Quishing là gì? Mức phạt khi dùng quishing để chiếm đoạt tài sản

>>> Phân biệt tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản?

>>> Hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản có bị tử hình không? Người từ 14 đến dưới 16 tuổi phạm tội lừa đảo có bị truy cứu trách nhiệm không?

Quishing là gì?

Pháp luật Việt Nam hiện hành chưa quy định cụ thể về khái niệm “quishing”. Quishing là một thuật ngữ tiếng anh, kết hợp của “QR code” và “phishing”, “phishing” được dịch là lừa đảo. Như vậy, “quishing” chính là lừa đảo thông qua hình thức sử dụng mã QR chứa những liên kết độc hại. Đây là hình thức lừa đảo mới, thay vì gửi các đường link đáng nghi ngờ trong email hay tin nhắn, kẻ gian lợi dụng hình ảnh mã QR - một công cụ mà nhiều người tin tưởng và sử dụng hàng ngày - để dụ các nạn nhân đến các trang web giả mạo, cài đặt phần mềm độc hại hoặc khiến nạn nhân thực hiện các giao dịch không mong muốn. Thông qua hình thức này, các đối tượng có thể đánh cắp thông tin, tài khoản ngân hàng và những dữ liệu cá nhân của nạn nhân. Thậm chí, bằng phương thức này, điện thoại của người quét mã QR code còn có thể bị cài tự động những phần mềm độc hại. 

Các hình thức Quishing

• Gửi email hoặc tin nhắn giả danh ngân hàng, đơn vị vận chuyển, khuyến mãi kèm theo mã QR để người dân truy cập;

• Dán mã QR giả mạo đè lên hoặc thay thế mã QR khác;

• Sử dụng những trang web lậu, yêu cầu người dùng quét mã QR;

• Tấn công trung gian vào quá trình quét mã QR, chuyển hướng người dùng qua một trang web khác nhằm thu thập dữ liệu trước khi đến trang thật.

Dùng Quishing chiếm đoạt tài sản bị xử lý như thế nào?

Dùng quishing để chiếm đoạt tài sản là hành vi vi phạm quy định pháp luật. Do đó, các đối tượng thực hiện hành vi này sẽ phải chịu các chế tài như sau:

Xử phạt hành chính

Căn cứ vào điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình, phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản.

Theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, mức phạt tiền này chỉ áp dụng đối với cá nhân thực hiện hành vi, trong trường hợp chủ thể thực hiện hành vi là tổ chức thì mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt nói trên, tương đương mức phạt từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng. 

Ngoài ra, theo khoản 3 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, các hình thức xử phạt bổ sung đối với hành vi dùng quishing để chiếm đoạt tài sản gồm:

• Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;

• Trục xuất đối với người thực hiện hành vi là người nước ngoài.

Xử lý hình sự

Quishing là hình thức lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Do đó, người thực hiện hành vi quishing được xem là phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 

Căn cứ Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về mức hình phạt đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản:

• Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm đối với người dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây:

  • Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

  • Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật Hình sự, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

  • Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

  • Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.

• Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:

  • Có tổ chức;

  • Có tính chất chuyên nghiệp;

  • Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

  • Tái phạm nguy hiểm;

  • Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

  • Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

  • Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015.

• Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:

  • Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

  • Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015;

  • Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

• Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:

  • Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

  • Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015;

  • Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Người phạm tội dùng Quishing chiếm đoạt tài sản có thể bị phạt từ 10 - 100 triệu đồng 

Cảnh báo và hướng dẫn người dân phòng tránh Quishing

Không tùy tiện quét mã QR không rõ nguồn gốc.

• Ngày nay, mã QR xuất hiện rất nhiều nơi, từ những nơi công cộng như công viên, bưu điện,.. đến thư điện tử, tin nhắn, sản phẩm và tài liệu. Tuy nhiên, không phải mã QR nào cũng dẫn người quét đến link chính thống mà có nhiều mã QR dẫn đến các trang web giả mạo, giả danh ngân hàng, ví điện tử hoặc các dịch vụ trực tuyến nhằm đánh cắp thông tin cá nhân hoặc tài khoản. 

• Do đó, người dân cần cảnh giác, không tùy tiện quét mã QR không rõ nguồn gốc, luôn xác minh nguồn gốc và tính hợp lệ của mã QR, đặc biệt với các mã lạ hoặc dán chồng để tránh bị thu thập dữ liệu cá nhân, gây ảnh hưởng đến cá nhân, thiệt hại về tiền của (đặc biệt phổ biến trong các tình huống mua bán, từ thiện giả mạo, hay sự kiện khuyến mãi không có thật).

Kiểm tra kỹ đường link sau khi quét mã.

• Nhiều mã QR dẫn đến trang web giả mạo có giao diện giống hệt ngân hàng, ví điện tử, trang thương mại điện tử... để đánh cắp thông tin đăng nhập hoặc mã OTP.

• Người dùng nên lưu ý xem xét kỹ URL sau khi quét, đảm bảo địa chỉ web bắt đầu bằng "https://" và đúng tên miền của tổ chức. Khi phát hiện đường link nguy hiểm (chứa các tên miền lạ, sai chính tả, hoặc đuôi không chính thống như .xyz, .top, thay vì .com, .vn) thì nên thoát ra, không tiếp tục thực hiện các thao tác theo hướng dẫn của đường link.

• Việc kiểm tra đường link giúp tránh cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản, mật khẩu, số thẻ ngân hàng vào các trang web không an toàn.

Cập nhật thông tin bảo mật và cài đặt bảo vệ tài khoản ngân hàng

• Việc cập nhật thông tin bảo mật và cài đặt bảo vệ tài khoản ngân hàng là cực kỳ cần thiết để bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân của người dùng nhằm chống lại các hình thức tấn công mạng ngày càng tinh vi.

• Cập nhật bảo mật giúp hệ thống của người dùng nhận diện và chặn những nguy cơ mới.

Các cách thức có thể sử dụng để bảo vệ như:

• Xác thực 2 bước (OTP, Smart OTP);

• Cài đặt hạn mức giao dịch an toàn;

• Cảnh báo đăng nhập bất thường.

Cách xử lý khi nghi ngờ bị lừa qua mã QR

Bước 1: Trước hết người dùng nên dừng mọi tương tác ngay lập tức;

• Không nhập thêm thông tin cá nhân (tên đăng nhập, mật khẩu, mã OTP…);

• Đóng trang web vừa được mở từ mã QR nếu nghi ngờ có dấu hiệu lừa đảo;

• Ngắt kết nối mạng tạm thời nếu thiết bị có dấu hiệu hoạt động lạ (tự động tải ứng dụng, hiện pop-up bất thường...).

Bước 2: Đổi ngay mật khẩu tài khoản liên quan.

• Đặc biệt là tài khoản ngân hàng, ví điện tử, email, mạng xã hội nếu đã nhập thông tin trên trang nghi ngờ.

• Bật xác thực hai yếu tố (nếu chưa có).

Bước 3: Liên hệ ngay với ngân hàng hoặc ví điện tử

• Khóa tài khoản tạm thời, yêu cầu kiểm tra lịch sử giao dịch nếu nghi bị mất tiền hoặc tài khoản có truy cập bất thường.

• Một số ngân hàng có đường dây nóng hỗ trợ khóa tài khoản khẩn cấp 24/7.

Bước 4: Gỡ bỏ các ứng dụng lạ nếu có ứng dụng nào tự động được cài sau khi quét mã.

Bước 5: Báo cáo vụ việc các dấu hiệu lừa đảo

• Gửi báo cáo đến ngân hàng, tổ chức chủ quản mã QR, hoặc cơ quan công an/cục an toàn thông tin nếu có dấu hiệu lừa đảo nghiêm trọng;

• Có thể gửi phản ánh đến trang web: https://canhbao.khonggianmang.vn

Lưu ý: Lưu lại bằng chứng bằng việc chụp màn hình mã QR, đường link, tin nhắn lừa đảo, lịch sử truy cập... để phục vụ điều tra khi cần thiết.

Hãy lưu lại bằng chứng để phục vụ điều tra khi cần thiết

Dịch vụ pháp lý từ LHLegal trong xử lý vụ việc liên quan đến Quishing

Hành vi lừa đảo thông qua mã QR (Quishing) ngày càng tinh vi và khó lường. Nạn nhân có thể bị rò rỉ thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, tài sản hoặc uy tín doanh nghiệp. Nhằm kịp thời hỗ trợ pháp lý và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho khách hàng, LHLegal chúng tôi cung cấp dịch vụ pháp lý toàn diện trong xử lý các vụ việc liên quan đến quishing.

• Tư vấn, hỗ trợ pháp lý cho nạn nhân bị lừa đảo qua Quishing

  • Phân tích tình huống và đánh giá dấu hiệu hành vi phạm pháp như: xâm phạm dữ liệu cá nhân, lừa đảo chiếm đoạt tài sản;

  • Hướng dẫn khách hàng thu thập chứng cứ: mã QR, tin nhắn, đường link, giao dịch bất thường;

  • Tư vấn quy trình xử lý: việc khóa tài khoản, khai báo với tổ chức tín dụng, tố cáo lừa đảo. 

• Đại diện khiếu nại, tố cáo đến cơ quan chức năng

  • Soạn thảo hồ sơ, đơn khiếu nại, tố cáo gửi các cơ quan chức năng có thẩm quyền liên quan và các đơn vị quản lý liên quan;

  • Làm việc, đại diện khách hàng trong quá trình giải quyết với cơ quan chức năng, đơn vị trung gian thanh toán, ngân hàng hoặc tổ chức cung cấp dịch vụ viễn thông;

  • Theo dõi và đề xuất biện pháp xử lý phù hợp với quy định pháp luật.

• Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho doanh nghiệp và cá nhân bị ảnh hưởng

  • Hỗ trợ doanh nghiệp bị lợi dụng hình ảnh, thương hiệu trong vụ việc Quishing xử lý theo quyền sở hữu trí tuệ, chống cạnh tranh không lành mạnh;

  • Đại diện đàm phán, thương lượng để yêu cầu bồi thường thiệt hại;

  • Tham gia bảo vệ khách hàng tại Tòa nếu khởi kiện hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, quishing - hành vi lừa đảo thông qua mã QR - trở thành thủ đoạn tinh vi, khó phát hiện hơn các hình thức lừa đảo truyền thống. Việc sử dụng quishing để chiếm đoạt tài sản không chỉ là hành vi vi phạm đạo đức, mà còn xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu tài sản của người khác. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, người thực hiện hành vi này có thể bị xử lý hình sự theo tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc sử dụng mạng máy tính, viễn thông để chiếm đoạt tài sản, với mức phạt tù lên đến 20 năm hoặc tù chung thân, tùy theo mức độ thiệt hại. Vì vậy, nhận thức đúng về quishing và cảnh giác với các mã QR không rõ nguồn gốc là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân trong môi trường số hiện nay.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự