Giết người không thành bị xử phạt thế nào theo pháp luật Việt Nam?

>>> Giết vợ khi tinh thần bị kích động mạnh đi tù bao nhiêu năm?

>>> Phân biệt tội giết người và tội cố ý gây thương tích làm chết người

Khái niệm giết người không thành

Hiện nay, chưa có quy định cụ thể về khái niệm giết người không thành. Tuy nhiên, theo Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định:

“Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội”.

Theo đó, Giết người không thành là hành vi cố ý tước đoạt tính mạng người khác nhưng không đạt được mục đích chết người do các nguyên nhân khách quan (ngoài ý muốn) như bị phát hiện, hoặc do nạn nhân may mắn thoát chết, chứ không phải do người phạm tội tự ý đổi ý.

Dấu hiệu pháp lý của tội giết người chưa đạt

Người có hành vi giết người chưa đạt sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu thỏa mãn các yếu tố sau:

Mặt khách thể: Khách thể bị xâm phạm là quyền sống, quyền được bảo vệ tính mạng của con người, là quyền cơ bản và quan trọng nhất được Hiến pháp và pháp luật hình sự bảo vệ. Trong trường hợp phạm tội chưa đạt, mặc dù hậu quả chết người chưa xảy ra, nhưng hành vi của người phạm tội đã trực tiếp đe dọa, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sống của nạn nhân, nên vẫn bị coi là xâm phạm khách thể của tội giết người.

Mặt chủ thể: Người phạm tội phải có độ tuổi từ đủ 14 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.

Mặt khách quan:

Hành vi: Người phạm tội đã thực hiện hành vi nguy hiểm đặc biệt cho xã hội, có khả năng trực tiếp dẫn đến cái chết của nạn nhân như:

• Dùng hung khí nguy hiểm (dao, súng, dây siết cổ, chất độc…);

• Tấn công vào các vùng trọng yếu trên cơ thể (đầu, cổ, ngực…);

• Thực hiện các hành vi có tính chất triệt tiêu sự sống (bóp cổ, dìm nước, đâm nhiều nhát…).

Điểm đặc trưng của trường hợp này là hành vi của người phạm tội đã vượt qua giai đoạn chuẩn bị phạm tội, bước sang giai đoạn thực hiện tội phạm, thể hiện rõ ý chí chủ quan nhằm tước đoạt tính mạng người khác. Người phạm tội không chỉ dừng lại ở việc đe dọa hay chuẩn bị công cụ, mà đã trực tiếp tác động vật chất vào cơ thể nạn nhân theo hướng làm chấm dứt sự sống.

Hậu quả: Hậu quả chết người chưa xảy ra. Tuy nhiên, việc hậu quả chết người không xảy ra là do nguyên nhân khách quan ngoài ý muốn của người phạm tội như nạn nhân được cấp cứu kịp thời, có sự can thiệp ngăn chặn hoặc công cụ phạm tội không phát huy hết tác dụng, chứ không phải do người phạm tội tự ý nửa chừng chấm dứt hành vi. Vì vậy, hành vi vẫn cấu thành tội giết người ở giai đoạn phạm tội chưa đạt.

Mặt chủ quan: 

Lỗi cố ý: Tức người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, nhận thấy được kết quả xảy ra và mong muốn hậu quả chết người xảy ra nhưng vẫn thực hiện hành vi phạm tội 

Giết người không thành có phải là tội phạm không?

Theo quy định tại Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):

“Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt.” 

Đồng thời tại khoản 3 Điều 57 quy định:

“3. Đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.”

Từ các quy định trên, có thể kết luận Giết người chưa đạt hay Giết người không thành vẫn là tội phạm và người có hành vi giết người nhưng chưa đạt vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự đối với hành vi mà mình gây ra.

Giết người chưa đạt hoặc giết người không thành vẫn là tội phạm

Giết người không thành bị xử phạt thế nào?

Theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), người thực hiện hành vi giết người phải đối mặt với các khung hình phạt sau tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm:

“Điều 123. Tội giết người

1. Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Giết 02 người trở lên;

b) Giết người dưới 16 tuổi;

c) Giết phụ nữ mà biết là có thai;

d) Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;

đ) Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;

e) Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;

g) Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;

h) Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;

i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ;

k) Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp;

l) Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người;

m) Thuê giết người hoặc giết người thuê;

n) Có tính chất côn đồ;

o) Có tổ chức;

p) Tái phạm nguy hiểm;

q) Vì động cơ đê hèn.

2. Phạm tội không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.

…

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.”

Đồng thời, tại khoản 3 Điều 57  Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định mức hình phạt đối với hành vi giết người chưa đạt như sau:

“3. Đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.” 

Từ các quy định trên, có thể khẳng định rằng giết người không thành vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người, nhưng khi quyết định hình phạt, Tòa án sẽ áp dụng nguyên tắc xử lý đối với trường hợp phạm tội chưa đạt. Cụ thể, trong trường hợp giết người không thành, mức hình phạt được xác định như sau:

• Nếu hành vi giết người thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 123 BLHS (có khung hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình), thì khi áp dụng Điều 57 BLHS, mức hình phạt tối đa Tòa án được tuyên chỉ đến 20 năm tù, không được áp dụng tù chung thân hoặc tử hình.

• Nếu hành vi giết người thuộc khoản 2 Điều 123 BLHS (khung hình phạt từ 07 năm đến 15 năm tù), thì đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, mức hình phạt tối đa không quá 3/4 của 15 năm tù, tức không quá 11 năm 3 tháng tù.

Ngoài hình phạt chính là tù có thời hạn, người phạm tội giết người không thành còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung như: cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm, nếu xét thấy cần thiết.

Phân biệt giết người không thành với tội đe dọa giết người và cố ý gây thương tích

Thực tiễn xét xử các vụ án giết người không thành tại Việt Nam

Từ thời điểm Bộ luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực đến nay Tòa án tại Việt Nam đã giải quyết rất nhiều vụ án với hành vi giết người chưa đạt, điển hình như Bản án số 37/2025/HS-PT ngày 09/01/2025 của Tòa án Nhân dân Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh như sau:

Nội dung vụ án

Bị cáo Nguyễn Tuấn L là chồng cũ của bà Phùng Kim H, cháu Đỗ Phùng Ngọc Kiều M (sinh ngày 09/11/2012) là con riêng của bà H. Năm 2017, bà H kết hôn với ông L, hai người có với nhau 1 con chung là cháu Nguyễn Ngọc Gia H1. Năm 2021 thì ly hôn, bà H trực tiếp nuôi con chung với L là cháu Nguyễn Ngọc Gia H1. Rạng sáng ngày 15/8/2023, sau khi uống bia và không được gặp con chung, L nảy sinh ý định đốt màn cửa nhà bà H để gây chú ý.

Khoảng 04 giờ, L mang theo xăng đến nhà bà H, lén vào nhà, đổ xăng đốt màn cửa nhưng sau đó dập lửa. Thấy cháu M thức dậy chạy ra cửa sau, lo sợ cháu tri hô, L dùng tay và sau đó dùng dây thắt lưng siết cổ cháu M nhiều lần, kéo nạn nhân vào giường khiến cháu bất tỉnh. Sau khi thực hiện hành vi, L tiếp tục tưới xăng trong nhà rồi bỏ trốn, vứt dây thắt lưng xuống sông.

Kết quả giám định pháp y xác định cháu M bị nhiều vết bầm, xây xát do vật tày gây ra, tỷ lệ tổn thương cơ thể 04%; cháu không tử vong do được cấp cứu kịp thời. Về trách nhiệm dân sự, gia đình bị cáo đã bồi thường 10.000.000 đồng, bị hại và người đại diện hợp pháp không yêu cầu bồi thường thêm và có đơn xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

Nhận định của Tòa án

Về tội danh: Hội đồng xét xử phúc thẩm xác định bị cáo Nguyễn Tuấn L đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội, lời khai phù hợp với các chứng cứ trong hồ sơ vụ án. Có đủ căn cứ kết luận bị cáo nhiều lần dùng tay và dây thắt lưng siết cổ cháu Đỗ Phùng Ngọc Kiều M (10 tuổi) nhằm mục đích giết người. Bị hại không tử vong là do nguyên nhân khách quan và được cấp cứu kịp thời, tỷ lệ tổn thương cơ thể là 4%. Hành vi của bị cáo cấu thành tội “Giết người” chưa đạt, thuộc các trường hợp có tính chất côn đồ và giết người dưới 16 tuổi theo điểm b, n khoản 1 Điều 123 BLHS.

Về hình phạt: bị cáo phải chịu tình tiết tăng nặng là phạm tội từ hai lần trở lên; đồng thời được áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, bồi thường thiệt hại, đầu thú, người đại diện hợp pháp của bị hại xin giảm nhẹ và nhận thức pháp luật hạn chế. Tuy nhiên, do hành vi đặc biệt nguy hiểm, xâm phạm nghiêm trọng đến tính mạng và gây tổn hại nặng nề về thể chất, tinh thần đối với trẻ em, cần xử lý nghiêm để răn đe.

Kết quả xét xử

Bản án Hình sự Sơ thẩm: Căn cứ điểm b, điểm n khoản 1 Điều 123; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm  g  khoản 1 Điều 52; Điều 15, Điều 57; Điều 38 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), bị cáo Nguyễn Tuấn L phạm tội “Giết người (chưa đạt)”, xử phạt bị cáo Nguyễn Tuấn L 15 (mười lăm) năm tù.

Bản án Hình sự Phúc thẩm: Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo, giữ nguyên Bản án Hình sự Sơ thẩm.

Giết người không thành vẫn là tội phạm và bị xử lý nghiêm khắc theo pháp luật hình sự Việt Nam. Việc xác định đúng tội danh phụ thuộc rất lớn vào ý thức chủ quan, diễn biến hành vi và chứng cứ vụ án. Với kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực hình sự, LH Legal luôn sẵn sàng đồng hành, tư vấn và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho khách hàng trong các vụ án có tính chất phức tạp như giết người không thành, đảm bảo việc áp dụng pháp luật đúng người – đúng tội – đúng quy định.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 12A Nguyễn Đình Chiểu, Phường Tân Định, Thành phố Hồ Chí Minh (Phường Đa Kao, Quận 1 cũ)

Chi nhánh Nha Trang: 144 Hoàng Hoa Thám, phường Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà (Phường Lộc Thọ, Thành phố Nha Trang cũ)

Theo dõi Công ty Luật LH Legal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LH Legal

Youtube: Luật sư LH Legal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LH Legal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LH Legal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự

Kênh Zalo OA

Hồ sơ năng lực LH Legal