Hàng loạt hộ kinh doanh đóng cửa: Ngành thuế nói gì về hóa đơn điện tử từ máy tính tiền?

Chỉ 1% hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc dùng máy tính tiền

Theo Cục Thuế (Bộ Tài chính), quy định sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế chỉ áp dụng đối với:

• Hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán;

• Có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên;

• Hoạt động trong các lĩnh vực bán lẻ, ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, vận tải hành khách, giải trí…;

• Có bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng.

Theo dữ liệu từ ngành thuế, chỉ có 37.576 hộ kinh doanh trên toàn quốc thuộc diện bắt buộc triển khai, tương đương khoảng 1% trong tổng số hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh cả nước.

Tuy nhiên, do thiếu thông tin hoặc hiểu sai, nhiều hộ không thuộc diện điều chỉnh đã chủ động tạm ngừng kinh doanh, lo ngại việc phải đầu tư hệ thống máy tính tiền, thay đổi quy trình bán hàng và chịu sự giám sát khắt khe hơn từ cơ quan thuế.

TP.HCM: Nhiều hộ nghỉ bán nhưng phần lớn không thuộc diện bắt buộc

Tại TP.HCM, trong tháng 5.2025, thời điểm Nghị định 70 bắt đầu được triển khai mạnh mẽ, đã có 3.763 hộ kinh doanh tạm ngừng hoạt động. Tuy nhiên, chỉ có 440 hộ (chiếm 3,18%) thuộc diện doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, tức là phần lớn không bị ảnh hưởng bởi quy định mới.

Tính đến thời điểm hiện tại:

• TP.HCM đã có 15.764 hộ triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, chiếm 6,7% trên tổng số hộ kinh doanh;

• Trong đó gồm 11.865 hộ kinh doanh theo phương pháp khoán và 3.899 hộ kê khai.

Con số này chiếm tới 42,6% tổng số hộ triển khai trên cả nước, nhưng chỉ tương đương 0,4% trong tổng số hộ kinh doanh toàn quốc.

Cục Thuế khẳng định: Quy định không áp dụng đại trà, không làm thay đổi chính sách thuế hiện hành mà chỉ là giải pháp quản lý doanh thu sát thực tế hơn đối với nhóm hộ có doanh thu cao.

Hộ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm: Không bị ảnh hưởng

Ngành thuế cũng làm rõ: Việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền không ảnh hưởng đến hộ kinh doanh nhỏ lẻ, doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm. Những hộ này không bắt buộc triển khai, không phát sinh chi phí đầu tư hoặc thay đổi phương thức kinh doanh.

Tuy nhiên, tâm lý hoang mang đã lan rộng do thiếu thông tin chính xác. Bên cạnh đó, một số hộ e ngại việc bị kiểm tra xuất xứ hàng hóa, đặc biệt trong bối cảnh lực lượng chức năng đang mở đợt cao điểm xử lý hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng.

Kiểm tra đồng loạt: Yếu tố tác động đến tâm lý hộ kinh doanh

Thực tế, việc hàng loạt hộ kinh doanh nghỉ bán trùng thời điểm các cơ quan chức năng đồng loạt kiểm tra hàng hóa không rõ nguồn gốc, buôn lậu, hàng giả… là yếu tố đáng lưu ý.

Tại các chợ lớn, trung tâm thương mại như Saigon Square, nhiều gian hàng đã đóng cửa hoặc di dời hàng hóa, phần vì sợ bị xử lý, phần vì chưa nắm rõ quy định mới.

Cục Thuế các địa phương đã gửi thư đến các hộ kinh doanh để trấn an, giải thích chính sách, khẳng định không tăng thuế, không làm khó người dân, mà chỉ nhằm tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch giữa các mô hình.

Việc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền chỉ áp dụng cho một nhóm nhỏ hộ kinh doanh có doanh thu cao, không ảnh hưởng đến đại đa số. Tuy nhiên, truyền thông thiếu rõ ràng, tâm lý lo sợ bị siết quản lý và đợt kiểm tra hàng giả diện rộng đã khiến nhiều hộ hiểu sai, dẫn đến tình trạng nghỉ bán hàng loạt.

Người dân cần chủ động cập nhật chính sách thuế, phân biệt rõ đối tượng bị ảnh hưởng để tránh hoang mang và đưa ra quyết định kinh doanh phù hợp.