiến của mình về chứng cứ đó;

g) Được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm hại do việc thi hành quyết định, hành vi bị khiếu nại;

h) Được bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật;

i) Rút khiếu nại theo quy định tại Điều 8 Nghị định này;

k) Khiếu nại lần hai;

l) Khởi kiện vụ án tại Tòa án theo quy định tại khoản 2 Điều này.”

Từ quy định trên, người lao động khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật của người sử dụng lao động làm ảnh hưởng đến quyền lợi của mình thì có thể thực hiện thủ tục khiếu nại.

NLĐ có thể khiếu nại nếu người sử dụng lao động thực hiện hành vi ảnh hưởng đến quyền lợi của mình

Trình tự, thủ tục để người lao động thực hiện khiếu nại?

Điều 5 Nghị định 24/2018/NĐ-CP quy định về trình tự khiếu nại của người lao động như sau:

“1. Khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi của người sử dụng lao động; cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp; doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; tổ chức dịch vụ việc làm, tổ chức có liên quan đến hoạt động tạo việc làm cho người lao động; tổ chức đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người bị xâm phạm thực hiện khiếu nại đến người giải quyết khiếu nại lần đầu theo quy định tại khoản 1 Điều 15, khoản 1 Điều 16, khoản 1 Điều 17 và khoản 1 Điều 18 Nghị định này hoặc khởi kiện tại tòa án theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 10 Nghị định này.

2. Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu theo quy định tại Điều 23 hoặc quá thời hạn quy định tại Điều 20 Nghị định này mà khiếu nại không được giải quyết thì người khiếu nại có quyền khởi kiện tại tòa án theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 10 Nghị định này hoặc thực hiện khiếu nại lần hai theo quy định sau đây:

a) Đối với khiếu nại về lao động, an toàn, vệ sinh lao động, người khiếu nại thực hiện khiếu nại đến người giải quyết khiếu nại quy định tại khoản 2 Điều 15 Nghị định này;

b) Đối với khiếu nại về giáo dục nghề nghiệp, người khiếu nại thực hiện khiếu nại đến người giải quyết khiếu nại quy định tại khoản 2 Điều 16 Nghị định này;

c) Đối với khiếu nại về hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, người khiếu nại thực hiện khiếu nại đến người giải quyết khiếu nại quy định tại khoản 2 Điều 17 Nghị định này;

d) Đối với khiếu nại về việc làm, người khiếu nại thực hiện khiếu nại đến người giải quyết khiếu nại theo quy định tại khoản 2 Điều 18 Nghị định này.

3. Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai theo quy định tại Điều 31 hoặc quá thời hạn quy định tại Điều 28 Nghị định này mà khiếu nại không được giải quyết thì người khiếu nại có quyền khởi kiện vụ án tại tòa án theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 10 Nghị định này.

4. Trường hợp người bị khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai theo quy định tại Điều 31 thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 11 Nghị định này.”

Theo quy định trên thì người lao động có thể thực hiện trình tự khiếu nại như sau:

Thực hiện khiếu nại lần đầu

Khi người lao động cho rằng quyết định, hành vi của người sử dụng lao động là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người bị xâm phạm thực hiện khiếu nại đến người giải quyết khiếu nại lần đầu.

Người có thẩm quyền  giải quyết khiếu nại lần đầu: là người sử dụng lao động.

Thực hiện khiếu nại lần hai

Người lao động khiếu nại lần hai trong trường hợp:

• Không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.

• Quá thời hạn quy định về giải quyết khiếu nại lần đầu mà khiếu nại không được giải quyết.

Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai: Chánh Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội nơi người sử dụng lao động đặt trụ sở chính.

Chánh Thanh tra Sở Lao động thương binh và xã hội là người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần 2

Khởi kiện tại Tòa án

Bên cạnh việc khiếu nại thì người lao động có quyền khởi kiện tại Tòa án khi:

• Ngay từ đầu người lao động có thể chọn khởi kiện tại Tòa án khi cho rằng quyết định, hành vi của người sử dụng lao động là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình;

• Không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu;

• Quá thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu mà người lao động chưa được giải quyết;

• Không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại lần hai;

• Quá thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai mà người lao động chưa được giải quyết.

Hình thức để người lao động thực hiện khiếu nại?

Việc thực hiện khiếu nại có thể thông qua 02 hình thức: gửi đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp (Điều 6 Nghị định 24/2018/NĐ-CP):

Hình thức gửi đơn

Người lao động gửi đơn khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết và phải ghi rõ những nội dung sau đây:

• Ngày, tháng, năm khiếu nại;

• Tên, địa chỉ của người khiếu nại;

• Tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại;

• Nội dung, lý do khiếu nại, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại (nếu có) và

• Yêu cầu giải quyết khiếu nại.

• Đơn khiếu nại do người khiếu nại ký tên hoặc điểm chỉ

Lưu ý: Trường hợp nhiều người cùng khiếu nại thì đơn phải có những nội dung trên kèm với chữ ký của những người khiếu nại và cử người đại diện để trình bày khi có yêu cầu của người giải quyết khiếu nại. Người đại diện phải có giấy tờ chứng minh tính hợp pháp của việc đại diện.

Hình thức khiếu nại trực tiếp

 Người lao động đến tại cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại để tiến hành khiếu nại. Người tiếp nhận khiếu nại sẽ hướng dẫn người lao động viết đơn khiếu nại hoặc người tiếp nhận khiếu nại ghi lại đầy đủ nội dung khiếu nại như sau: 

• Ngày, tháng, năm khiếu nại;

• Tên, địa chỉ của người khiếu nại;

• Tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại;

• Nội dung, lý do khiếu nại, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại (nếu có) và

• Yêu cầu giải quyết khiếu nại.

• Chữ ký của người lao động khiếu nại hoặc điểm chỉ vào văn bản.

Lưu ý: Trường hợp nhiều người cùng khiếu nại trực tiếp về cùng nội dung thì cơ quan có thẩm quyền tổ chức tiếp và đề nghị cử người đại diện để trình bày nội dung khiếu nại. Người tiếp nhận khiếu nại ghi lại đầy đủ nội dung khiếu nại nêu trên và yêu cầu người đại diện ký tên hoặc điểm chỉ vào văn bản.

Trường hợp nhiều người cùng khiếu nại trực tiếp về cùng nội dung thì cơ quan thẩm quyền đề nghị cử đại diện để trình bày khiếu nại

Thời hiệu để người lao động tiến hành khiếu nại?

Điều 7 Nghị định 24/2018/NĐ-CP quy định về thời hiệu khiếu nại như sau:

“Điều 7. Thời hiệu khiếu nại

1. Thời hiệu khiếu nại lần đầu là 180 ngày, kể từ ngày người khiếu nại nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi của người sử dụng lao động, của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp, của doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, của tổ chức dịch vụ việc làm, tổ chức có liên quan đến hoạt động tạo việc làm cho người lao động, tổ chức đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia bị khiếu nại.

2. Trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu quy định tại khoản 1 Điều này vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.”

Như vậy, thời hiệu để người lao động tiến hành khiếu nại lần đầu là 180 ngày, tính từ ngày người lao động nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi của người sử dụng lao động. Thời gian không được tính vào thời hiệu khi: người lao động ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác.

Bài viết trên là phân tích của LHLegal về quyền khiếu nại cũng như trình tự để người lao động tiến hành khiếu nại. Hy vọng hữu ích đối với quý bạn đọc!

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự