Hướng dẫn chi tiết quy trình kiện đòi nợ tiền mua hàng

>>> Bên mua hàng vi phạm nghĩa vụ trả nợ làm cách nào để đòi?

>>> Bên bán có quyền đòi lãi do bên mua chậm trả nợ không?

Do đó để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong quá trình tham gia mua bán hàng hóa, khởi kiện vụ án yêu cầu thanh toán tiền hàng phát sinh từ giao dịch mua bán hàng hóa là phương án pháp lý . Vậy trình tự thủ tục khởi kiện đòi nợ ra sao, hãy cùng LHLegal tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Hợp đồng mua bán hàng hóa là gì?

Hợp đồng mua bán hàng hóa là một loại hợp đồng thương mại, trong đó các bên thỏa thuận về việc mua bán hàng hóa. Theo đó, bên bán có nghĩa vụ giao hàng và chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua, còn bên mua có nghĩa vụ thanh toán tiền và nhận hàng theo thỏa thuận.

Căn cứ pháp lý:

Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về Hợp đồng mua bán tài sản

• Hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán.

• Tài sản mua bán có thể là động sản, bất động sản, vật có thực, vật không có thực, quyền tài sản.

Điều 24 Luật Thương mại 2005 quy định về Hình thức hợp đồng mua bán hàng hóa

• Hợp đồng mua bán hàng hóa được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc được xác lập bằng hành vi cụ thể.

• Đối với các loại hợp đồng mua bán hàng hóa mà pháp luật quy định phải được lập thành văn bản thì phải tuân theo các quy định đó.

Các tranh chấp thường thấy khi vi phạm hợp đồng mua bán hàng hóa

Trong quá trình tham gia giao dịch mua bán hàng hóa, thường phát sinh các dạng tranh chấp phổ biến sau:

• Tranh chấp về chất lượng hàng hóa: Đây là loại tranh chấp xảy ra khi bên mua cho rằng hàng hóa không đạt chất lượng như đã cam kết trong hợp đồng. Các vấn đề có thể bao gồm hàng hóa bị hư hỏng, không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc không phù hợp với mục đích sử dụng.

• Tranh chấp về số lượng hàng hóa: Tranh chấp này phát sinh khi bên mua nhận được số lượng hàng hóa không đúng với thỏa thuận trong hợp đồng. Điều này có thể do bên bán giao thiếu hoặc thừa hàng hóa so với số lượng đã cam kết.

• Tranh chấp về thời gian giao hàng: Loại tranh chấp này xảy ra khi bên bán giao hàng chậm trễ so với thời gian đã cam kết trong hợp đồng, gây ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh của bên mua.

• Tranh chấp về thanh toán: Đây là tranh chấp phổ biến khi bên mua không thanh toán đúng hạn hoặc không thanh toán đầy đủ số tiền theo hợp đồng. Điều này thường dẫn đến việc bên bán phải thực hiện các biện pháp pháp lý để đòi nợ.

• Tranh chấp về quyền sở hữu hàng hóa: Tranh chấp này xảy ra khi bên bán không chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua theo thỏa thuận, hoặc có tranh chấp về quyền sở hữu hàng hóa giữa các bên.

• Tranh chấp về điều khoản bảo hành và bảo trì: Đây là loại tranh chấp phát sinh khi bên mua và bên bán có những bất đồng về điều khoản bảo hành, bảo trì hàng hóa, đặc biệt là khi hàng hóa gặp sự cố trong quá trình sử dụng.

Các tranh chấp này thường được giải quyết thông qua các phương thức như thương lượng, hòa giải hoặc khởi kiện tại tòa án. Việc hiểu rõ các dạng tranh chấp phổ biến sẽ giúp các bên tham gia giao dịch mua bán hàng hóa chuẩn bị tốt hơn và giảm thiểu rủi ro pháp lý.

Tranh chấp mua bán hàng hóa có thể được giải quyết qua phương thức thương lượng

Các chế tài áp dụng do vi phạm hợp đồng mua bán

Theo quy định tại Điều 292 Luật Thương mại 2005, các chế tài áp dụng khi vi phạm hợp đồng mua bán hàng hóa bao gồm:

• Buộc thực hiện đúng hợp đồng: Bên vi phạm phải tiếp tục thực hiện các nghĩa vụ theo hợp đồng. Điều này có thể bao gồm việc giao hàng đúng số lượng, chất lượng và thời gian đã thỏa thuận.

• Phạt vi phạm: Đây là khoản tiền mà bên vi phạm phải trả cho bên bị vi phạm do không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ hợp đồng. Mức phạt vi phạm được các bên thỏa thuận trong hợp đồng nhưng không vượt quá mức quy định của pháp luật.

• Buộc bồi thường thiệt hại: Bên vi phạm phải bồi thường thiệt hại cho bên bị vi phạm do hành vi vi phạm gây ra. Thiệt hại bao gồm tổn thất thực tế và trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu, cũng như khoản lợi mà bên bị vi phạm đáng lẽ được hưởng nếu không có hành vi vi phạm.

• Tạm ngừng thực hiện hợp đồng: Bên bị vi phạm có quyền tạm ngừng thực hiện nghĩa vụ của mình trong hợp đồng khi bên kia vi phạm nghĩa vụ cơ bản của hợp đồng. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của bên bị vi phạm trong thời gian chờ giải quyết tranh chấp.

• Đình chỉ thực hiện hợp đồng: Bên bị vi phạm có quyền đình chỉ thực hiện hợp đồng khi bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng, làm cho mục đích của hợp đồng không đạt được. Việc đình chỉ hợp đồng giúp bên bị vi phạm tránh được các thiệt hại tiếp theo.

• Hủy bỏ hợp đồng: Bên bị vi phạm có quyền hủy bỏ hợp đồng khi bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng. Khi hợp đồng bị hủy bỏ, các bên không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ đã cam kết, nhưng phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

• Các biện pháp khác do các bên thỏa thuận: Ngoài các chế tài trên, các bên có thể thỏa thuận áp dụng các biện pháp khác không trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và tập quán thương mại quốc tế.

Từ các căn cứ nêu trên bên bị vi phạm tức bên đòi nợ được Áp dụng chế tài buộc thực hiện nghĩa vụ trả nợ: Các chế tài có thể áp dụng bao gồm yêu cầu thanh toán toàn bộ số tiền nợ, lãi suất chậm trả, và các khoản bồi thường thiệt hại phát sinh do việc chậm thanh toán.

Tòa án có thẩm quyền

Việc xác định đúng thẩm quyền của Tòa án là bước quan trọng để khởi kiện theo đúng quy định pháp luật. Dưới đây là các quy định cụ thể:

Thẩm quyền theo cấp tòa án

Tòa án nhân dân cấp huyện:

• Theo Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm các tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động được quy định tại Điều 26, 28, 30, và 32 của Bộ luật, ngoại trừ những tranh chấp thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh.

Tòa án nhân dân cấp tỉnh:

• Theo Điều 37 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm các tranh chấp tương tự trong các trường hợp:

  • Tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc cần thực hiện ủy thác tư pháp qua cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hoặc Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.

  • Tranh chấp mà một trong các bên hoặc tài sản liên quan nằm ở nước ngoài.

Tòa án cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết tranh chấp có yếu tố nước ngoài

Thẩm quyền theo lãnh thổ

Tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc:

• Theo Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, thẩm quyền giải quyết tranh chấp theo lãnh thổ được xác định như sau:

  • Nếu bị đơn là cá nhân: Tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc.

  • Nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức: Tòa án nơi bị đơn đặt trụ sở.

Tòa án nơi thực hiện hợp đồng:

• Theo Điều 40 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, trong trường hợp tranh chấp phát sinh từ quan hệ hợp đồng, nguyên đơn có quyền lựa chọn:

  • Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, đặt trụ sở cuối cùng hoặc nơi bị đơn có tài sản.

  • Tòa án nơi hợp đồng được thực hiện để giải quyết tranh chấp.

Lưu ý khi xác định thẩm quyền

• Trong trường hợp có yếu tố nước ngoài, nguyên đơn cần lưu ý đặc biệt đến quy định về ủy thác tư pháp quốc tế.

• Việc lựa chọn Tòa án đúng thẩm quyền giúp tiết kiệm thời gian và tránh phát sinh rủi ro pháp lý do hồ sơ bị trả lại.

Với các quy định trên, việc xác định đúng thẩm quyền của Tòa án sẽ giúp quá trình khởi kiện diễn ra thuận lợi và đúng quy định pháp luật.

Trình tự, thủ tục khởi kiện đòi nợ tiền mua hàng

Việc khởi kiện đòi nợ tiền mua hàng cần tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành. Dưới đây là trình tự và các cơ sở pháp lý bạn cần biết để thực hiện đúng quy định.

Cơ Sở Pháp Lý

Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015:

Điều 186: Quyền khởi kiện vụ án

• Cá nhân, tổ chức có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền nhằm yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Điều 189: Đơn khởi kiện và các tài liệu, chứng cứ kèm theo

• Điều này quy định cụ thể nội dung, hình thức của đơn khởi kiện và các tài liệu, chứng cứ cần nộp kèm.

Bộ luật Dân sự 2015:

Điều 430: Hợp đồng mua bán tài sản

• Điều luật này quy định rõ ràng quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng mua bán, tạo cơ sở pháp lý để khởi kiện khi phát sinh tranh chấp.

Thông tư 03/2020/TT-TANDTC:

• Quy định chi tiết về việc nhận, xử lý đơn khởi kiện tại Tòa án và chỉ định Hòa giải viên theo Điều 16 của Luật Hòa giải, Đối thoại tại Tòa án.

Những văn bản này tạo khung pháp lý để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bên bán khi bên mua không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện

Để khởi kiện đòi nợ tiền mua hàng, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu sau:

• Đơn khởi kiện: Đảm bảo nội dung theo quy định tại Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

• Hợp đồng mua bán: Là căn cứ chứng minh quan hệ giao dịch giữa hai bên.

• Chứng từ liên quan: Hóa đơn, biên bản giao nhận hàng hóa, biên bản nghiệm thu (nếu có).

• Chứng từ thanh toán: Xác nhận số tiền đã thanh toán, số tiền còn nợ.

Trình tự khởi kiện

Bước 1: Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền

Xác định Tòa án nơi bên bị đơn cư trú hoặc nơi giao dịch diễn ra để nộp đơn.

Bước 2: Tòa án thụ lý vụ án

Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Tòa án sẽ xem xét tính hợp lệ và ra quyết định thụ lý nếu đầy đủ các điều kiện.

Bước 3: Hòa giải

Tòa án tổ chức hòa giải để các bên tự giải quyết tranh chấp. Nếu hòa giải không thành, vụ án sẽ được đưa ra xét xử.

Bước 4: Xét xử

Tòa án tiến hành xét xử sơ thẩm và ra phán quyết.

Lưu ý khi khởi kiện

• Đảm bảo đầy đủ tài liệu, chứng cứ để chứng minh yêu cầu khởi kiện.

• Tuân thủ đúng thời hạn tố tụng theo quy định pháp luật.

• Có thể sử dụng dịch vụ luật sư hoặc đại diện pháp lý để đảm bảo quyền lợi được bảo vệ tốt nhất.

Việc khởi kiện đòi nợ là công cụ pháp lý hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi, tuy nhiên cần thực hiện đúng quy định để tránh mất thời gian và công sức không cần thiết.

Hãy chuẩn bị đủ tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu khởi kiện mua hàng của mình

Thời hiệu khởi kiện đòi nợ theo quy định mới

Căn cứ vào Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015 Điều này quy định rằng thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hợp đồng là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Đối với Hợp đồng kinh doanh thương mại trong mua bán hàng hóa, căn cứ Điều 319 Luật Thương mại 2005: Thời hiệu khởi kiện đối với các tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hóa là 02 năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp của bên khởi kiện bị xâm phạm.

Việc kiện đòi nợ tiền mua hàng là một quy trình pháp lý cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ đầy đủ các thủ tục theo quy định của pháp luật. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc xác định quyền lợi của mình, soạn thảo đơn khởi kiện, hay cần sự hỗ trợ trong suốt quá trình tố tụng, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp  LHLegal. Quý khách hàng hãy liên hệ dịch vụ giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa LH Legal để được đội ngũ Luật sư và cộng sự giàu kinh nghiệm hỗ trợ bạn một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự