Chính thức giảm mức phạt tù tối đa đối với người dưới 18 tuổi phạm tội từ 01/01/2026

>>> Gây lộn, đánh bạn cố ý gây thương tích dưới 18 tuổi có đi tù không?

>>> Người phạm tội dưới 18 tuổi có phải chịu hình phạt tử hình không?

Ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc cải cách hệ thống tư pháp đối với người chưa thành niên phạm tội. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, với điểm nổi bật là giảm mức phạt tù tối đa đối với người dưới 18 tuổi phạm tội. 

Theo Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024, mức phạt tù tối đa đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được điều chỉnh như sau:

• Đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi: Mức phạt tù tối đa giảm từ 12 năm xuống còn 9 năm;

• Đối với người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi: Mức phạt tù tối đa giảm từ 18 năm xuống còn 15 năm.

Cụ thể:

Quy định hiện hành về mức phạt tù tối đa đối với người dưới 18 tuổi

Căn cứ Điều 101 Bộ luật Hình sự 2015:

• Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội:

  • Nếu điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất có thể áp dụng là 18 năm tù.

  • Nếu điều luật quy định hình phạt tù có thời hạn, mức hình phạt cao nhất không vượt quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.

• Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội:

  • Nếu điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất có thể áp dụng là 12 năm tù.

  • Nếu điều luật quy định hình phạt tù có thời hạn, mức hình phạt cao nhất không vượt quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định.

Quy định áp dụng từ 01/01/2026 các hình phạt áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội

Căn cứ theo Điều 115 Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024, người chưa thành niên phạm tội chỉ bị áp dụng một trong các hình phạt sau đây đối với mỗi tội phạm:

• Cảnh cáo;

• Phạt tiền;

• Cải tạo không giam giữ;

• Tù có thời hạn.

Theo Điều 119 Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024, mức phạt tù tối đa đối với người dưới 18 tuổi phạm tội như sau:

Mức phạt tù tối đa đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội

Trường hợp chung:

• Nếu điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất có thể áp dụng là 15 năm tù.

• Nếu điều luật quy định tù có thời hạn, mức hình phạt cao nhất không vượt quá ba phần năm mức phạt tù theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

Trường hợp phạm các tội đặc biệt nghiêm trọng:

• Nếu người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm một trong các tội sau thì mức phạt tù tối đa không quá 18 năm tù nếu điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình:

  • Tội giết người,

  • Tội hiếp dâm,

  • Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi,

  • Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi,

  • Tội sản xuất trái phép chất ma túy.

• Nếu là tù có thời hạn, mức phạt tù tối đa không vượt quá ba phần tư mức phạt tù theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội giết người thì có mức phạt tối đa không quá 18 năm tù (Nếu điều luật quy định phạt chung thân hoặc tử hình)

Mức phạt tù tối đa đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội

Trường hợp chung:

• Nếu điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất có thể áp dụng là 09 năm tù.

• Nếu điều luật quy định tù có thời hạn, mức hình phạt cao nhất không vượt quá hai phần năm mức phạt tù theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

Trường hợp phạm các tội đặc biệt nghiêm trọng:

• Nếu người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm một trong các tội sau thì mức phạt tù tối đa không quá 12 năm tù nếu điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình:

  • Tội giết người,

  • Tội hiếp dâm,

  • Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi,

  • Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi,

  • Tội sản xuất trái phép chất ma túy.

• Nếu là tù có thời hạn, mức phạt tù tối đa không vượt quá một phần hai mức phạt tù theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

Ngoại lệ về mức phạt tù tối đa: Các tội sau đây không áp dụng mức phạt tù tối đa mới mà vẫn giữ nguyên theo quy định hiện hành:

• Tội giết người

• Tội hiếp dâm

• Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi

• Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi

• Tội sản xuất trái phép chất ma túy

Lý do giữ nguyên mức phạt tù tối đa đối với các tội danh trên: Mặc dù có chính sách giảm mức phạt tù tối đa đối với người chưa thành niên phạm tội, nhưng với các tội danh đặc biệt nghiêm trọng này, pháp luật vẫn duy trì mức phạt tù tối đa hiện hành để bảo đảm tính răn đe và phòng ngừa tội phạm.

Nguyên tắc xử lý người chưa thành niên phạm tội: Việc điều chỉnh mức phạt tù tối đa dựa trên nguyên tắc đặt lợi ích tốt nhất của người chưa thành niên lên hàng đầu, với mục tiêu chính là giáo dục, cải tạo, giúp họ sửa chữa sai lầm và trở thành công dân có ích cho xã hội. Chính sách này thể hiện tính nhân đạo của pháp luật, tạo điều kiện để người chưa thành niên có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng sau khi chấp hành hình phạt.

Việc giảm mức phạt tù tối đa đối với người dưới 18 tuổi phạm tội từ ngày 01/01/2026 thể hiện sự tiến bộ trong chính sách hình sự của Việt Nam, phù hợp với xu hướng quốc tế về bảo vệ quyền lợi của người chưa thành niên. Sự thay đổi này không chỉ phản ánh tính nhân văn trong pháp luật mà còn khẳng định cam kết của Nhà nước trong việc tạo điều kiện cho thế hệ trẻ sửa chữa sai lầm và đóng góp tích cực cho xã hội.

Nếu có bất kỳ thắc mắc hay cần tư vấn pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi qua các hình thức sau:

Hotline gặp Luật sư tư vấn trực tiếp: 1900 2929 01

Nhập thông tin đăng ký tư vấn luật tại đây: https://luatsulh.com/dang-ky-tu-van.html

Liên hệ đặt lịch hẹn qua zalo số: 0903 796 830

Website: https://luatsulh.com/

Trụ sở: 288 B7 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM

Chi nhánh Nha Trang: 07 Bế Văn Đàn, Phường Phước Long, Thành phố Nha Trang

Theo dõi Công ty Luật LHLegal tại:

Website: https://luatsulh.com/

Facebook: Luật sư LHLegal

Youtube: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hoà: Luật sư Hoà (LHLegal)

Kênh Tiktok Công ty: Luật sư LHLegal

Kênh Tiktok Luật sư Hình sự: Luật sư Hình sự